فرارو- دیون نیسن باوم خبرنگار ارشد بخش بین الملل روزنامه وال استریت ژورنال

به نقل از نشریه فارن پالیسی، رهبران شماری از کشورهای جهان تهدید کرده اند که به رسمیت شناختن یک دولت فلسطینی فرضی را به عنوان نمادی از انزجار رو به گسترش از جنگ بی پایان اسراییل در نوار غزه اعلام کنند. ایرلند، اسپانیا و لیتوانی از جمله کشورهایی هستند که تصریح کرده اند در صورت سفر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل، به خاکشان، او را بازداشت کرده و به اتهام ارتکاب جنایات جنگی در غزه، به دادگاه کیفری بین المللی تحویل خواهند داد. همزمان، موجی از یهودستیزی خشونت آمیز در شهرهای آمریکا در حال گسترش است و این روند، جوامع یهودی در سراسر آمریکا را نگران و مضطرب ساخته است.

صدای مخالفان جنگ غزه روزبه روز رساتر می شود. پژوهشگران هولوکاست، رهبران پیشین اسراییل، گروه های معتبر حقوق بشری، چهره های سرشناس هالیوود و شماری از روشنفکران اسراییلی، همگی این جنگ را آشکارا نسل کشی می نامند. تصاویر تکان دهنده از کودکان فلسطینی گرسنه، موجی تازه از محکومیت جهانی را علیه سیاست های تل آویو برانگیخته و بر بحران قحطی در میان هزاران فلسطینی افزوده است. در ظاهر، صحنه برای نتانیاهو تاریک و بحرانی به نظر می رسد، اما واقعیت آن است که او دقیقاً مسیری را پیش می برد که در پی آن است؛ جنگی ادامه دار که در خدمت اهداف بلندمدت دولت او برای جلوگیری از شکل گیری هرگونه دولت فلسطینی و گسترش مرزهای سرزمینی اسراییل عمل می کند.

خطوط کلی جاه طلبی های نتانیاهو از همان روزهای پس از حمله 7 اکتبر 2023، که به رهبری حماس در جنوب اسراییل انجام شد، آشکار بود. امتناع او از بحث درباره روز بعد به روشنی نشان می داد که قصد دارد خلأیی ایجاد کند که خود بتواند آن را پر کرده و بار دیگر به اشغال کامل نوار غزه بازگردد؛ هدفی که اکنون آشکارا در حال پیگیری آن است. نتانیاهو سه نه ی قاطع خود را اعلام کرد: نه به گفت وگو درباره تشکیل دولت فلسطینی؛ نه به بازگرداندن تشکیلات خودگردان فلسطین، حتی با حمایت آمریکا برای اداره غزه؛ و نه به هر توافقی برای پایان جنگ که شامل انحلال کامل حماس نباشد. با گفتن این نه ها به آمریکا و همه میانجی هایی که برای توقف جنگ تلاش کرده اند، نتانیاهو عملاً اسراییل را در مسیری گریزناپذیر به سوی اشغال کامل نظامی نوار غزه قرار داده است.

اسراییل به صورت سیستماتیک بیمارستان ها، دانشگاه ها، مدارس و ساختمان های دولتی نوار غزه را به ویرانه تبدیل کرده است. این رژیم، کارزاری گسترده برای بی اعتبار کردن سازمان ملل به راه انداخت و سرانجام توانست این نهاد را از دهه ها فعالیت امدادرسانی در غزه کنار بزند. خلأ ایجادشده، مسیر را برای ورود پیمانکاران مسلح خصوصی مورد علاقه دونالد ترامپ، رییس جمهور وقت آمریکا، هموار کرد؛ گروه هایی که سازوکاری آشفته و کابوس وار برای توزیع کمک ها پیاده کردند، سازوکاری که به مرگ صدها غیرنظامی بی دفاع انجامید.

