روزنامه هم میهن در یادداشتی با عنوان گفتی، بشنو... به انتقاد از یکی از مطالب اخیر روزنامه کیهان با عنوان بخور! با تو نبودیم پرداخته است.

این روزنامه در این زمینه نوشت: این روزها ابزاری به دست بشر رسیده است که به یک معنا هم عکس هست و هم عکس نیست. اسکرین شات در نگاه اول ابزاری ساده برای ذخیره سازی تصویر صفحه نمایش بود. اما در دنیای امروز جایگاهی فراتر از یک قابلیت تکنولوژیک پیدا کرد.

این ابزار به دلیل سرعت، سادگی و قابل اعتماد بودن، به یکی از مهم ترین شیوه های مستندسازی دیجیتال در زندگی روزمره، رسانه ها و حتی امورات سیاسی تبدیل شده است.

اسکرین شات به کاربران این امکان را می دهد تا گفت وگوها، اطلاعات و اتفاقات مهم را ثبت کرده و به عنوان سندی قابل ارائه در اختیار دیگران قرار دهند. در شبکه های اجتماعی، این ویژگی بیشتر از همیشه اهمیت پیدا کرده است؛ جایی که حرف ها و محتوا به سرعت منتشر و گاهی نیز پاک می شوند. یک اسکرین شات می تواند مدرکی از یک وعده، اظهارنظر یا اتفاقی باشد که دیگر قابل دسترس نیست.

از طرف دیگر و در فضای سیاسی امروز، نقش اسکرین شات پررنگ تر از چیزی شده که استحقاقش را داشته باشد. کاربران فضای مجازی با اسکرین شات گرفتن از توییت ها، پست ها یا پیام های مسئولان مملکتی و… در بزنگاهی، بسیاری از تناقض ها، تغییر مواضع یا حتی اشتباهات را آشکار می کنند.

به یک اعتبار اسکرین شات به ابزاری برای شفاف سازی و حافظه تاریخی هم بدل شده است. ذکر این نکته لازم است که استفاده از اسکرین شات همیشه مثبت نیست. گاهی محتوای ثبت شده بدون در نظر گرفتن موضع اصلی منتشر و در بسیاری موارد باعث سوءبرداشت یا حتی تشویش اذهان عمومی هم می شود.

یک نکته دیگر هم اینکه از آنجایی که در دنیای دیجیتال همه چیز ممکن است، امکان ویرایش تصویر و جعل ساده تر از آن چیزی است که به نظر می رسد. نتیجه اینکه اسکرین شات در فضای امروز نوعی سند فوری به حساب می آید؛ سندی که هم می تواند حقیقت را آشکار کند هم می تواند بذر نفاق و اختلاف بکارد.

اما همه اینها را چرا نوشتم؟ واقعیت این است که روزنامه کیهان در ستون گفت و شنود مطلبی با عنوان بخور! با تو نبودیم منتشر کرده است. طبق یک عادت موقع خواندن مطلب توهین آمیز اسکرین شات گرفتم و برای رفقایم فرستادم. نمی دانم چرا این کار را کردم و اصلاً با این کار چه چیزی را می خواستم ثابت کنم. اگر بنای این داشتم که به دوستانم بگویم، کیهانی ها دهان باز کرده و دشنام گفته اند که چه حاجت به اسکرین شات.

سال های سال است که این مطبوعه هر چه دلش می خواهد را روی کاغذ روزنامه منتشر می کند. امروز و فردا و دیروز هم ندارد. سال های سال است که دمرو آب می خورد. هر روز این جریده را که ورق بزنید می توانید انواع و اقسام فحش، توهین، دشمنی، پشت هم اندازی و… را بخوانید.

بدی ماجرا این است که در این نوشته ها غالباً امثال و حکمی را مصادره به مطلوب کرده و به واسطه کلام بزرگان توهین شان را خواندنی می کنند. نمی خواهم در مقام دفاع از روزنامه دربیایم. اصلاً به فرض که ما عقل نداریم و دمرو آب خورده ایم. اتفاقاً به یک اعتبار پذیرش بی عقلی عین عقل است.

اما حالا که کیهان اینطور گفت و شنود می نویسد باید بگویم بعد از خواندن مطلب یاد فرازی از باب هشتم گلستان سعدی در آداب صحبت افتادم. حالا که تو گفتی، بشنو…

همه کس را عقلِ خود به کمال نماید و فرزندِ خود به جمال.

یکی یهود و مسلمان، نزاع می کردند

چنان که خنده گرفت از حدیثِ ایشانم

به طَیرَه گفت مسلمان: گر این قباله من

درست نیست، خدایا، یهود میرانم

یهود گفت: به تورات می خورم سوگند!

وگر خِلاف کنم همچو تو مسلمانم

گر از بَسیطِ زمین، عقل، مُنعَدِم گردد

به خود، گمان نبَرَد هیچ کس که نادانم

نویسنده: امیر جدیدی