محمد خاتمی، رییس جمهور ادوار پیشین، می گفت که دولتش هر 9 روز با یک بحران روبرو می شده، حالا اما اگر بحران ها و حواشی که برای دولت مسعود پزشکیان ایجاد شده، سرشماری شود شاید رکورد خاتمی را بزند!

به گزارش خبرآنلاین، پزشکیان نه تنها در شرایطی ریاست قوه مجریه را بر عهده گرفت که مشکلات فراوانی مانند ناترازی ها، کمبود آب و قطعی گاز دولت را محاصره کرده بود، بلکه کارشکنی ها و سیاسی بازی های مخالفان دولت نیز داستان ها و چالش های خاص خود را داشته و دارد. با این حال، حواشی ای که این روزهاگری بان دولت چهاردهم را گرفته، مربوط به هزینه سازی اطرافیان اوست.

در هر دولتی، نقش رییس جمهور و اطرافیان نزدیکش در شکل گیری سیاست ها و مدیریت منابع، سرنوشت اقتصادی و اجتماعی کشور را رقم می زند. در این میان، اطرافیان پزشکیان با اتخاذ استراتژی ها و سیاست های اشتباه در بزنگاه های مهم، به ایجاد حاشیه و هزینه های اضافی برای دولت دامن می زنند. به بیان دیگر، هزینه سازی به معنای تحمیل هزینه های اضافی، غیرضروری یا ناپایدار به بدنه دولت و کشور است که معمولاً به دلیل تصمیمات نادرست، سوء مدیریت یا منافع شخصی برخی افراد رخ می دهد.

اطرافیان رییس جمهور همچون اعضای خانواده یا وزرا، معاونان، مشاوران و تیم اطلاع رسانی دولت، می توانند نقش تعیین کننده ای در افزایش یا کاهش این هزینه ها داشته باشند. با این حال، آنچه تاکنون از سوی اطرافیان پزشکیان دیده شده، چیزی به جز تحمیل هزینه برای دولت نبوده است؛ خاصه آنکه دولتی ها در مواقعی که باید سخن بگویند، سکوت کرده و عقب نشینی می کنند و در مواقعی هم که باید سکوت پیشه کنند، برخی اظهارنظرها باعث ایجاد انتقادات علیه دولت می شود.

پزشکیان سه فرزند دارد؛ زهرا، یوسف و مهدی. البته او یک پسر دیگر هم داشت که به همراه مادرش در تصادف رانندگی درگذشت. در میان فرزندانش، یوسف و زهرا حضور بیشتری در کنار پدر خود دارند. چنان که مسعود پزشکیان هنگام ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری به همراه دخترش به ستاد انتخابات وزارت کشور رفت و زمانی هم که کلید پاستور را تحویل گرفت، زهرا در کنارش بود. در بیشتر سفرهای داخلی و خارجی و برنامه های مختلف نیز دختر رییس جمهور در کنارش است؛ موضوعی که مورد توجه رسانه ها است.

یوسف، پسر بزرگ تر مسعود پزشکیان، دارای مدرک کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری (PhD) فیزیک از دانشگاه صنعتی شریف و عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی سهند تبریز با مرتبه علمی استادیار است. او تا پیش از انتخابات 1403، در کانال تلگرامی خود به نام ناپیدا که در 6 آوریل 2016 راه اندازی شده، درباره مدیریت دانشگاه می نوشت و به دانشجویان درباره انتخاب گرایش در مقطع کارشناسی ارشد راهنمایی می داد و کمتر درباره مواضع سیاسی خود سخن می گفت. اما از زمان آغاز انتخابات در خرداد ماه سال گذشته، محتوای کانال او از مباحث علمی و آموزشی به مباحث سیاسی تغییر پیدا کرد.

