فرارو- پشت سر ماشین چینی شایعات زیادی وجود دارد. از زمان ورود اولین سری می گویند کیفیت و دوامشان پایین است و استهلاکشان زیاد. به همین خاطر باوری نسبتا عمومی درباره جوانمرگ شدن خودروهای چینی شکل گرفت.

به گزارش فرارو؛ این تصور که ماشین چینی در مقایسه با رقبا، عمر مفید کمتری دارند، به سرعت فرسوده می شوند و از ریخت و قیافه می افتند، هنوز هم رایج است اما آیا می توان آن را مبتنی بر واقعیت و آمار دانست یا صرفاً یک شایعه رایج در میان مردم است؟ آیا این وصله ناجور به نسل جدید این خودروها هم می چسبد؟ بیایید با هم موضوع را به شکل بیطرفانه و با کمک گرفتن از آمارها و گزارش های معتبر جهانی بررسی کنیم.

برای درک بهتر مسئله باید به دهه 1380 و اوایل دهه 1390 و زمانی که برندهایی مانند چری (با نام ام وی ام)، لیفان و جک برای اولین بار به صورت گسترده وارد بازار ایران شدند، برگردیم. این اتفاق، قواعد بازار را تغییر داد و باعث شد خودروهایی با ظاهر مدرن، آپشن های رفاهی متعدد و قیمتی به مراتب ارزان نسبت به رقبای کره ای و ژاپنی در دسترس قرار بگیرند هرچند جذابیت اولیه، به تدریج جای خود را به نگرانی هایی عمیق داد.

نسل اول ماشین چینی که به ایران راه پیدا کرد، محصول استراتژی پایین نگه داشتن قیمت به هر روشی بودند. در آن دوران، خودروسازان چینی عمدتاً بر مهندسی معکوس پلتفرم های قدیمی تر خودروسازان جهانی تکیه داشتند. این کپی برداری همیشه با درک عمیق از اصول مهندسی و علم مواد همراه نبود.

بزرگترین نقطه ضعف، کیفیت پایین متریال به کار رفته در کابین بود. پلاستیک خشک و ارزان قیمت پس از چند سال قرار گرفتن در معرض آفتاب شدید ایران، رنگ خود را از دست می داد، ترک می خورد و صدای ناهنجاری تولید می کرد. پوشش رنگ معمولا مقاومت لازم را در برابر عوامل محیطی نداشت و دچار آفتاب سوختگی یا پریدگی زودهنگام می شد.

مشکلات اعصاب خردکن مربوط به قوای محرکه و سیستم تعلیق نیز رواج داشت. نبود هماهنگی کامل بین موتور و گیربکس، مشکلات برقی و دوام پایین قطعات جلوبندی، مالکان را با هزینه های تعمیر و نگهداری پیش بینی نشده مواجه می کرد. این تجربیات دست به دست هم دادند تا تصویری از یک کالای بی دوام و پرخرج در ذهن مصرف کننده ایرانی حک شود.

آمارهای رسمی و دقیق از سازمان های داخلی در مورد استهلاک خودروها در ایران نداریم اما می توان از گزارش های معتبر جهانی که کیفیت ماشین چینی را در بازارهای مختلف بررسی می کنند، کمک بگیریم.

یکی از معتبرترین منابع در این زمینه، مؤسسه J.D. Power است. بر اساس گزارش این موسسه، متوسط تعداد مشکلات در هر 100 خودرو در چین، عدد 180 بوده که نشان دهنده پایداری در سطح کیفی خودروها در مقایسه با سال قبل است.

برندهای شناخته شده ای مانند FAW Toyota با شاخص 142 و چانگان فورد با شاخص 157 عملکرد بهتری داشته اند اما یک نکته مهم در گزارش وجود دارد؛ مالکان خودروهای چینی با کارکرد کم و متوسط (زیر 20 هزار کیلومتر و بین 40 تا 80 هزار کیلومتر) نسبت به کسی که ازمشتری برندهای بین المللی بوده، مشکلات بیشتری را تجربه می کنند. این یافته به طور غیرمستقیم فرضیه جوانمرگ شدن را تأیید می کند.

آیا می توان جوانمرگ شدن را به صورت عملی هم اثبات کرد؟ معتبرترین و در دسترس ترین شاخص برای سنجش استهلاک یک خودرو، افت قیمت آن در بازار دست دوم است. بازار به صورت یک مکانیزم هوشمند، تمامی فاکتورها از جمله کیفیت، دوام، هزینه نگهداری، دسترسی به قطعات و خوشنامی برند را در قیمت گذاری خودروی کارکرده لحاظ می کند.

