سریال سووشون با تمام حواشی و دست اندازهای ساترایی، این هفته به قسمت پنجم رسید و حالا تکلیف مخاطبان شبکه خانگی با این مجموعه روشن شده است؛ گروهی از علاقه مندان رمان ماندگار سیمین دانشور، منتقد سبک و سیاق نرگس آبیار در اقتباس از این اثر هستند و گروهی دیگر دل به دنیای زنانه سریال سپرده و با روایت های ذهنی و درونی زری همراه شده اند و همین ویژگی، این کاراکتر را در نقطه کانونی روایت سریال قرار داده است؛ بهنوش طباطبایی در ایفای نقش زری تا به اینجا چه عملکردی داشته و از این نقش چه می دانیم؟

به گزارش فیلم نیوز، رفتن سراغ اقتباس برای فیلم یا سریال، برای هر فیلمسازی حکم یک انتخاب سهل و ممتنع را دارد؛ سهل از این جهت که به پشتوانه غنای داستانی و ادبی نسخه مکتوب، می توان تا حدودی زیادی کیفیت نسخه تصویری را هم تضمین شده دانست و ممتنع از این جنبه که احتمالا نسخه مکتوب در ذهن هر خواننده ای تصویری را خلق کرده و فیلمساز به راحتی نمی تواند از پس چالش این قیاس بربیاید.

نرگس آبیار تن به این ریسک داده و یکی از بزرگ ترین رمان های تاریخ معاصر را به تصویر درآورده و حالا سووشون تنها یک کتاب نیست و می توان در قالب سریال، به تماشای آن نشست. داستانی که سیمین دانشور، از نظرگاه شخصیت اصلی اش یعنی زری آن را روایت کرده بود و طبیعتا در نسخه تصویری هم نرگس آبیار می بایست این زاویه نگاه را حفظ می کرد.

به همین اندازه ایفای نقش این کاراکتر هم برای هر بازیگری می توانست یک چالش باشد و از میان گزینه های ممکن، نرگس آبیار دست روی بهنوش طباطبایی گذاشته است؛ بازیگری که حالا می توانیم در کنار سایر نقش آفرینی هایش، تا سال ها او را با نقش زری به یاد بیاوریم. همزمان با پخش قسمت پنجم سریال سووشون نگاهی به عملکرد بهنوش طباطبایی در ایفای این نقش داشته ایم.

ویژگی ظاهری| در همان روایت مکتوب سووشون هم می توان نشانه های ظاهر زیبا و در عین حال شیک و امروزی زری را دید. او زنی تحصیل کرده و به روز در فضای اجتماعی پرتلاطم ایران در اوایل دهه 20 محسوب می شود که با وجود دل بستگی و ازدواج با یک خان، زنجیر ارتباطش با بدنه جامعه منقطع نشده و هنوز درگیر دغدغه های ذهنی خود درباره مناسبات جاری در زندگی روزمره ایرانیان درآن دوره است.

در سریال سووشون هم نرگس آبیار به خوبی توانسته است این ویژگی های را در طراحی چهره و لباس زری منعکس کند. زنی امروزی که در فقط در خلوت و خانه که در جلوت و در میان جمعیت هم همواره حواس ش به برازندگی ظاهری اش هست و اتفاقا در یکی از بزنگاه های دراماتیک داستان در قسمت ابتدایی، زیورآلاتش به چشم خاندان اعیانی حاکم شهر می آید و گوشواره اش را اینگونه از دست می دهد.

زری اما در کنار پوشش خوش رنگ ولعاب و چهره ای آراسته، چشمانی نگران و پرسش گر دارد که بخش مهمی از با شخصیت پردازی این کاراکتر را به دوش می کشد و نمی توان در فهرست ویژگی های ظاهری این کاراکتر، برق مدام چشم هایش را نادیده گرفت.

