مسعود پزشکیان در سکوت دیگر افراد کابینه عملاً به سخنگوی دوم دولت بدل شده است؛ البته که با توجه به عملکرد سخنگوی رسمی دولت، می توان گفت پزشکیان سخنگوی اول دولت است! در این میان، گاف ها و بداهه گویی هایش دستاویز حملات مخالفان او شده است. سخنانش درباره صلح و مذاکره واکنش های تندی از کیهان، فرهیختگان و چهره های سیاسی برانگیخت؛ از اتهام تسلیم طلبی تا هشدار درباره افزایش احتمال حمله نظامی.

مسعود پزشکیان در جبران سکوت اعضای کابینه اش به دومین سخن گوی دولت خود تبدیل شده است؛ شاید هم به واسطه عملکرد سخنگوی دولت بهتر باشد گفته شود، پزشکیان همزمان سخنگویی دولت را هم بر عهده دارد؛ از مشکل ناترازی، نداشتن آب در پشت سدها گرفته تا تعداد مسجد در کشور و رویکردهای سیاست خارجی همه در سخنان مسعود پزشکیان دیده می شود. در مواردی محتوای سخنانش همراه با گاف و تپق بوده و همین موضوع باعث شده که مخالفانش بهانه ای برای حمله به او و دولت پیدا کنند.

حال آنکه منصوبانش مثل معاونان او، اغلب در سکوت خبری به سر می برند و عملاً توپ پاسخ گویی را به زمین پزشکیان می اندازند تا شخص رییس دولت پشت هر تریبونی اظهارنظر و موضع گیری کند. بارزترین نمونه این سکوت در چهره محمدرضا عارف معاون اول رییس جمهور دیده می شود که شباهت چندانی به معاون اول های دولت های گذشته که فعال جلوه می کردند، ندارد؛ به خصوص با اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت روحانی که خود را در قواره یک رییس جمهور نشان می داد.

ظاهراً پزشکیان به صرافت افتاده است تا شخصاً سکوت برخی دولت مردان خود را جبران کند؛ اما به باور عده ای عملاً در این مسیر به پرگویی افتاده و نزدیک است که از آن سوی بام سقوط کند. در این پرگویی ها و بی محابا اظهارنظرکردن ها طبیعی است که بهانه ای نیز به دست مخالفانش می دهد که سخنان او در جمع مدیران رسانه ای نمونه ای از این گفته ها بود. در برش کوتاهی از فیلم این جلسه رییس دولت رویکرد خود به سیاست خارجی را نشان داد که این موضوع به مذاق مخالفان او خوش نیامد.

رییس دولت چهاردهم گفت: صلحی که دشمن شما را به آن دعوت می کند، دفع نکنید. صحبت کردن من به معنای تسلیم شدن نیست؛ ولی اگر حرف نزنیم باید چه کار کنیم؟ می خواهید بجنگید؟ خب آن ها که زدند، دوباره درست کنیم، آن ها هم دوباره می زنند. یکی بگوید که چه کار کنیم؟

ظاهراً این جملات پزشکیان پاسخی به حسین شریعتمداری، مدیرمسئول روزنامه کیهان بود که در همان جلسه مذاکره با آمریکا را عین تسلیم دانسته بود. اما انتشار پاسخ های پزشکیان همانا و آغاز واکنش ها از چپ و راست همان.

اتفاقا یکی از واکنش ها را شخص حسین شریعتمداری نشان داد. او در روزنامه تحت مدیریت خود نوشت: بخشی از سخنان دیروز آقای پزشکیان، رییس جمهور محترم کشورمان در دیدار با اصحاب رسانه، رنگ و بوی این دیدگاه را داشت که یا بایستی از طریق مذاکره در مقابل خواسته های آمریکا سر تسلیم فرود آوریم و یا در جریان جنگ به خواسته های آمریکا تن بدهیم! در این دیدگاه، ایستادگی و مقاومت کمترین جایگاهی ندارد هر دو سوی این دوقطبی، تسلیم است!

روزنامه فرهیختگان نیز نوشت: واضح است که وقتی می گوییم چاره ای جز مذاکره نداریم، طرف مقابل کمتر مجاب خواهد شد تا امتیاز بدهد و بیشتر تمایل پیدا خواهد کرد که تنش را بیشتر کند؛ آن هم وقتی رییس جمهور مدعی شده هم تحریم و هم تحمیل جنگ بر ایران مؤثر بوده است، حال آنکه هر دو ادعا با ادبیات سیاسی مناسب فاصله دارد و رییس جمهور با این اظهارات ناخواسته میز مذاکره را می سوزاند.