نتانیاهو همچنین تلاش کرد با تکیه بر برخی خانواده های فلسطینی دارای سوابق مشکوک، ساختار قدرت در غزه را متزلزل کند و تشکیلات خودگردان فلسطین را کنار بزند تا نیروهای مطلوب تل آویو جای آن را بگیرند؛ تلاشی که در نهایت ناکام ماند. این سیاست ها، آشفتگی سیاسی و اجتماعی غزه را تشدید کرد و خلأ قدرتی پدید آورد که اکنون خود نتانیاهو در پی پر کردن آن است. به لطف این رویکرد، پرسش اصلی دیگر آن نیست که اسراییل چه زمانی از کل نوار غزه عقب نشینی خواهد کرد، بلکه این است که پس از پایان جنگ، کدام بخش های غزه را همچنان در اشغال خود نگه می دارد. ارتش اسراییل اعلام کرده که در حال حاضر 75 درصد نوار غزه را تحت کنترل دارد؛ بی آنکه به اهداف رسمی دولت یعنی نابودی کامل حماس یا آزادسازی 20 گروگان اسراییلی باقی مانده دست یافته باشد.

در همین حال، بلدوزرهای اسراییلی هزاران خانه فلسطینی را در امتداد مرز تعیین شده میان غزه و اسراییل ویران کرده اند تا منطقه حائل خودخوانده ای ایجاد کنند که قرار است تحت کنترل دائمی تل آویو باقی بماند. هزاران خانه دیگر نیز در امتداد مرز غزه با مصر تخریب شده تا اطمینان حاصل شود که دو میلیون فلسطینی کاملاً در محاصره نیروهای اسراییلی قرار گیرند. علاوه بر این، صدها خانه دیگر برای احداث دالان نظامی که نوار غزه را به دو بخش جداگانه تقسیم می کند، ویران شده و در نتیجه، دو محله کوچک و محصور فلسطینی شکل گرفته است؛ محله هایی که عملاً همچون جزایری تحت کنترل ارتش اسراییل باقی مانده اند.

اسراییل نه تنها نوار غزه را در اشغال خود دارد، بلکه همچنان بخش هایی کلیدی از جنوب لبنان را تحت کنترل نظامی نگه داشته است. این رژیم همچنین از عقب نشینی نیروهایش از جنوب سوریه خودداری کرده است؛ منطقه ای که برخی از سرسخت ترین مدافعان اسراییل مدعی اند برای جلوگیری از نسل کشی احتمالی دولت جدید سوریه علیه اقلیت مذهبی دروزی آن کشور، اشغال آن ضرورت داشته است. وفادارترین حامیان اسراییل مدت هاست که بنیامین نتانیاهو را نخست وزیری خیرخواه معرفی می کنند که گویا به دلیل وابستگی به تندروهای کابینه اش یعنی ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی، و بتسلییل اسموتریچ، وزیر دارایی ناچار به اتخاذ تصمیم های ناخوشایند شده است. این دو مقام افراطی، آشکارا آرزوهای خود را برای بهره گیری از قدرت گسترده دولتی به منظور تسخیر کامل نوار غزه و بازسازی شهرک های یهودی نشین در آن اعلام کرده اند.

با وجود افزایش محکومیت جهانی علیه اسراییل، اکثریت جامعه اسراییلی همچنان نسبت به سرنوشت فلسطینیان بی اعتنا مانده است. نتایج یک نظرسنجی اخیر نشان می دهد که بیش از 80 درصد یهودیان اسراییلی از اخراج اجباری فلسطینیان از غزه حمایت می کنند. همچنین اکثریت آن ها اعلام کرده اند که قحطی ایجادشده توسط اسراییل در غزه برایشان هیچ دغدغه ای به همراه ندارد. هرچند محبوبیت شخصی نتانیاهو همچنان پایین است، اما او، همانند دونالد ترامپ، توانسته همه رقبای بالقوه ای را که در پی برکناری اش بودند، از میدان سیاست کنار بزند.

در پایان جنگ 1948، که مرزهای اولیه اسراییل را شکل داد، مقام های اسراییلی و اردنی با ماژیک های پررنگ، خطوط مرزی اورشلیم را روی نقشه ترسیم کردند. هر دو طرف برای دور زدن مقر سازمان ملل در شهر، خطوط را به شکلی کشیدند که منطقه ای کوچک میان خطوط به وجود آمد؛ منطقه ای که رسماً در اختیار هیچ یک از طرفین نبود. در سال 1957، یعنی تنها 9 سال پس از تأسیس اسراییل، گروهی متشکل از شهروندان، سربازان و بلدوزرهای اسراییلی وارد این منطقه بی طرف شدند تا 100 هزار درخت را در زمینی به مساحت 5 هزار جریب (حدود 5 هزار هکتار) در نزدیکی مقر سازمان ملل بکارند. اردن این اقدام را نقض آشکار قوانین بین المللی دانست و اعتراض خود را تا سطح شورای امنیت سازمان ملل پیش برد.

