پایگاه تحلیلی کردل در گزارشی از طرح رژیم اسراییل برای مسلح سازی جدایی طلبان بلوچ خبر داده و تاکید کرده است: لایه ی خطرناک تازه ای به مناقشات منطقه افزوده است؛ ایران و پاکستان اکنون پروتکل های مشترک تبادل اطلاعات و سازوکارهای ضدتروریستی را برای مدیریت بهتر مرز 900 کیلومتری خود برقرار کرده اند، مرزی با زمین های صعب العبور که پناهگاه شورشیان، قاچاقچیان و کارتل های مواد مخدر است.

به گزارش ایرنا به نقل از پایگاه تحلیلی کردل (Cradle)، با گسترش خرابکاری ها و حمایت مستقیم رژیم اسراییل از گروه های مسلح بلوچ، مرزهای ایران و پاکستان به صحنه رقابت های ژئوپولیتیکی تازه ای تبدیل شده است. سفر اخیر مسعود پزشکیان به اسلام آباد و تأکید مشترک دو کشور بر مقابله با شورش های مرزی، نشانه ای از تغییر رویکرد تهران و پاکستان در برابر تهدیدهای خارجی است. حضور موساد در بلوچستان و پیوند آن با گروه های جدایی طلب، نگرانی های امنیتی را دوچندان کرده و به تعمیق همکاری های اطلاعاتی دو همسایه انجامیده است. اکنون بلوچستان نه یک شورش محلی، بلکه میدان جنگی نیابتی است که آینده ثبات منطقه را تحت تأثیر قرار می دهد.

با افزایش خرابکاری ها و حمایت [رژیم] اسراییل از گروه های مسلح بلوچ در مرزهای ایران و پاکستان، تهران و اسلام آباد هماهنگی های امنیتی خود را برای مقابله با جدایی طلبی های تحت حمایت خارجی تعمیق بخشیده اند.

هنگامی که پزشکیان، رییس جمهوری ایران، در 2 اوت سال جاری (12 مرداد) برای نخستین بار پس از آغاز به کار خود به پاکستان سفر کرد، تهدیدهای امنیتی فزاینده در استان راهبردی سیستان و بلوچستان، در صدر دستورکار مذاکرات قرار داشت. نشانه ی اهمیت موضوع، حضور منصور بیجار بلوچ تبار و استاندار تازه منصوب شده ی استان در هیات همراه پزشکیان بود. در پایان سفر دو روزه، بیانیه ی مشترکی صادر شد که با لحنی کم سابقه، بر عزم ایران و پاکستان در مبارزه با فعالیت های مسلحانه در مرز مشترک تأکید کرد.

منصور خان محسود ، مدیر اجرایی مرکز تحقیقات مناطق قبیله ای پاکستان می گوید: به نظر می رسد تهران و اسلام آباد سرانجام به اجماع رسیده اند و پذیرفته اند که تنش های بلوچستان از یک شورش محلی فراتر رفته و به بازی پیچیده ی ژئوپولیتیکی تبدیل شده است. این وضعیت توجه چندین بازیگر منطقه ای را که تلاش می کنند از گروه های ناراضی برای تحقق اهداف راهبردی خود بهره برداری کنند جلب کرده است.

پیش از سقوط مرگبار یک فروند بالگرد در 20 مه که به کشته شدن سید ابراهیم رییسی رییس جمهوری پیشین ایران و حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه اش انجامید، مقام های بلندپایه ی ایرانی بارها به نقش بازیگران خارجی در ایجاد ناآرامی داخل کشور اشاره کرده بودند. امیرعبداللهیان در نشست خبری مشترک 29 ژانویه در اسلام آباد گفت: کشورهای ثالث به گروه های مسلح فعال در مرز ایران و پاکستان کمک می کنند. او نامی از کشورها نبرد اما تأکید کرد که این بازیگران همواره مانع سیاست هایی می شوند که به سود تهران و اسلام آباد است.