اهمیت نقش | سووشون روایت زری است و زری راوی سووشون است؛ همین اشاره برای درک میزان اهمیت این نقش در سریال کفایت می کند. هر آنچه که سیمین دانشور از تجربه زیسته خود در ایران دهه 20 و مهمتر از آن در زندگی مشترک با جلال آل احمد، در دل خود داشته، در اولین رمان بلند خود آن را در جان زری ریخته و به زبان او درآورده است.

در همین قسمت های ابتدایی سریال هم، مخاطب ناآشنا با رمان، به این نکته اشراف پیدا کرده که بخشی از داستان سووشون، نه در پیرامون زری، که در ذهن او جریان دارد و چنین کاراکتری در هر روایتی، تبدیل به ستون اصلی می شود. زری از یک سو، نظاره گر استقامت همسرش یوسف در برابر زیاده خواهی اجانب و نیروهای نظامی بیگانه است و از سوی دیگر، نگران است که آتش جنگ به خانه اش برسد و حریم عاشقانه اش با یوسف را تهدید کند.

آنچه اما موقعیت این کاراکتر را در سریال، واجد اهمیت تر می کند، نقش کلیدی او در آشنایی مخاطب با سایر کاراکترهاست. زری در مقام راوی، هم معرف خود است و هم معرف دیگر شخصیت های پیرامونش؛ از خان کاکا و خانم فاطمه گرفته تا مک ماهون و مستر زینگر.

جنس بازی| آنچه به استناد پنج قسمت پخش شده از سووشون می توان به آن اذعان داشت، درک عمیق بهنوش طباطبایی از کاراکتر زری و مهمتر از آن تلاش بسیار ویژه او در مقام بازیگر برای جان بخشیدن به این کاراکتر در مقابل دوربین نرگس آبیار است.

طباطبایی که تجربه ایفای نقش های تاریخی در کارنامه اش کم نبوده، به خوبی میان شخصیت پیچیده زری با دیگر کاراکترهای تاریخی ای که پیش تر بازی کرده بود، مرز گذاشته و با تمرکز روی جزییات، شمایل همراهی برانگیز از او خلق کرده است. بهره گیری از ظرافت هایی همچون بازی با دست ها، ضرباهنگ بیان دیالوگ ها، مکث ها و مهمتر از همه دقت در رعایت گویش شیرازی کاراکتر، از نکاتی است که ایفای نقش زری را به اتفاقی قابل تحسین در کارنامه این بازیگر تبدیل کرده است.

یکی از مهمترین امتیازات بهنوش طباطبایی در ایفای نقش زری، بازی کنترل شده با چشم هاست؛ چشم هایی که در عین آرامش، قرار است منعکس کننده بخشی از غلیان های درونی این کاراکتر باشد. چشم هایی که هم نظاره گر است و هم پرسش گر و طباطبایی در ایجاد این حس دوگانه به درستی عمل کرده و حتی در سکوت هم می توان تمایز را میان نگاه های عاشقانه او به یوسف و فرزندانش با نگاه های مردد او به خان کاکا و سایر فرصت طلبانی که زندگی شان را محاصره کرده اند، فهمید.

سووشون به همان اندازه که روایتی انقلابی و پرشور علیه استعمار و تجاوز به خاک است، به همان اندازه واجد ظرافت هایی برخاسته از نگاه زنانه به مقوله هایی همچون غرور و عشق به فرزند و همسر است و همین نگاه توأمان، رمان سیمین دانشور را ماندگار کرده است؛ رمانی که حالا قهرمان اصلی اش یعنی زری در شمایل بهنوش طباطبایی، تصویری به قاعده در نگاه مخاطبان سریال نرگس آبیار، پیدا کرده است.

سریال سووشون به کارگردانی نرگس آبیار، با بازی میلاد کی مرام، بهنوش طباطبایی، فرشته صدرعرفایی و سام درخشانی هر صبح جمعه از پلتفرم نماوا منتشر می شود.