بررسی پلتفرم های خرید و فروش خودرو نشان می دهد قیمت ماشین چینی، به خصوص مدل های قدیمی تر، با افت به مراتب شدیدتری نسبت به رقبای کره ای، ژاپنی و حتی برخی تولیدات داخلی مواجه است.

شاید با یک سیگنال اقتصادی واضح روبرو هستیم که نشان می دهد ریسک خرید و هزینه نگهداری ماشین چینی در سنین بالاتر، بیشتر است.

بیشتر بدانید | تعریف فرسودگی در قوانین ایران، نه 4-5 سال بلکه 15 تا 20 سال در نظر گرفته می شود. برای مثال، خودروهای 15 تا 20 ساله باید سالی دو بار معاینه فنی بگیرند و بالای 20 سال، سه بار در سال. جوانمرگی در 4-5 سالی واقعا ناامیدکننده است

اگرچه نسل جدید ماشین چینی با پیشرفت های چشمگیری در کیفیت و فناوری عرضه شده اند اما برخی عوامل خاص در ایران هنوز می تواند باعث تشدید استهلاک و فرسودگی آن ها شود.

بنزین با اکتان پایین و ناخالصی های موجود در آن، تأثیر مخربی بر موتور خودروها، به ویژه موتورهای توربوشارژ (که در بسیاری از مدل های چینی رایج است) می گذارد. این امر منجر به افزایش استهلاک قطعات داخلی موتور و کاهش عمر مفید آن می شود.

شبکه خدمات پس از فروش نامناسب هم عامل منفی دیگر است. در گذشته، دسترسی به قطعات یدکی اصلی و تعمیرکار متخصص برای ماشین چینی یک چالش بزرگ بود. این امر باعث می شد تا خودروها به موقع سرویس نشوند یا با قطعات غیراصل تعمیر شوند که در نهایت منجر به فرسودگی زودرس می شد. اگرچه شبکه خدمات بهتر شده اما نوسانات ارزی و محدودیت واردات همچنان تأمین قطعات را با چالش مواجه می کند.

شرایط سخت جاده ای، آب و هوای گرم و خشک و شیوه های رانندگی نیز می تواند به فرسودگی سریع تر قطعات جلوبندی، سیستم تعلیق و سیستم خنک کاری خودرو منجر شود.

شایعه ای هم وجود دارد که می گوید ممکن است کیفیت قطعات و مواد اولیه به کار رفته در ماشین چینی مخصوص بازار ایران چه مونتاژ شوند و چه وارداتی باشند، با نمونه های عرضه شده در بازارهای دیگر فرق می کند.

قضاوت در مورد کل صنعت خودروسازی چین بر اساس محصولات یک دهه پیش، قطعا قضاوتی ناعادلانه و غیردقیق خواهد بود. این صنعت در سال های اخیر یک جهش کیفی را تجربه کرده که نباید نادیده گرفته شود.

گزارش های معتبر جهانی تایید می کنند برندهای پیشرو چینی مانند جیلی، چری، بی وای دی و GAC، پس از اینکه میلیاردها دلار در مراکز تحقیق و توسعه خود سرمایه گذاری کرده اند، دیگر به مهندسی معکوس صرف اکتفا نمی کنند و با استخدام طراحان و مهندسان برجسته دنیا، به دانش فنی روز دنیا دست پیدا کرده اند.

کیفیت مواد و مونتاژ بالا رفته و استفاده گسترده از پلاستیک های نرم، تریم های چوبی و فلزی باکیفیت نشان می دهد تمرکز از استراتژی پایین نگه داشتن قیمت به هر روشی برداشته شده و به سمت ارائه کیفیت رقابتی رفته است.

استفاده از فناوری های پیشرفته مانند موتورهای بهینه، سیستم های ایمنی هوشمند (ADAS) و امکانات رفاهی مدرن، این خودروها را به رقیبی جدی برای برندهای اروپایی و کره ای تبدیل می کند. با بررسی ستاره های ایمنی بالا در آزمون موسسات معتبر جهانی مانند Euro NCAP اثبات این ادعا امکان پذیر است.

باور به جوانمرگ شدن ماشین چینی افسانه نیست، بلکه باید آن را یک حقیقت تاریخی مبتنی بر تجربه واقعی مصرف کنندگان از نسل اول این خودروها دانست اما نسل جدید ماشین چینی که امروز در بازار عرضه می شوند، دستخوش تحولی بنیادین شده است.

اگرچه هزینه های سنگین تعمیرات احتمالی، پیچیدگی های فنی و نبود اطمینان از تأمین قطعات در بلندمدت صاحب یک خودرو چینی جدید را آزار می دهد اما عبارت ماشین چینی جوانمرگ می شود به عنوان یک حکم کلی برای محصولات امروزی، دیگر دقیق نیست.