ظهور وزیر خارجه جدید سوریه، اسعد الشیبانی ملقب به ابو عائشه الشیبانی ، موج گسترده ای از پرسش ها و ابهامات را برانگیخته است که هیچ ارتباطی با سیاست ها و مواضعش ندارد.

به گزارش اعتمادآنلاین، رسانه های مختلف عربی، به ویژه رسانه های مخالف ساختار حاکم بر سوریه این روزها در حال انتشار داده ها و اطلاعاتی در رابطه با این ابهام هستند.

همان طور که گفته شد، این ابهام و جنجال هیچ ارتباطی به مواضع یا سیاست های وزیر خارجه ساختار حاکم بر سوریه ندارد، بلکه به دلیل شباهت چهره ای که گفته می شود با رهبر پیشین گروه های داعش، ابوبکر البغدادی، تقریباً یکسان است، به وجود آمده است.

بسیاری از کاربران فضای مجازی و حتی برخی از گزارش های عربی این شباهت را غیرمعمول و حتی شگفت انگیز توصیف کرده و از طریق تصاویر و کلیپ های تحلیلی احتمال یکی بودن آن را مطرح می کنند، تا درب را به روی یک فرضیه شگفت انگیز زنده بودن ابوبکر البغدادی بگشایند.

نظریه های منتشرشده از تصادف محض گرفته تا تئوری پنهان کاری را در بر گرفته است، به نحوی که برخی ها معتقدند، البغدادی واقعاً کشته نشده، بلکه به صورت سیاسی در موقعیت جدیدی احیا شده است.

جزییات این موضوع چیست و کارشناسان چگونه به وجود 70 تا 80 درصد شباهت در چهره رسیده اند؟ انفوبلس در گزارش مفصلی به این پرسش ها پاسخ می دهد.

در اکتبر 2019، دونالد ترامپ، رییس جمهور وقت آمریکا، کشتن البغدادی را در عملیاتی نظامی اعلام کرد که توسط نیروهای ویژه آمریکا با حمایت ترکیه و قسد (نیروهای سوریه دموکراتیک) اجرا شد.

بر اساس روایت رسمی، البغدادی زمانی که نیروها او را در یکی از تونل ها محاصره کردند، خود را با کمربند انفجاری منفجر کرد که منجر به متلاشی شدن جزیی جسدش شد. واشنگتن اعلام کرد هویت او را از طریق آزمایش DNA تایید کرده، اما تصاویر واضحی از جسد منتشر نکرد و این را به ملاحظات امنیتی و انسانی نسبت داد.

از آن زمان، و در سایه عدم انتشار هرگونه تصویر رسمی مستند از جسدش، زمینه شک و تردید را فراهم کرده و این مساله، به ویژه برای افرادی که به پیگیری به پرونده های جنگ با تروریسم و پیوندهای سیاسی و اطلاعاتی آن می پردازند، همواره مورد توجه باقی ماند.

موضوعی که اخیراً بحث برانگیز شده، ظهور ناگهانی و بدون مقدمه شخصیت ابو عائشه الشیبانی در جایگاه وزیر خارجه سوریه است که از 8 دسامبر 2024 کار خود را آغاز کرد.

بر اساس اطلاعات منتشرشده، الشیبانی فارغ التحصیل دانشگاه IZU ترکیه است و نامش پیش از تصدی این منصب حساس در محافل سیاسی سوریه یا منطقه ای رایج یا شناخته شده نبود.

این غیبت تقریباً کامل از سوابق عمومی پیش از انتصابش، زمینه مطرح شدن پرسش ها را گشود که، الشیبانی ناگهان از کجا آمده است؟ ارتباط ادعایی او با گروه های مسلح در سوریه چیست؟ آیا ممکن است شخصیتی با پیشینه سازمانی در لباس دیپلماتیک معرفی شده باشد؟

فعالان و تحلیلگران تصاویری را منتشر کرده اند که الشیبانی را در کنار تصاویر معروف البغدادی نشان می دهند و به شباهت در چهره، شکل چشم ها، بینی و فک اشاره می کنند. برخی از آنها به تحلیل های فنی نیمه حرفه ای متوسل شده اند:

تحلیل ویژگی های بصری (ORB): وجود نقاط تطابق را آشکار کرد، اما با مقدار فاصله بالا (~62.5)، که به معنای وجود شباهت، اما قطعی نبودن آن است.