28 ژوییه امسال، خبرگزاری تاس روسیه گزارش داد که وزارت اطلاعات ایران در جریان درگیری شدید با [رژیم] اسراییل در ژوئن، مانع نفوذ دست کم 450 شبه نظامی خارجی شده است. مأموران اطلاعاتی 300 نفر را در نزدیکی مرز جنوب شرقی شناسایی کردند که در حال آماده سازی برای حمله ی مرزی بودند. در جریان جنگ 12 روزه، پلیس ایران حدود 21 هزار نفر را به اتهام های مختلف یا برای بازجویی بازداشت کرد. مقام های ایرانی به شکل مستقیم تل آویو را متهم کردند و گفتند [رژیم] اسراییل مزدورانی را از طریق جبهه ی متحد آزادی بلوچستان که گروه های جدایی طلب بلوچ ایران و پاکستان را گرد هم می آورد به خدمت گرفته و اعزام کرده است.

محسود توضیح داد: در جریان رویارویی 12 روزه ی اخیر میان ایران و [رژیم] اسراییل، تهران متوجه ارتباط نزدیک میان جدایی طلبان بلوچ و [رژیم] اسراییل شد. انتقال اطلاعات به تل آویو موجب خسارات سنگین انسانی و زیرساختی به ایران شد.

مؤسسه پژوهش رسانه های خاورمیانه (MEMRI) یک اندیشکده ی حامی [رژیم] اسراییل در واشنگتن در 12 ژوئن پروژه ی مطالعات بلوچستان را راه اندازی کرد. ایران و پاکستان این اقدام را بخشی از تلاش هماهنگ [رژیم] اسراییل و برخی دیگر از کشورها برای بی ثبات سازی منطقه می دانند.

عبدالله خان ، رییس مؤسسه مطالعات درگیری و امنیت پاکستان در اسلام آباد می گوید: ایران در پس زمینه ی افزایش هم پیمانی شبه نظامیان با [رژیم] اسراییل، در حال تقویت روابط خود با پاکستان است. این پیوند زمانی آشکارتر خواهد شد که ایران سیاست هایش را تغییر دهد و علیه پناهگاه های ارتش آزادیبخش بلوچستان و جبهه ی متحد آزادی بلوچستان در داخل خاک خود اقدام کند. برخی کشورها در منطقه با هر دو گروه روابط نزدیکی برقرار کرده و به پلی برای اتصال آن ها به اسراییل تبدیل شده اند.

پیش از سفر پزشکیان، اندیشکده ی مؤسسه سیاست اسلام آباد میزگردی در پایتخت پاکستان برگزار کرد و بر ضرورت مشارکت قوی تر برای حفاظت از منافع مشترک در محیط ژئوپولیتیکی به سرعت در حال تغییر تأکید کرد؛ جایی که هر دو کشور با چالش های مشترکی از جمله اقدامات [رژیم] اسراییل روبه رو هستند.

مشاهد حسین ، سناتور و رییس پیشین کمیته های روابط خارجی و دفاع سنای پاکستان می گوید: همکاری برخی کشورهای منطقه با [رژیم] اسراییل هشداری برای هر دو کشور ایران و پاکستان است و لزوم موضع مشترک را برجسته می کند. حمایت پاکستان از ایران، بیانگر پیوند پایدار میان دو کشور بر پایه منافع مشترک و تمرکز بر مقابله با چالش های مشترک است. هر دو ملت طوفان تجاوز بر پایه ی بهانه های دروغین را تحمل کرده اند و با ایستادگی خود، افسانه ی شکست ناپذیری اسراییل را در هم شکسته اند.

یکی از افراد جذب شده در پروژه ی مطالعات بلوچستان میر یار بلوچ ، ملی گرای بلوچ و از رهبران جنبش بلوچستان آزاد است که آشکارا خواستار ایجاد بلوچستان مستقل و سکولار در خاک ایران و پاکستان شده است.

