روزنامه هم میهن در سرمقاله خود نوشت: خطیر بودن وضعیت امروز ایران بر کسی پوشیده نیست به همین دلیل است که همه افراد و گروه ها می کوشند تا با اظهارنظر و نقد و پیشنهاد راهی را به سوی آینده ای بهتر بگشایند. برخی غیرمسئولانه می گویند حمله کنیم؛ بهترین دفاع حمله است. دیگری ادامه راهبردهای گذشته را پیشنهاد می کند. سومی می گوید غنی سازی را برای رفع تحریم روی میز بگذاریم. چهارمی می گوید کلاً تعلیق کنیم. یکی مذاکره را رد می کند و دیگری حکم به پایان تخاصم می دهد.

در حوزه داخل هم از ایده های مبتنی بر انسداد تا آزادی و فضای باز رسانه ای و سیاسی جزو پیشنهادهای افراد گوناگون است. در اقتصاد نیز شاهد همین تعارضات هستیم. از آزادسازی سوخت و انرژی تا گسترش قیمت گذاری به اغلب کالاهای مورد نیاز مردم. درباره دولت نیز از استیضاح تا حمایت کامل که در سخنان دیروز مقام رهبری وجود داشت را شاهدیم.

وجود صداها و نگاه های قطبی ذاتاً مشکلی نیست به شرطی که صدا و جریان اصلی، شناخته شده و حاکم باشد. این جریان همان سیاست های رسمی است؛ که اگر روشن و حاکم باشد می توان گفت که سایر رویکردها در حاشیه هستند و مانعی نیستند ولی اگر جریان رسمی مبهم یا در تعلیق باشد، آنگاه وجود چنین نگاه های دوقطبی و پراکنده برای کلیت و آینده کشور خطرناک خواهد بود.

شاید گفته شود که جریان اصلی هست و کار خود را انجام می دهد. اگر چنین باشد باید اجزای آن قابل شناخت و درک باشند. بسیاری از ناظران سیاسی معتقدند که پس از جنگ اخیر سیستم سیاسی نتوانسته راهبرد روشنی را طراحی و اجرایی کند و در وضعیت تعلیقی قرار دارد. صدای واحد کجاست تا موافقان حمایت و دیگران حداقل سکوت کنند؟

بیاییم و فرض کنیم که این گزاره غلط است و سیاست مدونی وجود دارد و حتی همه اجزای این سیاست ها هم منطقی و خوب؛ یا حداقل گریزناپذیر است. این سیاست با همه اجزایش باید ابلاغ عمومی شود. برخی اجزای آن به صورت پراکنده گفته می شود ولی کلیت آن روشن و منسجم و آینده نگرانه نیست. ایجاد وحدت و صدای واحد مستلزم آن است که این صدا در همه اجزایش برای همگان روشن شود. علت اصلی برجسته شدن چندصدایی و فقدان وحدت، غیبت و فقدان و ابهام همین صدای واحد رسمی است.

اکنون می توان این پرسش را مطرح کرد که صدای رسمی چگونه ایجاد شده و شکل می گیرد؟ یک راه تصمیم گیری و تصویب آن پشت درهای بسته است. چنین صدایی حتی اگر درست هم باشد به طور معمول همنوایی لازم را ایجاد نمی کند چون مشارکت دیگران در آن کم رنگ و هیچ است.

اگر بخواهیم حمایت دیگران را برای همنوایی با صدایی که به منافع عمومی مربوط است جلب کنیم، نیازمند حضور و مشارکت آنان در فرآیند تصمیم گیری است. در غیر این صورت دیگران قادر به درک و تفاهم با تصمیم و سیاست نهایی نخواهند شد. در هر صورت انتظار می رود که دبیر شورای عالی امنیت ملی که به تازگی این مسئولیت خطیر را عهده دار شده است، متن روشنی را که به تصویب شورا و مقام رهبری رسیده باشد، مشتمل بر گزینه های گوناگون و پاسخ به پرسش های کلیدی تدوین و منتشر نمایند؛ تا حداقل ناظران داخلی درک متعارفی از سیاست و صدای رسمی پیدا کنند.

این متن باید روشن و بدون ابهام باشد تا هم مسائل خارجی و هم چالش های داخلی را پاسخ دهد. طبیعی است که به تبعات سیاست های رسمی اعلامی نیز توجه خواهند داشت. این مهم ترین نیاز امروز جامعه ایران است.

به نظر ما هنگامی که چنین متنی تهیه شود همان زمان ابعاد ناسازگار و تبعات ناخواسته آن بر تدوین کنندگان آشکار خواهد شد. امروز مسئله اسنپ بک، مذاکره اعم از مستقیم و غیرمستقیم، تحریم ها، ناترازی های گسترده اقتصادی و سیاسی و اجتماعی، رسانه ها، تورم و رشد و سرمایه گذاری اقتصادی و وضعیت تعلیق و جنگ و… همه و همه به صورت درهم تنیده روی میز هستند و هیچ پاسخ رسمی و جامعی به آن ها داده نمی شود.

مشکل این است که در همه اجزای مزبور بهترین حالت ها با کمترین هزینه ها را می خواهند درحالی که تحقق اهداف مطلوب در موارد فوق بدون پرداخت هزینه های لازم که بعضاً جدی و راهبردی است، امکان پذیر نیست.