قربانعلی محمدپور، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز، درباره وضعیت تالاب صالحیه بعد از گذشت دو ماه از فصل کم آب و گرم تابستان 1404، اظهار کرد: این تالاب اصلاً وضعیت مناسبی ندارد و دیگر آبرسانی نمی شود. با توجه به محدودیت منابع آبی در تهران، قزوین و کرج، سهم آب برای تالاب در نظر گرفته نشده و عملاً خشک است. حدود 20 تا 25 روز پیش گردوغبار ناشی از خشکی تالاب بخش های زیادی از کرج و حتی تهران را تحت تأثیر قرار داد که با وزش باد و طوفان، به مراتب بیشتر خواهد شد.

به گزارش ایلنا، وی افزود: احیای تالاب یکی از دغدغه های اصلی سازمان حفاظت محیط زیست است. با دستور استاندار البرز قرار است در شورای برنامه ریزی استان، برنامه عملیاتی احیای تالاب صالحیه مطرح شود. از جمله اقدامات ضروری حذف زهکشی 40 کیلومتری است که سال ها قبل برای شورزدایی خاک و افزایش اراضی کشاورزی ایجاد شده بود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست البرز با اشاره به تأثیر تغییرات اقلیمی، تاکید کرد: ایران برخلاف میانگین جهانی که کمتر از یک درجه گرم تر شده، حدود دو درجه افزایش دما را تجربه کرده و در حال گذر از یک دوره سخت خشکسالی ده ساله هستیم. در کنار تغییر اقلیم، سوءمدیریت ها و توسعه نامتوازن نیز وضعیت نابه سامان تالاب را تشدید کرده است چراکه ما فراتر از ظرفیت آمایش سرزمینی، بارگذاری جمعیت، صنعت و کشاورزی داشته ایم و همین امر تالاب و منابع آب استان البرز را تحت فشار قرار داده است.

وی ادامه داد: نیازی نبود در مناطقی مثل البرز و قزوین با شوری زدایی زمین ها، سطح زیرکشت را افزایش دهیم یا محصولاتی پرمصرف مثل صیفی جات و امثال هندوانه را در استان البرز تولید کنیم. این تغییر کاربری ها و برداشت های بی رویه باعث شده امروز تالاب صالحیه حال خوشی نداشته باشد.

محمدپور با هشدار نسبت به برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی گفت: تا چند سال پیش، ما کارشناسان محیط زیست، فرونشست را برای استان های مرکزی مانند یزد و اصفهان مطرح می کردیم، اما حالا در البرز هم گزارش های متعددی از فرونشست داریم و به تازگی گزارشی از فرونشست در تالاب صالحیه، نظرآباد و مهرشهر کرج از مسئولین ذیربط ارائه شد؛ مهرشهری که روزی به داشتن آب و باغ های سرسبز معروف بود اما امروز با این تهدید فرونشست مواجه است. این پدیده تدریجی است اما سال به سال بیشتر خود را نشان می دهد.

این مسئول با تأکید بر لزوم اصلاح کشاورزی و صنعت افزود: روش های سنتی غرقابی باید کنار گذاشته شود. قانون برنامه کشور ما را ملزم به بازچرخانی آب کرده و صنایع بزرگ جدید نباید در البرز بارگذاری شوند. صنایع موجود نیز باید با ایجاد تصفیه خانه و بازچرخانی آب فعالیت کنند. حقابه زیست محیطی تالاب ها هم باید توسط آب منطقه ای تأمین شود.

محمدپور درباره وضعیت استقرار صنایع استان تصریح کرد: منطقه البرز دیگر ظرفیت صدور مجوز محیط زیست برای صنایع جدید ندارد. همه واحدهای صنعتی باید از پساب بازچرخانی شده استفاده کنند و توسعه تولید صرفاً در همین چارچوب امکان پذیر است. نمونه هایی مانند نیروگاه منتظر قائم که فاقد سیستم تصفیه بودند، باید اصلاح شوند. انتظار افزایش تولید بدون مدیریت آب غیرممکن است.

مدیرکل محیط زیست البرز درباره انتقال آب سدهای کرج و طالقان نیز توضیح داد: آبی که از سد امیرکبیر (کرج) به تهران منتقل می شود مربوط به دهه 40 است و برای شرب در نظر گرفته شده بود. مشکل حال حاضر در ارتباط با کاهش آب شرب، ناشی از توسعه نامتوازن جمعیتی در تهران و کرج است. سد طالقان هم سال هاست آب به تهران می دهد، اما در مسیر انتقال، پرتی زیادی وجود دارد که باید اصلاح می شد. آب پشت این سدها دریاچه نیستند که خشک شوند، اما اگر ارزش واقعی آب محاسبه نشود و مردم در مدیریت مصرف مشارکت نکنند، بحران ها به شدت ادامه پیدا می کند.

این مدیر استانی گفت که البرز ظرفیت بارگذاری جمعیتی و صنعتی جدید ندارد. تنها با تغییر الگوی کشت، بازچرخانی آب در صنعت و تأمین حقابه زیست محیطی می توان بخشی از شرایط را مدیریت کرد و تهدیدات موجود را کاهش داد.