فرارو - اسنپ و تپسی در تبلیغات خود ادعا کردند رانندگان فعال این سامانه ها توانسته اند سال قبل به درآمد ماهانه 41 میلیون تومان (و به روایتی 65 میلیون تومان) دست پیدا کنند. شاید این اعداد در نگاه اول چشمگیر به نظر برسد و بسیاری از افراد را وسوسه کند اما حقیقت ممکن است کمی متفاوت باشد.

به گزارش فرارو؛ اگر پای درددل رانندگانی که تجربه اشتغال در تاکسی های اینترنتی را دارند بنشینید متوجه می شوید درباره اینکه چنین درآمدهایی واقعاً نصیب رانندگان می شود یا اعداد تنها بخشی از واقعیت است و فقط برای اهداف بازاریابی پررنگ شده اند حرف دارند. حتی اگر بپذیریم این عدد واقعیت است، آیا پس از کسر استهلاک ماشین و سایر هزینه ها همچنان راننده تاکسی اینترنتی خوشحال باقی می ماند؟ بیایید با هم این موضوع را بررسی کنیم.

قدم اول برای درک بهتر ماجرا این است که میان دو مفهوم کلیدی تفاوت قائل شویم. اولی درآمد ناخالص است و به کل پولی که راننده از مسافران دریافت می کند گفته می شود اما سود خالص وقتی قابل محاسبه خواهد بود که مبلغی باقی مانده پس از کسر هزینه ها (سوخت، استهلاک خودرو، بیمه، تعمیرات و کمیسیون شرکت) باقی می ماند.

شرکت ها معمولاً تنها رقم ناخالص درآمد رانندگان را اعلام می کنند و این همان نکته ای است که باعث فاصله میان واقعیت و تبلیغات می شود

برای بررسی دقیق، فرض می کنیم راننده ای از خودروی پراید مدل 1395 استفاده می کند. تخمین هزینه های ماهانه او دشوار است اما می توان محاسبات سرانگشتی انجام داد.

سوخت در رتبه اول قرار می گیرد. با کارکرد روزانه 250 کیلومتر، مصرف بنزین ماهانه حدود 525 لیتر می شود. با توجه به قیمت بنزین سهمیه ای (1500 تومان) و آزاد (3000 تومان)، هزینه سوخت بین 1.6 تا 2 میلیون تومان خواهد بود.

استهلاک خودرو مورد دوم است. یک پراید با کارکرد سنگین دچار افت قیمت می شود و هر سال ارزشش را در بازار از دست می دهد. تعمیرات و نگهداری، شامل مواردی مثل تعویض روغن، فیلترها، لنت ترمز و لاستیک می شود. اگر سالی دو حلقه لاستیک (در حالت خوش بینانه)، چهار مرتبه (با فرض کارکرد 7500 کیلومتر در ماه، تعداد بیشتر می شود) سرویس روغن موتور و یک بار تعویض لنت را در نظر بگیریم، حدودا ماهی 750 هزار تومان خرج روی دست راننده می ماند. تازه اگر بقیه قطعات خراب نشوند.

بیمه شخص ثالث پراید حدود 8 میلیون تومان در سال است؛ اگر ماشین در تمام سال های گذشته زیر پای شخص باشد و امکان استفاده از تخفیف بیمه را داشته باشد، این عدد به حدود 4 میلیون تومان کاهش پیدا می کند و می توانیم در کنار عوارض شهرداری، هزینه ماهانه این بخش را نزدیک 300 هزار تومان در نظر بگیریم.

بیشتر بدانید | اسنپ و تپسی به طور میانگین 18 درصد از کرایه ها را به عنوان کمیسیون دریافت می کنند. بنابراین از درآمد ناخالص 65 میلیون تومان، کمیسیون حدود 12 میلیونی و از درآمد 41 میلیون تومان، حدود 8 میلیون تومان کمیسیون کسر می شود

میانگین مصرف سوخت پراید، 7 لیتر در هر 100 کیلومتر است؛ اگر راننده تاکسی اینترنتی حدود 250 کیلومتر در روز طی کند، فقط به ماهی 525 لیتر بنزین محتاج خواهد بود

اگر فرض کنیم کسی بتواند مثل بهترین راننده تمام وقت به درآمد 65 میلیون تومان دست پیدا کند، نزدیک 15 میلیون هزینه دارد و سود خالص 50 میلیون برایش باقی می ماند. درآمد راننده نیمه وقت به نسبت زمانی که می گذرد، کمتر از این رقم خواهد بود. کسانی که خودشان تجربه رانندگی در اسنپ و تپسی را دارند می گویند عددهای بالا تبلیغاتی هستند.

همچنین بی توجهی به هزینه های پیش بینی نشده اعداد و آمارها را به چالش می کشد. خرابی موتور ماشین، تعویض گیربکس یا حتی یک تصادف کوچک می تواند بخشی از سود ماه ها کار را از بین ببرد. این هزینه ها هرگز در تبلیغات محاسبه نمی شود.

رسیدن به درآمدهای بالاتر مستلزم کار بیش از 10 ساعت در روز است. این مساله علاوه بر خستگی شدید، روی سلامت جسم و روان راننده تأثیر منفی می گذارد.

رانندگان علاوه بر مشکلات مالی، با چالش هایی مانند برخورد نامناسب برخی مسافران، ترافیک شهری، جریمه های پلیس و استرس ناشی از تأمین هزینه خانواده نیز روبه رو هستند.

بررسی وضعیت رانندگان تاکسی اینترنتی نشان می دهد در بسیاری از کشورهای دیگر هم شاهد چنین چالش هایی هستیم. برای مثال، در ترکیه میانگین درآمد ناخالص راننده اوبر حدود 1200 دلار در ماه است اما پس از کسر هزینه ها، میزان سود خالص به کمتر از 600 دلار می رسد. در ایران نیز همین الگو تکرار شده است یعنی درآمد ناخالص بالا لزوماً به معنای سود بالا نیست.

نتیجه گیری خوش بینانه می تواند این باشد که آنچه شرکت های تاکسی اینترنتی در تبلیغات خود اعلام می کنند، ابزاری برای جذب نیروی جدید است و راننده ای که ماهانه 65 میلیون تومان درآمد ناخالص دارد، پس از کسر هزینه ها حدود 50 میلیون تومان سود خواهد برد، آن هم با کار روزانه بیش از 10 ساعت. از طرف دیگر راننده ای که 41 میلیون تومان درآمد دارد، در بهترین حالت به سودی نزدیک به 26 میلیون تومان می رسد. قطعا خودتان از رقم اجاره خانه در تهران اطلاع دارید.

بیشتر بدانید | تفاوت درآمد رانندگان در شهرهای مختلف را نباید دست کم گرفت. در کلانشهری مانند تهران، امکان رسیدن به اعداد بالاتر وجود دارد زیرا تعداد سفر بیشتر و نرخ کرایه بالاتر است اما در شهرهای کوچک ، رانندگان حتی با ساعت کاری مشابه، درآمدی به نسبت پایین تر دارند. به همین دلیل نمی توان یک عدد ثابت را برای کل کشور مبنا قرار داد