عبدالله خان معتقد است: شورش مسلحانه ی بلوچ عمدتاً حول دو گروه می چرخد، شاخه ی اسلم بلوچ از ارتش آزادی بخش بلوچستان که اکنون به شاخه ی بشیر زیب شناخته می شود، و جبهه آزادی بخش بلوچستان به رهبری الله نذر .

حضور فزاینده ی اطلاعات [رژیم] اسراییل در بلوچستان نشان می دهد این منطقه تا چه حد به صحنه ی فعالیت های نیابتی خصمانه تبدیل شده است. مقام های ایران و پاکستان عمیقاً نگران افزایش همکاری میان موساد و گروه های مسلح بلوچ هستند اتحادی که می تواند بنیان های اساسی بلوچستانِ غنی از منابع اما توسعه نیافته را دگرگون کند. موساد عمیقاً در عملیات علیه جبهه ی جنوب شرقی ایران دخیل بوده است. مرز پرنفوذ ایران-پاکستان فرصت های فراوانی برای قاچاق، نفوذ مخفیانه و حملات فرامرزی فراهم می کند.

تحلیل رایج در اسلام آباد این است که هند، که در ماه مه با پاکستان درگیر نبردی کوتاه و شدید شد، به دنبال تغییرات در داخل پاکستان است و همزمان مراقب ابتکار کمربند و جاده چین که از بلوچستان عبور می کند، باقی مانده است. نقش دهلی نو در بلوچستان کاملاً مستند است. در سال 2016 نیروهای پاکستان کلبوشان یاداو ، افسر نیروی دریایی هند را دستگیر کردند که به سازماندهی عملیات خرابکارانه و ارتباط با شورشیان بلوچ اعتراف کرد. مدارکی که پاکستان به شورای امنیت سازمان ملل ارائه داد، ادعاهای دیرینه درباره دخالت سازمان اطلاعات خارجی هند را تأیید کرد.

منصور خان محسود معتقد است: احتمال ارتباط [رژیم] اسراییل با شورشیان بلوچ رو به افزایش است، به ویژه با توجه به همکاری نزدیک هند و اسراییل. گفته می شود نیروهای نظامی اسراییل و مأموران موساد هنگام درگیری 100 ساعته ی هند و پاکستان در خاک هند حضور داشته اند.

تا همین اواخر، تهران و اسلام آباد بارها یکدیگر را به پناه دادن به شورشیان ضددولتی متهم می کردند. حملات هوایی متقابل دو کشور در اوایل 2024 نشان دهنده ی شدت این نارضایتی ها بود. اما در سال گذشته و به ویژه در ماه های اخیر، محاسبات منطقه ای به طور چشمگیری تغییر کرده است. فشار بسیار واقعی است. به ندرت روزی می گذرد که یکی از نیروهای امنیتی ایران یا پاکستان در مرز یا داخل خاکشان هدف قرار نگیرد. تنها در ماه گذشته، هفت افسر ارتش پاکستان در حملات شورشیان کشته شدند. این تلفات شامل سربازان رده پایین تر نیست که مرگشان اغلب گزارش نمی شود.

ایران و پاکستان اکنون پروتکل های مشترک تبادل اطلاعات و سازوکارهای ضدتروریستی را برای مدیریت بهتر مرز 900 کیلومتری خود برقرار کرده اند؛ مرزی با زمین های صعب العبور که پناهگاه شورشیان، قاچاقچیان و کارتل های مواد مخدر است. کارزار هند و [رژیم] اسراییل برای مسلح سازی جدایی طلبی بلوچ، لایه ی خطرناک تازه ای به مناقشات منطقه افزوده است. اینکه ایران و پاکستان تا چه اندازه در دفع این تلاش ها موفق باشند، می تواند فصل بعدی شورش بلوچ را رقم بزند.