گولدا مایر، وزیر خارجه وقت و یکی از چهره های کلیدی سیاست اسراییل، حاضر به عقب نشینی نشد. او در اوت 1957 به اعضای کابینه گفت: می دانیم که اگر این یک بار متوقف شویم، آغاز دوباره بسیار سخت تر خواهد بود. به نظر من، بهترین کار این است که با ماشین آلات سنگین هرچه سریع تر کار را به پایان برسانیم. به هرحال، بلدوزر که مسلسل نیست.

در واشنگتن و دیگر پایتخت های جهان، خبرنگاران دیپلماتیک با زبانی آشنا شنیدند که هنری کابوت لاج جونیور ، سفیر وقت آمریکا در سازمان ملل، به شورای امنیت گفت ایالات متحده امیدوار است هر دو طرف از انجام هرگونه اقدامی میان خطوط آتش بس که موجب افزایش تنش ها شود، خودداری کنند. خلاصه آنکه، سازمان ملل، آمریکا و جهان هیچ اقدامی نکردند و اسراییل بی وقفه به بلدوزر زدن ادامه داد.

اسراییل همین راهبرد را طی دهه ها با موفقیت به کار بسته است؛ راهبردی که به شکل گیری برنامه شهرک سازی یهودیان در کرانه باختری انجامید. این برنامه همچنان با تکیه بر کنترل نظامی، خشونت سازمان یافته قومی و حملات مرگبار برای گسترش سلطه بر سرزمینی ادامه دارد که روزگاری بخشی از دولت مستقل فلسطین آینده تصور می شد. امروز، رهبران اسراییل آشکارا از الحاق بخش های بزرگی از کرانه باختری سخن می گویند؛ اقدامی که دولت نخست ترامپ در پشت پرده تلاش داشت مانع اجرای کامل آن شود.

نتانیاهو، همچون ترامپ در دور دوم ریاست جمهوری اش، دریافته است که مرزهای قدرتش تنها زمانی به چالش کشیده می شوند که نیرویی مخالف و جدی در برابرش قرار گیرد. اکنون ترامپ به او چراغ سبز داده است. ارتش اسراییل نیز برنامه ریزی برای اجرای ایده بداهه ترامپ را آغاز کرده است؛ ایده ای که بر اساس آن، تمام دو میلیون فلسطینی ساکن نوار غزه باید به طور داوطلبانه جابه جا شوند تا راه برای توسعه این منطقه هموار گردد؛ طرحی که منتقدان بی پرده آن را پاکسازی قومی توصیف می کنند.

همانند ترامپ، نتانیاهو بارها پیش بینی های شومی را که از پایان حیات سیاسی اش خبر می دادند، به چالش کشیده است. هر بار که منتقدان، مرگ سیاسی او را اعلام کرده اند و او همچون ققنوسی از خاکستر بازگشته، لقب کلیشه ای جادوگر را به او داده اند. شکست های فاجعه بار اسراییل در 7 اکتبر و سال های پیش از آن، قرار بود میخ نهایی تابوت سیاسی او باشد و نامش را به عنوان یکی از منفورترین رهبران اسراییل که نتوانست بدترین حمله تاریخ این کشور را پیشگیری کند در تاریخ ثبت کند. اما در عمل، نتانیاهو توانسته ایالات متحده را به سمت حمله به برنامه هسته ای ایران سوق دهد، تهدید دیرینه موشکی حزب الله از لبنان را خنثی کند، بر بخش هایی از سوریه و لبنان مسلط شود، طرح هایی برای الحاق بخش هایی از کرانه باختری ارائه دهد و برنامه هایی برای اشغال دوباره نوار غزه به راه اندازد.