بیانیه اخیر جبهه اصلاحات با واکنش های بسیاری در فضای سیاسی روبه رو شده است.

در همین باره روزنامه هم میهن در سرمقاله خود نوشته است: هر قدرت حکومتی دو لایه نرم افزاری و سخت افزاری یا سازمانی دارد. لایه نرم افزاری همان حس مقبولیت و مشروعیتی است که مردم برای حکومت و ساختار قدرت، قائل هستند و حمایتی که از برنامه ها و سیاست های آن می کنند. در واقع، قدرت حکومت در دفاع نظری از خودش و برنامه ها و سیاست هایش و اقناع مردم جزء اصلی لایه نرم افزاری قدرت آن است.

در مقابل، تسلط بر نهادهای رسمی مثل مجلس، دستگاه قضایی و سازمان های نظامی و انتظامی و امنیتی و بانکی نیز لایه سخت افزاری قدرت محسوب می شوند. اغلب قدری شکاف میان این دو لایه وجود دارد؛ ولی گستردگی شکاف موجب ناپایداری سیاسی می شود. این شکاف در ایران زیاد بوده و هست؛ ولی پس از جنگ اخیر تشدید شده است.

در واقع، تندروهایی که خود را هسته سخت نظام و پرچمدار گفتمان رسمی می دانستند، در 15ماه اخیر مسیر اضمحلال را طی می کردند و هیچ حرف درست و حسابی برای اقناع حتی طرفداران منفعل خود نداشتند. طرفدارانی که به شدت سرخورده و ناامید هستند و احساس می کنند که فریب خورده اند. وعده های آخرالزمانی داده شده به آن ها نه غلط بلکه دروغ و توخالی از آب درآمد. به همین دلیل، اتفاق نظر هست که باید از این وضع عبور کرد و طرحی نو در انداخت.

این رویکرد به مذاق تندروهای بی منطق خوش نمی آید. آنان نه می توانند از راهبرد منتهی به شکست خود دفاع کنند و نه قادرند که راهبرد منطقی و معقولی را اتخاذ کنند. دنبال گذشت زمان هستند، بلکه فرجی حاصل شود. این وضعیت موجب شده که آنان لایه نرم افزاری قدرت را به کلی از دست بدهند. لذا فقط متکی به سخت افزار شده اند.

سخت افزار قدرت مثل چاقویی است که دسته ندارد. هر چقدر هم تیز باشد، دست صاحبش را هم بیشتر می بّرَد. قدرت نرم افزاری هم مثل دسته ای است که تیغه ندارد. اکنون میان این دو لایه قدرت فاصله زیادی است. منتقدان قدرت نرم افزاری را در اختیار دارند. تندروها نیز بخش هایی از قدرت سخت افزاری را مهار می کنند و در میدان عمل هیچ ایده و طرح روشنی ندارند. نه قدرت دفاع از گذشته و شعارهای آن را دارند و نه جرأت و شهامت پا گذاشتن در مسیر جدیدی که خیر و صلاح مردم و کشور را تأمین کند. مترصد این هستند که ببینند دیگران چه می گویند تا با اتکا به سخت افزار قدرت خود به او حمله و تهدید کنند و رطب و یابس ببافند؛ درحالیکه هنوز چاقویشان دسته ای ندارد، تازه از بُرندگی آن هم کاسته شده است.

متاسفانه بدترین ایراد بیانیه ای که به نام جبهه اصلاحات منتشر شد، این بود که تندروهای به حاشیه رفته را دوباره در مقام طلبکار و مدعی به میدان آورد. کسانی که به لانه های کوچک خود خزیده بودند، اکنون با پوشیدن پوست شیر و با غرش هَل مَن مبارز می طلبند و با هر نقدی که راهبرد شکست را به پرسش بکشد، مخالفت می کنند.

مشکل امروز کشور اظهار بیان و موضع از سوی منتقدان و سیاسیون نیست؛ حتی اگر این مواضع اشکال داشته باشد. مسئله اصلی این است که برخلاف گذشته جناح حاکم هیچ ایده ای ندارد. گرچه اغلب مردم و فعالان با ایده های پیشین آنان نیز مخالف بودند و آن ها را تصوراتی خام و به زیان کشور و مردم می دانستند و همه اینها نیز در عمل ثابت شد ولی حداقل این حُسن را در گذشته داشتند که چیزی می گفتند که قابل فهم بود.

اکنون مشکل این است که نه چیز روشنی دارند که عرضه کنند و اگر هم چیزی بگویند، سر و ته آن ها به هم نمی خواند. لذا فقط منتظرند دیگران چیزی بگویند که باب میل آنان نباشد و به آن حمله کنند. متاسفانه دیگران هم این پاس را به آنان می دهند.