خشونت علیه زنان در ایران، به ویژه قتل هایی که به دلیل رد خواستگاری یا پایان رابطه عاطفی رخ می دهند، یکی از معضلات اجتماعی است که ریشه در عوامل فرهنگی، اجتماعی و خلأهای قانونی دارد.

به گزارش خبرآنلاین، پرونده آمنه بهرامی، که در سال 1383 قربانی اسیدپاشی خواستگار سابق خود شد، به عنوان یکی از برجسته ترین نمونه های خشونت ناشی از رد خواستگاری، توجه عمومی را به این بحران جلب کرد. در طول یک دهه گذشته، مواردی هم از قتل زنان به دلیل رد خواستگاری یا پایان رابطه گزارش شده که نشان دهنده الگویی نگران کننده از خشونت علیه زنان است.

در سال 1383، آمنه بهرامی، مهندس جوان الکترونیک، زندگی اش برای همیشه تغییر کرد. مجید موحدی، خواستگاری که پاسخ منفی از بهرامی دریافت کرده بود، در اقدامی انتقام جویانه به صورت او اسید پاشید. این حمله نه تنها باعث نابینایی و آسیب شدید به پوست صورت بهرامی شد، بلکه روح و روان او را نیز تحت تأثیر قرار داد. پس از 17 عمل جراحی و سال ها مبارزه با عوارض جسمی و روانی، بهرامی در دادگاه حق قصاص اسیدپاشی را دریافت کرد، اما در سال 1390 از اجرای آن صرف نظر کرد و خواستار مجازات دیگری شد. این پرونده، که در رسانه ها بازتاب گسترده ای یافت، توجه عمومی را به خشونت های ناشی از رد خواستگاری جلب و بر ضرورت بازنگری در قوانین و فرهنگ سازی تأکید کرد.

در اسفند 1396 هم معصومه جلیل پور زنی 26 ساله در تبریز، قربانی اسیدپاشی شد. خواستگار سابق او، که ظاهراً از رد پیشنهاد ازدواج خشمگین بود، با پاشیدن اسید به گردن، گوش، سینه و کمر معصومه، باعث کاهش بینایی و جراحات شدید او شد.

این موارد، که تنها بخشی از خشونت های گزارش شده در دهه اخیر هستند، نشان دهنده الگویی تکرارشونده است: مردانی که به دلیل رد خواستگاری یا پایان رابطه، دست به خشونت های شدید از جمله قتل و اسیدپاشی می زنند. پیامدهای این خشونت ها فراتر از آسیب های جسمی است. قربانیانی چون آمنه بهرامی، معصومه جلیل پور و دیگران با عوارض روانی بلندمدت مانند افسردگی، اضطراب و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مواجه می شوند.

خشونت علیه زنان، از سوی مردانی که به هردلیل از سوی زن موردعلاقه خود، پاسخ منفی شنیده یا رد شده اند، در اشکال گوناگونی بروز پیدا می کند؛ که تجاوز هم یکی از آنهاست. پرونده گلناز تنها یکی از مواردی است که جزییات آن به سمع و نظر عمومی رسید.

گلناز، زنی جوان که به تازگی ازدواج کرده بود، اوایل تابستان سال 1400 از سوی خواستگار سابقش، سیامک، مورد تجاوز قرار گرفت. پس از رد تماس های سیامک، او با ادعای داشتن عکس و فیلم از گلناز، او را فریب داد و مدعی شد که می تواند این مدارک را به او بازگرداند. او با آگاهی از غیاب همسر گلناز، با زور او را به طبقه بالای خانه برد و مرتکب تجاوز شد، سپس فرار کرد.

گلناز ابتدا به دلیل ترس و فشار روانی از افشای ماجرا خودداری می کرد، اما در نهایت شکایتی در این زمینه مطرح کرد. پزشکی قانونی تعرض را تأیید کرد و همسایه ها نیز شاهد رفتار خشونت آمیز سیامک بودند. پس از شناسایی و دستگیری، سیامک در شعبه 11 دادگاه کیفری یک استان تهران به اعدام محکوم شد.

در چند سال گذشته، چندین مورد قتل زنان هم به دلیل رد خواستگاری یا پایان رابطه در منابع رسمی گزارش شده که نشان دهنده چرخه ای نگران کننده از خشونت علیه زنان است. چند نمونه از این موارد، که عمدتاً به دلیل خشم ناشی از رد شدن رخ داده اند، عبارتند از:

هشتم خردادماه سال 1400، زنی 39 ساله به نام مینا توسط نامزد سابقش با ضربات چاقو به قتل رسید. انگیزه قتل، به هم زدن رابطه توسط مینا گزارش شده است. این جنایت در تهران رخ داد و قاتل پس از ارتکاب جرم دستگیر شد.

26 فروردین ماه 1403، زنی 37 ساله در محله گاندی تهران با 19 ضربه چاقو از سوی مردی جوان که خواستگارش بوده به قتل می رسد. این زن و مرد قبلا با هم در رابطه بودند و طبق گفته های قاتل، چون زن قصد پایان دادن به رابطه را داشته مورد حمله قاتل قرار می گیرد. مدتی بعد قاتل در شهرستان گرگان در مخفیگاهش شناسایی و دستگیر می شود. متهم پس از دستگیری انگیزه خود را پاسخ منفی زن جوان برای ازدواج عنوان کرده است.

5 دی ماه 1403، غزاله حدودی زن 28 ساله ای که در یک مغازه مشغول به خیاطی بوده از سوی مردی حدودا 35 ساله به نام سیروان که خواستگارش بوده به آتش کشیده می شود. روز حادثه مرد خواستگار با در دست داشتن بطری بنزین به مغازه زن مورد علاقه اش مراجعه کرده و سپس با ریختن بنزین در داخل مغازه و روی بدن زن، فندک را روشن و فرار کرد. غزاله پس از یک هفته بستری در بیمارستان، بر اثر شدت جراحات جانش را از دست داد.

شیدا کاردگر، دختری 15 ساله اهل روستای درونکلا شرقی بابل، در شامگاه 20 مرداد 1404 توسط خواستگاری که پاسخ منفی دریافت کرده بود، با ضربات چاقو در مقابل خانه مادربزرگش به قتل رسید. بر اساس اطلاعات اولیه و اظهارات منابع محلی، این دختر نوجوان با این فرد (قاتل) در ارتباط بوده که در پی مخالفت با پیشنهاد خواستگاری، پسر اقدام به این جنایت فجیع کرد و با وارد کردن یک ضربه چاقو، جان شیدا را گرفت. هم چنین گفته می شود شیدا پیش تر از سوی این خواستگار مورد آزار و اذیت قرار گرفته بود.

این اتفاق به دلیل شدت خشونت و سن کم قربانی، موجی از حیرت و اندوه را به دنبال داشته است. پس از وقوع این جنایت، تحقیقات پلیس برای شناسایی و دستگیری قاتل آغاز شد. گزارش ها حاکی از آن است که متهم توسط پلیس دستگیر شده، اما فعلاً جزییات بیشتری درباره هویت او، اعترافاتش یا روند قضایی پرونده منتشر نشده است.