تحلیل هندسی دستی: اندازه گیری نسبت های چهره تطابق تقریباً کامل را در موقعیت چشم ها، بینی و دهان پس از نرمال سازی نشان داد که شاخصی قوی برای شباهت ساختار استخوانی است.

تکنیک ادغام شفاف: هنگام تراز کردن تصاویر، ویژگی های اصلی به صورت محسوسی روی هم قرار گرفتند که فرضیه شباهت زیاد را تقویت کرد.

بر اساس این شاخص ها، برخی تحلیلگران احتمال اینکه این دو نفر یکی باشند را بین 70 تا 80 درصد تخمین زدند، اما با تاکید بر این امر که این به دلیل تفاوت نور، زوایای عکاسی و عوامل ظاهری، مدرک قطعی نیست.

یکی از فرضیه های هیجان انگیزتر آن است که در برخی محافل مطرح می شود، الشیبانی دارای نفوذ سازمانی بر ابومحمد الجولانی، رهبر هیئت تحریر الشام (جبهه النصره سابق) است و شخصیت محوری در سازمان داعش محسوب می شود.

اگر این ادعاها صحت داشته باشد، زمینه برای حواشی جدید فراهم و کار ائتلف ها و پیمان ها در صحنه سوریه تحت تاثیر آن قرار می گیرند و شاید نقش های پنهانی را فراتر از کلیشه ها آشکار سازد.

طرفداران این تئوری معتقدند آمریکا و شاید قدرت های منطقه ای، کار پنهان سازی البغدادی را به جای کشتن او ترجیح داده اند تا او را در نقشی جدید متناسب با توازن های میدانی و سیاسی احیا کنند.

بر اساس گفته طرفداران این تئوری: نبود تصاویر جسد، ظهور شخصیتی مرموز در موقعیت حساس و تداوم برخی ساختارهای سازمانی داعش با کارایی پس از اعلام کشتن رهبر آن، از جمله موارد موید این حقیقت است.

در مقابل، منتقدان تئوری این فرضیه ها را رد کرده و آنها را مبتنی بر توهم شباهت و فقداد شواهد قضایی مستند می دانند.

موضوع به محافل فعالان محدود نشد و راه خود را به سوی رسانه ها هم باز کرده است. رسانه های رسمی سوریه اظهار نظری نکرده اند، در حالی که برخی رسانه های نزدیک به دولت جولانی این ادعاها را هذیان رسانه ای توصیف کرده اند.

اگر این فرضیه را جدی بگیریم، وجود شخصیتی با پیشینه سازمانی پیشین در راس دیپلماسی سوریه به معنای امکان بازشکل گیری اتحادها در داخل سوریه، آشکار شدن نقش های جدید ترکیه (به ویژه اگر ارتباط الشیبانی با دانشگاه ها و بازیگران میدانی آن تایید شود) و چالش جدیدی برای اعتبار آمریکا در پرونده های مبارزه با تروریسم خواهد بود.

به گفته کارشناسان، برای تایید هویت الشیبانی نیازمند داده های بیومتریک رسمی از سوریه، مقایسه علمی از طریق تکنیک های تشخیص چهره مورد استفاده در تحقیقات قضایی، و شفافیت در افشای سوابق و تاریخچه شخصی اوست.

با این حال، با توجه به وضعیت پیچیده سوریه، به نظر می رسد دسترسی به این داده ها در آینده نزدیک غیرممکن است.

جدل همچنان بین کسانی که شباهت شگفت انگیز را صرفاً تصادفی می دانند و کسانی که معتقدند با عملیات پنهان کاری و بازسازی شخصیتی که در راس خطرناک ترین سازمان مسلح دهه اخیر بوده روبه رو هستیم، باز است.

تا اطلاع ثانوی، این داستان نمونه ای از این امر خواهد بود که چگونه ویژگی های چهره یک فرد می تواند بحثی سیاسی و امنیتی را در یک محیط برانگیزد و دامنه آن از دایره درگیری سوریه هم فراتر رفته و وارد پیچیدگی های منطقه ای و بین المللی شود.