همچنین جانشین معاون سیاسی سپاه در بخشی از یادداشت خود نوشت: عرصه سیاست خارجی جایی برای بیان هر واقعیتی نیست. مخاطرات بیان عبارت های نادرست توسط مسؤلان بلندپایه دولتی، بیش و پیش از همه دامن خود دولتی ها را می گیرد و کار را برای کنش گری آنان در عرصه بسیار پیچیده و نفس گیر سیاست خارجی و حتی سیاست داخلی دشوار می سازد.

سخنان پزشکیان به باور منتقدین دادن امکان بهره برداری را برای آمریکایی ها به وجود می آورد؛ هر چند که در این میان به نظر می رسد مخالفان و منتقدان دولت بیشتر توانستند از این سخنان بهره برداری کنند.

فواد ایزدی، تحلیل گر سیاست خارجی نزدیک به سعید جلیلی است، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: برداشت مقامات آمریکایی از سخنان جناب آقای رییس جمهور این خواهد بود که حمله بعدی به ایران هزینه جدی برای آمریکا نخواهد داشت. یعنی سخنان اخیر ایشان احتمال حمله نظامی بعدی به ایران را افزایش داد. اگر این جمله که ما اهل دعوا نیستیم مانع جنگ بود، حمله قبلی اتفاق نمی افتاد.

با این حال، انتقاد به سخنان پزشکیان به جریان اصولگرا محدود نشد. حسام الدین آشنا، مشاور رییس جمهور در زمان حسن روحانی هم در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: دست از خوشمزگی و بدیهه سرایی بردارید. پراکنده گویی نکنید. حداقل پراکنده گویی را منتشر نکنید. رییس جمهور شخصیت رسمی دوم کشور است و باید با دقتی در حد شخص دوم سخن بگوید یا سخنانش زنده منتشر نشود. به رهبری نگاه کنید هیچ گاه بدون یادداشت سخن نمی گوید؛ حال آنکه اول خطیب کشور است.

گذشته از این ها جریان نزدیک به پایداری که به تندروی در گفتار و کردار شهرت عام و خاص است، روی موج این سخنان سوار شد و فرصت را مناسب دید تا بار دیگر پروژه بنی صدرسازی از پزشکیان را دنبال کند. آن ها موج عدم کفایت سیاسی پزشکیان که پس از سفر او به جمهوری آذربایجان و مصاحبه با تاکر کارلسون خبرنگار آمریکایی آغاز کرده بودند را ادامه دادند.

پزشکیان در حالی خود را به میان سیبل مخالفان می آورد که برخی اهالی رسانه پیرامون او حضور دارند. در این میان به نظر می رسد یا او نظر تیم رسانه ای خود را پذیرا نیست و یا این تیم اساسا مسئولیت یک سویه ای برای خود در نظر دارند که فقط منعکس کننده اخبار و رویدادهای دولت باشند.

در این میان آن چه در میان سخنان رییس دولت دیده نمی شود، شرایطی است که کشور را با آن تحویل گرفته است. پزشکیان گاهی اشاراتی کرده و مثلا گفته می گفتند ما وارث چیز خوبی شدیم، اما پولی در آن نیست؛ نمی خواهم گلایه کنم اما واقعیت این است که از مقام معظم رهبری اجازه گرفتیم مقداری از صندوق توسعه ملی برداشت کنیم تا بدهی ها را محل آن تسویه کنیم اما او به همین جملات سربسته و گنگ بسنده کرده است تا به زعم خود وفاق خدشه دار نشود.

حال آنکه این وضعیت باعث شده مخالفانش قدرت فضاسازی رسانه ای بیشتری پیدا کنند؛ از سوی دیگر سکوت پزشکیان باعث شده تا عاملان و مسببان وضعیت موجود، یعنی هواداران و مسئولان دولت قبل میدان را برای حمله به دولت فعلی مناسب ببینند.

انکار کردنی نیست که بخشی از واکنش ها و هجمه ها به پزشکیان با زمینه سازی خود او و همراهانش صورت می گیرد. همراهان به زعم اینکه مبادا حرف زدن آن ها به ضرر پزشکیان تمام شود او را تک وتنها به میانه میدان رسانه فرستاده اند و عملا رییس دولت را به سیبل رسانه ای تبدیل کرده اند. در حالی که اطراف پزشکیان پر از آدم های رسانه ای است که می توانند به او تذکر دهند کجا حرف زدن لازم است و کجا نه. نهایتاً آنکه این همه حرف زدن هم لازم نیست.