در حالی که شمار زائران اربعین حسینی هر روز رو به افزایش است و سیل عاشقان اباعبدالله از سراسر کشور به سمت گذرگاه های مرزی روانه شده اند، نگرانی های جدی درباره کمبود اتوبوس و مدیریت ناوگان حمل ونقل عمومی در این روزهای اوج، به واقعیتی ملموس و اضطراری تبدیل شده است.

به گزارش تسنیم، طبق آمار رسمی ستاد اربعین، هنوز بیش از یک میلیون زائر ایرانی در عراق حضور دارند و بخش عمده آن ها، طبق تجربه سال های گذشته، در فاصله سه تا چهار روز مانده به اربعین و به ویژه روزهای بعد از آن، به مرزها سرازیر خواهند شد. این یعنی اگر همین امروز تدابیر جدی برای تأمین ناوگان حمل ونقل، مدیریت صف ها و بهبود امکانات پایانه ها اندیشیده نشود، احتمال قفل شدن مسیرهای بازگشت و معطلی های طاقت فرسا در هوای گرم، بسیار بالا خواهد بود.

تجربه سال های گذشته، از صف های چندساعته تا معطلی های طولانی در گرمای طاقت فرسا، نشان می دهد که کوچک ترین غفلت در برنامه ریزی و تأمین ناوگان، می تواند این مسیر عاشقانه را با خاطره ای تلخ از رنج و انتظار همراه کند.

مرز مهران، به عنوان شلوغ ترین پایانه مرزی اربعین، ظرفیت محدودی در پایانه مسافربری خود دارد. با افزایش ناگهانی حجم زائران، صف های چند کیلومتری برای سوار شدن به اتوبوس یا حتی ورود به محوطه پایانه تشکیل می شود. در چنین وضعیتی، ازدحام شدید می تواند نه تنها سرعت انتقال مسافران را کاهش دهد، بلکه به بروز مشکلات امنیتی، بی نظمی و حتی حوادث ناخواسته منجر شود.

مرز خسروی، به دلیل مسیر طولانی تر و عبور از مناطق کوهستانی، نیاز به هماهنگی بیشتری میان ناوگان دارد. اگر تعداد اتوبوس های مستقر در این مرز به اندازه کافی نباشد، زائران مجبور می شوند ساعت ها در هوای گرم و بدون امکانات رفاهی کافی منتظر بمانند. این معطلی در کنار خستگی مسیر و شرایط جسمانی نامناسب برخی زائران، خطر گرمازدگی و بی حالی را افزایش می دهد.

چذابه نیز با وجود امکانات نسبتا کمتر و زیرساخت محدودتر، اگر با موج بازگشت جمعیت انبوه روبه رو شود، به سرعت از کنترل خارج خواهد شد. جاده های منتهی به این مرز نیز ظرفیت بالای تردد اتوبوس ها را ندارند و کوچک ترین توقف یا ترافیک می تواند ساعت ها روند جابه جایی را مختل کند.

اما امسال، نشانه های این بحران زودتر از همیشه بروز کرده است. روز گذشته، مرز شلمچه شاهد نخستین موج اعتراض و گلایه زائرانی بود که پس از طی مسافت طولانی از استان هرمزگان، در گرمای شدید و زیر آفتاب سوزان، با نبود اتوبوس برای انتقال به مقصد خود روبه رو شدند. بسیاری از این زائران، از جمله سالمندان، زنان و کودکانی که همراه کاروان های خانوادگی بودند، ساعت ها در محوطه مرزی معطل ماندند و جز صبوری و انتظار، راه دیگری پیش رویشان نبود.

دمای هوا در شلمچه در این روز به بیش از 45 درجه رسیده بود. گرمایی که حتی برای افراد بومی منطقه طاقت فرساست، چه برسد به زائرانی که پس از روزها سفر زمینی، خسته و تشنه، به امید رسیدن به مرز و عبور HC خاک عراق، آخرین مراحل را طی می کردند، ضعف در اطلاع رسانی به زائران، شرایط را دشوارتر کرد.

کارشناسان حوزه حمل ونقل هشدار می دهند که این کمبود، تنها یک اتفاق مقطعی نیست، بلکه می تواند نشانه ای از بحرانی باشد که با نزدیک شدن به روزهای پایانی صفر و اوج بازگشت زائران، به همه مرزهای اربعین از جمله مهران، چذابه و خسروی سرایت کند. آنان معتقدند اگر همین امروز برای افزایش ناوگان و استفاده از ظرفیت کامل اتوبوس های بین شهری، بسیج ناوگان بخش خصوصی و هماهنگی بین استان ها اقدام نشود، بحران در روزهای آینده اجتناب ناپذیر خواهد بود.

امسال، با توجه به گرمای زودرس و دمای بالای مناطق جنوبی کشور، پیامدهای کمبود اتوبوس می تواند سنگین تر از سال های گذشته باشد. گرمازدگی، بی حالی، خستگی مفرط، و حتی مشکلات جسمی جدی برای سالمندان و بیماران، از جمله خطراتی است که معطلی طولانی در هوای آزاد برای زائران به همراه دارد.

اکنون همه نگاه ها به تصمیم گیران حوزه حمل ونقل، استانداری ها و ستاد مرکزی اربعین دوخته شده است. باید دید آیا تدبیر فوری و اعزام ناوگان کمکی از دیگر استان ها، می تواند این بحران نوظهور را کنترل کند یا خیر.

آنچه مسلم است، هر ساعت تعلل، فاصله ما را با شرایطی بحرانی کوتاه تر می کند؛ شرایطی که در آن، میلیون ها زائر عاشق اباعبدالله، در گرمای مرزها به جای قدم گذاشتن در مسیر کربلا، در صف های طولانی اتوبوس گرفتار خواهند شد.

با توجه به شرایط فعلی، اگر تدابیر لازم ظرف همین امروز اتخاذ نشود، سه مرز اصلی کشور ظرف چند روز آینده در آستانه تجربه شرایطی قرار خواهند گرفت که کنترل آن بسیار دشوار و پرهزینه خواهد بود. اکنون، هر ساعت تعلل، به معنای نزدیک تر شدن به روزهایی است که جمعیت میلیونی بازگشت، ناوگان ناکافی و گرمای اواخر تابستان، ترکیبی نگران کننده و بحران ساز را شکل خواهد داد.