محسن هاشمی در شرق نوشت: انتصاب دکتر علی لاریجانی به سمت دبیر شورای عالی امنیت ملی، در جامعه اقدامی امیدبخش فرض شده است.

انتظار نخبگان و افکار عمومی از دکتر لاریجانی آن است که با توجه به سابقه طولانی مسئولیت های حساس خود در گذشته، راهکاری مؤثر و به موقع برای برون رفت کشور از بلاتکلیفی به دلیل خطر جنگ و تهدیدات نظامی خارجی ارائه کند و کشور را به سمت رفع مشکلات معیشتی و رشد و توسعه سوق دهد.

طبیعتا پرونده هسته ای و فعالیت های برون مرزی که مهم ترین موضوع سیاست خارجی جمهوری اسلامی در طول 22 سال گذشته بوده و بهانه تجاوز غیرقانونی اسراییل و آمریکا به ایران در خردادماه قرار گرفت، اولویت کاری دبیر شعام محسوب می شود.

در 22 سال قبل که توافقات هسته ای میان ایران و سه کشور اروپایی در سعدآباد، بروکسل و پاریس انجام شد و ایران تعلیق غنی سازی را در برابر ارجاع نشدن پرونده هسته ای به شورای امنیت سازمان ملل پذیرفت، آقای لاریجانی به عنوان رییس وقت صداوسیما و نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی، از تعبیر کنایی آب نبات در برابر دُرّ غلتان استفاده کرد که بارها در خاطرات آیت الله هاشمی به آن اشاره شده است.

به نظر منظور ایشان این بود که ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل، تهدیدی نیست که برای رفع آن تعلیق غنی سازی را بپذیریم.

در سال 1384 که چند روز قبل از آغاز ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد، تعلیق غنی سازی شکسته شد، و بعد آقای لاریجانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی و مسئول پرونده هسته ای به جای آقای روحانی منصوب شد، و پس از مدتی سال 1386 پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع شد و نهایتا علاوه بر تحریم های همه جانبه بین المللی ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل، ماده 41 قرار گرفت که پس از حدود 10 سال باز در دولت آقای روحانی و به سرپرستی آقای ظریف با برجام، این تهدید از کشور رفع شد، اگرچه ممکن است هم اکنون با مکانیسم ماشه بازگردد.

آقای لاریجانی که پیش از انتصاب به مسئولیت پرونده هسته ای با نگاهی آرمان گرایانه، آب نبات و دُرّ غلتان را طرح کرده بود، پس از مسئولیت به واقع بینی گرایید و تلاش کرد که با مذاکره با اروپا به نمایندگی خاویر سولانا، از صدور قطع نامه شورای امنیت علیه ایران جلوگیری کند و به موفقیت هایی هم رسید که مورد قبول آقای احمدی نژاد به عنوان رییس جمهور وقت نبود و نهایتا به استعفای آقای لاریجانی از دبیری شورای عالی امنیت ملی و انتصاب آقای جلیلی به جای ایشان انجامید.

در خاطرات روزنوشت های آیت الله هاشمی رفسنجانی مربوط به سال های 85 تا 95 که آقای لاریجانی با نگاه واقع گرایانه با ایشان مسائل را مطرح می کند و برای اقناع جلسه هسته ای که با حضور رهبری و سران قوا و مسئولان مربوطه در آن زمان تشکیل می شد، مشورت می کند، آیت الله هاشمی رفسنجانی بارها به این تغییر نگاه آقای لاریجانی، از آرمان گرایی به واقع گرایی اشاره می کند.

اکنون نیز پس از حدود 20 سال آقای لاریجانی به سمت مسئولیت دبیری شورای عالی امنیت ملی منصوب شده است و کشور هم با خطر شروع دوباره جنگ و هم ارجاع پرونده به شورای امنیت سازمان ملل مواجه است، بیش از هر زمان دیگری ایران به عقلانیت و واقع گرایی نیاز دارد، در ماه های گذشته مواضعی از آقای لاریجانی منتشر شده که برخی بر آرمان گرایی و برخی بر واقع گرایی تمرکز دارد.

قبل از تجاوز 12روزه ایشان در صداوسیما، بر حرکت به سوی بمب اتم در صورت جنگ اشاره داشت و پس از آتش بس هم سیاست اسراییل را به بند تنبان تشبیه کرد، اما به نظر می رسد این مواضع در راستای بازدارندگی و روحیه بخشی در داخل بوده، وگرنه با این نگاه کشور از تهدیدات فعلی خارج نمی شود.

با تجربه و پختگی و عقلانیتی که از ایشان سراغ داریم، انتظار می رود قبل از اجرای مکانیسم ماشه و احتمال جنگ دوباره، با مشورت با فرهیختگان سیاست، راهکاری مبتنی بر حفظ عزت و مصلحت کشور در پرونده هسته ای ارائه دهد. این راهکار می تواند با توجه به موفقیت حداکثری در امر غنی سازی، شامل تمرکز بر ساخت رآکتور هسته ای، به عنوان موتور استفاده از محصول غنی سازی در صنعت هسته ای باشد.

چراکه ایران هم اکنون به دانش و فناوری غنی سازی و ساخت سانتریفیوژ دست یافته و برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای نیازمند رآکتورهای تولید انرژی است که ناترازی در بخش برق و حتی آب شیرین را کاهش دهد.

این حرکت می تواند در راستای توصیه مقام معظم رهبری در موضوع مهم منافع ملی و امنیت پایدار نیز تعریف شود. در صورت آمادگی شورای امنیت، تشکل های تخصصی و سیاسی برای همفکری و ارائه مشورت در جزییات آمادگی دارند.