همه ما شنیده ایم که داشتن وزن اضافی می تواند به قلب شما آسیب برساند. اما یک مطالعه جدید و گسترده نشان می دهد که داستان پیچیده تر و از برخی جهات تعجب آور است. فقط میزان چربی مهم نیست، بلکه محل ذخیره آن در بدن نیز مهم است و وقتی صحبت از سلامت قلب می شود، قوانین برای مردان و زنان یکسان نیست.

به گزارش ایسنا، محققان کالج امپریال لندن و کالج کینگ لندن اسکن های MRI بیش از 21 هزار فرد بزرگسال را در بانک زیستی بریتانیا که یک پروژه تحقیقاتی بزرگ سلامت است، تجزیه و تحلیل کردند. آنها می خواستند ببینند که انواع مختلف چربی، از جمله چربی عمیق شکم، چربی در عضلات، چربی اطراف کبد و چربی در ران، چگونه با سن قلبی عروقی مرتبط هستند. این معیاری است که نشان می دهد قلب و رگ های خونی در مقایسه با سن واقعی فرد چقدر پیر به نظر می رسند. یک فرد 50 ساله می تواند سیستم قلبی عروقی داشته باشد که بسته به توزیع چربی بدن، 60 یا 40 ساله به نظر می رسد.

به نقل از اس اف، نویسندگان در مقاله خود که در مجله قلب اروپا منتشر شده است، نوشتند: پیری قلبی عروقی، از دست دادن تدریجی ذخایر فیزیولوژیکی است که توسط عوامل خطر محیطی و ژنتیکی تغییر می کند و به دلیل آسیب انباشته شده در انواع مختلف سلول ها، بافت ها و اندام ها، به بیماری های متعدد منجر می شود.

نتایج به یک پیام واضح اشاره دارند: چربی احشایی، چربی پنهانی که دور اندام های داخلی را می پوشاند، به طور مداوم با سیستم قلبی عروقی پیرتر در مردان و زنان مرتبط هستند. اما سایر رسوبات چربی، به ویژه برای زنان، داستان پیچیده تری را روایت می کنند.

مضرترین چربی، نوعی است که نمی توانید آن را نیشگون بگیرید. چربی احشایی در اعماق شکم قرار دارد و همیشه از بیرون مشخص نیست. برخلاف چربی درست زیر پوست، چربی احشایی بخشی از یک سیستم اندام فعال متابولیکی است. بافت چربی انرژی را ذخیره می کند، اما هورمون ها، سیتوکین ها و سایر مولکول های پیام رسانی را نیز ترشح می کند. هنگامی که این پیام رسانی غیرطبیعی باشد، می تواند التهاب را افزایش داده و سیستم قلبی عروقی را تحت فشار قرار دهد.

در این مطالعه، چربی احشایی بیشتر به شدت با سن قلبی عروقی بالاتر در هر دو جنس زن و مرد مرتبط بود. نفوذ چربی عضلانی که زمانی است که چربی به بافت عضله نفوذ می کند و چربی کبد نیز نامطلوب بودند و با سیستم های قلبی عروقی که پیرتر از حد انتظار به نظر می رسند، مرتبط بودند.

جایی که یافته ها به ویژه جالب می شوند، زمانی است که مردان و زنان با هم مقایسه می شوند. برای مردان، افزایش چربی زیر جلدی شکم (درست زیر پوست شکم) و چربی آندرویید (توزیع کلاسیک سیب شکل) با سن قلبی عروقی بالاتر مرتبط بودند.

برای زنان، تصویر پیچیده تر بود. چربی احشایی، کبدی و عضلانی در زنان نیز مانند مردان مضر بود. اما چربی ژنیویید، نوعی که در اطراف ران ها ذخیره می شود، قبل از یائسگی الگوی محافظتی نشان داد. زنان قبل از یائسگی با چربی ژنیویید بیشتر، سن قلبی عروقی پایین تری نسبت به همسالان خود با چربی ژنیویید کمتر داشتند که نشان می دهد این توزیع چربی ممکن است به محافظت از قلب کمک کند. پس از یائسگی، این اثر محافظتی از بین رفت که با افزایش شناخته شده خطر بیماری قلبی هنگام کاهش سطح استروژن همسو است.

محققان همچنین دریافتند که استرادیول، شکل اصلی استروژن در زنان، با کاهش پیری قلبی عروقی در شرکت کنندگان قبل از یائسگی مرتبط است که از این ایده که هورمون ها بر چگونگی تأثیر چربی بر قلب تأثیر می گذارند، پشتیبانی می کند.

پروفسور دکلان اورگان که رهبری این تحقیق را در آزمایشگاه علوم پزشکی MRC و کالج امپریال لندن بر عهده داشت، در بیانیه ای می گوید: ما از تمایز شکل سیبی و گلابی شکل در چربی بدن مطلع بوده ایم، اما مشخص نبوده است که چگونه منجر به پیامدهای نامطلوب سلامتی می شود. تحقیقات ما نشان می دهد که چربی بد که در اعماق اندام ها پنهان است، پیری قلب را تسریع می کند. اما برخی از انواع چربی می توانند در برابر پیری محافظت کنند، به ویژه چربی اطراف ران در زنان. ما همچنین نشان دادیم که شاخص توده بدنی BMI روش خوبی برای پیش بینی سن قلب نیست که اهمیت دانستن محل ذخیره چربی در بدن و نه فقط وزن کل بدن را نمایان می کند.