او در تاریخ 3 خرداد 1403 با انتشار پستی در کانالش نوشت: به نظرتون در این کانال درباره انتخابات ریاست جمهوری مطلب بنویسم یا ننویسم؟ پرسشی که با 35 ری اکشن مثبت و 6 ری اکشن منفی روبه رو شد. همچنین 13 نفر نیز نظرات خود را در قالب کامنت برای یوسف پزشکیان نوشتند. یوسف پزشکیان اولین موضع گیری اش درباره انتخابات را با طرح پرسشی درباره هزینه تیم فیلم برداری علی لاریجانی و تولید کار در سطح بالا، و ساختار دولت سایه سعید جلیلی آغاز کرد.

پس از پیروزی مسعود پزشکیان در رقابت های انتخاباتی، نام یوسف پزشکیان و مواضع سیاسی او بیشتر در رسانه ها مورد توجه قرار گرفت. مواضعی که گاه در جهت دفاع از تصمیمات دولت بیان می شد، اما نتیجه ای جز ایجاد حاشیه برای دولت نداشت؛ مانند پاسخ توییتری اش به شریف زارچی پس از پشت سر گذاشتن جنگ 12 روزه که نوشته بود: اگر به دنبال تغییر پایدار باشیم، باید حاضر باشیم براش استقامت کنیم و زمان صرف کنیم. تدریج در دل اصلاحات است. آنچه که سریع اتفاق می افتد، اسمش می شود انقلاب.

او در اسفندماه سال گذشته نیز در شبکه اجتماعی ایکس نوشته بود: از ابن عباس نقل شده که پیامبر ص در سال حدیبیه (سال ششم هجرت) خواب و رؤیایی در مدینه دید و به مردم بشارت داد که شما در آینده نزدیکی بر قریش پیروز خواهید شد و در نهایت آرامش وارد مسجدالحرام می شوید. ولی می دانیم این خواب در آن سال تحقق نیافت بلکه دو سال بعد یعنی در سال فتح مکه صورت پذیرفت. ولی همین مقدار تأخیر سبب شد که مؤمنان در بوته آزمایش قرار گیرند. آن ها که ایمان ضعیفی داشتند گرفتار شک و شبهه شدند، در حالی که پیامبر ص صراحتاً به آن ها می گفت: من به شما نگفتم امسال به مکه می روید، گفتم در آینده نزدیک چنین خواهد شد (و چنین هم شد). که این اظهارات هم با انتقادات اهالی رسانه همراه شد.

اما هزینه سازی برای پزشکیان تنها مربوط به فرزندان او نبوده است. گاهی برخی از اعضای دولت یا تیم اطلاع رسانی او، سخنانی بر زبان می آورند که زمینه ساز ایجاد انتقادات مردم از دولت شده یا بهانه را برای مخالفان دولت فراهم می کند. به صورت مصداق، اظهارات فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت درباره اینترنت خبرنگاران، این برداشت را ایجاد کرد که دولت موافق اینترنت طبقاتی است و حتی با اعتراض افکار عمومی نیز همراه شد.

یا باوجود تأکید چندباره رییس جمهور برای حل وفصل پرونده FATF، امیر سرتیپ عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، در مراسمی گفته بود: امروز خیلی ها می گویند FATF نباشد، مشکلات ما حل نمی شود. چه عضو شویم، چه نشویم، FATF بهانه ای برای اعمال فشار بر ایران است. اظهارات او که برخلاف نظر رییس دولت بود، باعث بروز واکنش هایی از سوی اهالی سیاست شد.

همچنین رفتار و گفتار چهره هایی چون عباس علی آبادی در خصوص ناترازی ها، و محمدرضا فرزین رییس 59ساله بانک مرکزی درباره سکه عیدی دادن در نوروز، از جمله حواشی ای بود که انتقادات زیادی را متوجه دولت چهاردهم کرد.

در مقابل اظهارات و گفتارهایی که مسئولان با بیان آن ها به ایجاد حاشیه کمک می کنند، گاه سکوت در بزنگاه های مهم نیز هزینه ساز است. از همان روزهایی که دولت چهاردهم تشکیل شد تا به امروز، با حواشی و حوادث زیادی روبه رو بوده است؛ حوادثی که گاه در خارج از مرزهای ایران رخ داده و گاه در داخل کشور و از سوی مخالفان دولت.

