اجرای فرم تبصره 100 برای اشخاص حقیقی و اصناف خرد، فرصتی مهم به شمار می‌رود؛ زیرا صاحبان مشاغل با گردش مالی محدود دیگر نیازی به نگهداری دفاتر قانونی، ارائه اسناد و تسلیم اظهارنامه مالیاتی ندارند و تنها با تأیید فرم مالیات مقطوع در سامانه، تکلیف مالیاتی خود را مشخص می‌کنند. این اقدام علاوه بر کاهش هزینه‌های اداری، فرآیند رسیدگی سازمان را نیز تسهیل می‌کند. از همین رو تبصره 100 به‌عنوان یکی از سیاست‌های اصلی در حمایت از کسب‌وکارهای کوچک شناخته می‌شود.

در مقابل، مؤدیانی که درآمد یا فروش سالانه‌شان بیش از 216 میلیارد ریال برای افراد یا 432 میلیارد ریال برای مشارکت‌ها باشد، مشمول فرم تبصره 100 نمی‌شوند. برای این گروه، سازمان امور مالیاتی اظهارنامه پیش‌فرض بر اساس داده‌های موجود تهیه و تا 15 شهریور 1404 در سامانه بارگذاری می‌کند. در صورت تأیید یا تکمیل این اظهارنامه از سوی مؤدی، پرونده بدون رسیدگی بیشتر و به‌ عنوان کم‌ ریسک پذیرفته خواهد شد؛ ابتکاری که هم بار رسیدگی را کاهش می‌دهد و هم شفافیت بیشتری در فرآیند مالیات‌ستانی ایجاد می‌کند.

این دستورالعمل به امضای محمدهادی سبحانیان، رییس کل سازمان امور مالیاتی رسیده و با هدف وصول آسان‌تر مالیات، کاهش بروکراسی، اجرای عدالت مالیاتی و تکریم مؤدیان تدوین شده است.

مطابق این بخشنامه، صاحبان مشاغلی که مجموع فروش کالا و خدمات آن‌ها در سال 1403 حداکثر 216 میلیارد ریال باشد و فرم مالیات مقطوع برایشان درگاه خدمات الکترونیک سازمان بارگذاری شود، مشمول مقررات تبصره 100 خواهند بود. این گروه از نگهداری دفاتر و اسناد و همچنین تسلیم اظهارنامه معاف هستند.

با این حال چند دسته از این امتیاز مستثنی‌اند:

افرادی که درآمدشان از سقف تعیین‌شده فراتر رفته باشد.

مشارکت‌های مدنی با مجموع درآمد بیش از 432 میلیارد ریال.

مؤدیانی که تا 15 شهریور 1404 فرم تبصره 100 برای آن‌ها بارگذاری نشده باشد.

سازمان امور مالیاتی بر پایه داده‌های موجود میزان فروش مؤدیان را محاسبه و مالیات مقطوع را در سامانه درج می‌کند. اگر مؤدی رقم واقعی بالاتری داشته باشد، موظف به اصلاح اطلاعات است. مالیات مقطوع در صورت تأیید مؤدی قطعی تلقی می‌شود؛ در غیر این صورت باید تا 31 شهریور 1404 اظهارنامه تسلیم کند، وگرنه همان مالیات مقطوع ملاک عمل خواهد بود.

چنانچه بعداً مشخص شود مؤدی مشمول تبصره 100 درآمدی بیش از سقف قانونی داشته است، مشمول مالیات علی‌الرأس و جرایم سنگین خواهد شد و از معافیت‌ها محروم می‌شود. اگر اختلاف درآمد کمتر از سقف ولی بیش از 15 درصد باشد، مابه‌التفاوت مالیات مطالبه خواهد شد.

برای نمایشگاه‌های خودرو، بنگاه‌های املاک و حق‌العمل‌کاران شرایط ویژه پیش‌بینی شده است. پزشکانی که مشمول حکم خاص قانون بودجه بوده‌اند نیز مالیاتشان بر اساس بالاترین رقم میان مالیات مقطوع یا مالیات مکسوره تعیین می‌شود.

همچنین مؤدیانی که از صدور صورتحساب الکترونیکی یا کارتخوان خودداری کرده‌اند، از مزایای تبصره 100 محروم بوده و مکلف به ارائه اظهارنامه هستند.

مهلت پرداخت مالیات (چه مقطوع و چه ابرازی) تا 31 شهریور 1404 است. امکان تقسیط نیز در نظر گرفته شده است:

بدون بدهی قبلی: حداکثر 6 ماه (7 قسط مساوی).

با استفاده از چک الکترونیکی: حداکثر 8 ماه (9 قسط مساوی).

با بدهی قبلی: حداکثر 2 ماه (3 قسط مساوی).

همچنین ادارات مالیاتی مکلف‌اند برای مؤدیانی که فرم تبصره 100 را تأیید و مالیات خود را بپردازند، امکان بخشودگی کامل یا عمده جرایم را فراهم کنند. هزینه اجاره نیز در محاسبه مالیات مقطوع مؤدیان اجاره‌نشین لحاظ می‌شود.

برای صاحبان مشاغلی با فروش بیش از 216 میلیارد ریال، اظهارنامه پیش‌فرض در سامانه قرار می‌گیرد و پس از تأیید مؤدی، بدون رسیدگی بیشتر به‌عنوان پرونده کم‌ ریسک پذیرفته می‌شود.

در نهایت، آخرین اقدام مؤدی در سامانه ملاک عمل خواهد بود. این دستورالعمل ترکیبی از تسهیل فرآیند برای مشاغل خرد و افزایش کنترل بر واحدهای بزرگ‌تر است که در صورت اجرای صحیح می‌تواند هم رضایت مؤدیان و هم عدالت مالیاتی را تقویت کند.

منبع: اقتصاد آنلاین