یکی از قابل توجه ترین یافته ها این بود که شاخص توده بدنی چقدر در تشخیص خطر واقعی بیماری های قلبی عروقی ضعیف عمل می کرد. محاسبه این شاخص آسان است، اما عضله و چربی را با هم در نظر می گیرد. دو نفر با شاخص توده بدنی یکسان می توانند بسته به توزیع چربی، خطرات قلبی بسیار متفاوتی داشته باشند.

در میان زنان دارای اضافه وزن، 31 درصد در واقع درصد چربی کل بدن طبیعی داشتند. در میان مردان دارای اضافه وزن، 11 درصد به عنوان توده چربی طبیعی طبقه بندی شدند. 23 درصد دیگر از مردان دارای اضافه وزن در محدوده چاق طبقه بندی شدند.

این یافته ها نشان می دهد که چگونه شاخص توده بدنی می تواند گمراه کننده باشد. یک ورزشکار عضلانی و یک کارگر کم تحرک می توانند هر دو شاخص توده بدنی 28 داشته باشند، اما خطرات قلبی آنها بسته به اینکه وزن آنها از عضله یا چربی احشایی باشد، به شدت متفاوت خواهد بود.

پیام اصلی این نیست که شاخص توده بدنی بی فایده است، بلکه این است که توزیع چربی بیش از آنچه که ما درک کرده ایم، اهمیت دارد. داشتن وزن در شکم به ویژه چربی احشایی به طور ویژه خطرناک است. در همین حال، چربی در ران ها لزوما برای زنان قبل از یائسگی چیز بدی نیست و حتی ممکن است محافظ باشد.

این مطالعه همچنین بررسی کرد که چگونه داروهای رایج ممکن است بر این رابطه تأثیر بگذارند. در میان شرکت کنندگان مبتلا به دیابت، افرادی که متفورمین مصرف می کردند، ارتباط کمتری بین رسوبات چربی مضر و پیری قلبی عروقی داشتند. این اثر متوسط بود، اما نشان می دهد که متفورمین می تواند تأثیر چربی بر قلب را کاهش دهد.

نویسندگان همچنین به آگونیست های گیرنده GLP-1، یک دسته جدیدتر از داروهای دیابت و کاهش وزن، به عنوان یک هدف امیدوارکننده برای تحقیقات آینده اشاره کردند. نشان داده شده است که این داروها چربی احشایی و کبدی را کاهش می دهند و ممکن است به تنظیم سیگنال های التهابی کمک کنند. با این حال، این مطالعه این داروها را مستقیما آزمایش نکرده است، بنابراین نقش آنها همچنان در حد حدس و گمان است.

مشابه همه تحقیقات، این مطالعه محدودیت هایی دارد. اکثر شرکت کنندگان سفیدپوست و از زمینه های نسبتا کمتر محروم بودند، بنابراین یافته ها ممکن است به طور یکسان برای همه جوامع صدق نکند. داده ها همچنین از یک نقطه زمانی واحد به دست آمده اند، به این معنی که نمی توانند نشان دهند که چگونه تغییرات در توزیع چربی در طول سال ها بر پیری قلبی عروقی تأثیر می گذارد و در حالی که مدل سن قلبی عروقی تأیید شد، روی افراد سالم آموزش داده شد که ممکن است نتایج را در افراد مبتلا به بیماری موجود منعکس نکند.

با این حال، این یکی از بزرگترین و دقیق ترین بررسی هایی است که تاکنون در مورد چگونگی ارتباط توزیع چربی با سلامت قلب انجام شده است. این از این ایده پشتیبانی می کند که محل ذخیره چربی می تواند بیش از وزن کلی شما اهمیت داشته باشد.

در حالی که هیچ یک از ما نمی توانیم هورمون ها یا تمایلات ژنتیکی خود را کنترل کنیم، انتخاب سبک زندگی همچنان مهم است. فعالیت بدنی منظم، تغذیه متعادل و کنترل قند خون، همگی به کاهش چربی احشایی کمک می کنند. توجه به دور کمر ممکن است درک بیشتری در مورد خطر بیماری های قلبی عروقی نسبت به شاخص توده بدنی به تنهایی ارائه دهد.

با ارزان تر و در دسترس تر شدن فناوری های تصویربرداری، پزشکان ممکن است در نهایت از اسکن های دقیق چربی بدن به عنوان بخشی از معاینات معمول استفاده کنند و به شناسایی افرادی که قلبشان پیرتر از سنشان به نظر می رسد، حتی اگر شاخص توده بدنی آنها طبیعی به نظر برسد، کمک کنند. تا آن زمان، بهترین توصیه این است که به حرکت ادامه دهید، خوب غذا بخورید و بدانید که محل ذخیره چربی شما تفاوت بزرگی ایجاد می کند