در واقع، در یک سال گذشته، تندروها و مخالفان دولت بارها شایعه استعفای او را در فضاهای رسانه ای خود منتشر کردند. اقدامی که انتظار می رفت با واکنش قاطعی از سوی تیم شورای اطلاع رسانی دولت همراه شود.

اما تنها، علی احمدنیا، رییس امور اطلاع رسانی دولت در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: جریانی در ماه های اخیر از سکوت آگاهانه دولت سوءاستفاده و با بی صداقتی به رییس جمهور حمله می کند. اولویت دولت، رفع ناترازی ها، بهبود معیشت و تحقق وعده های انتخاباتی دکتر پزشکیان است. دولت به دروغ های شاخ دار مثل استعفای رییس جمهور با هدف جذب فالوور توجه نمی کند و گرفتار حاشیه ها نمی شود.

او یک بار دیگر نیز در بهمن ماه سال گذشته در این باره نوشت: هنوز چند روز از جلسه سران با شعار همدل برای مردم ایران نگذشته و رییس جمهور صبح امروز به شهر سیرجان برای افتتاح و کلنگ زنی 20 همت پروژه خواهد رفت، عده ای ساده دل رؤیابافی می کنند! دولت با ریاست دکتر پزشکیان و هدایت رهبر معظم انقلاب، تنها دغدغه رفع مشکلات مردم در معیشت و اقتصاد را دارد.

اماعدم واکنش قاطع از سوی این تیم به تداوم شایعه استعفای پزشکیان در چند ماه گذشته بیشتر کمک می کرد. در نهایت، در اواسط اسفندماه، سیدمهدی طباطبایی، معاون ارتباطات دفتر رییس جمهور، در واکنش به شایعه استعفای پزشکیان، نوشت: می خواهند ببَرد، برود، بگردند؛ غافل از اینکه می ماند، می سازد و ماندگار خواهد شد.

از سوی دیگر، مثال پرواضح سکوت تیم اطلاع رسانی دولت، ماجرای افشای سفر پرحاشیه دبیری به قطب جنوب است. سفری که در روزهای ابتدایی فروردین ماه از سوی برخی رسانه ها و کانال های تلگرامی مخالف دولت فاش شد؛ افشاگری ای که در میان سکوت دولتمردان چهاردهم، ابتدا از سوی روابط عمومی دفتر دبیری و سپس از سوی خودش تکذیب شد. واکنش دبیری به انتقادات، بر آتش خشم افکار عمومی، آن هم در روزهای رکوردشکنی قیمت دلار، افزود؛ اما انکار سفر به قطب جنوب و همچنین نفس انجام چنین سفری در موقعیت او، سبب شد تا مسعود پزشکیان در نخستین روز پس از تعطیلات، حکم اخراج معاون پارلمانی اش را صادر کند.

انتقادات از عملکرد دولت و هزینه سازی اطرافیان پزشکیان برای او، سبب شده است که رسانه ها از لزوم تغییر در مشاوران رییس جمهور و تیم اطلاع رسانی او بنویسند. تغییری که گویا لازمه دولت چهاردهم است. در واقع، دولت مسعود پزشکیان بیش از آنکه درگیر رقابت های بیرونی یا مخالفت های تندروها باشد، با چالشی جدی در درون خود مواجه است: نابسامانی در رفتار رسانه ای و هزینه سازی های پنهان و آشکار اطرافیان نزدیک. چالشی که هم بهانه های زیادی را به دست مخالفان دولت می دهد، و هم بخش قابل توجهی از آسیب هایی که به وجهه دولت وارد شده، از درون ساختمان پاستور بوده است.

در شرایطی که جامعه ایران بیش از هر زمان دیگری به ثبات، اعتماد و انسجام نیاز دارد، دولت چهاردهم ناگزیر است که تغییراتی در ساختار خود ایجاد کند تا اطرافیان رییس جمهور و تیم اطلاع رسانی دولت، هزینه های کمتری را بر دولت تحمیل کنند.