مجید تخت روانچی در گفت وگو با خبرگزاری کیودو ژاپن تاکید کرد که ایران ترجیح می دهد با آمریکا مذاکره کند، اما آن ها هم باید تضمین بدهند که مجدداً به ما در فرایند مذاکرات حمله نمی کنند و دوم اینکه طرف مقابل نیز فرمول برد- برد را بپذیرد.

به گزارش وزارت خارجه، متن کامل این گفت وگو بدین شرح است:

پرسش 1: موانع موجود بر سر راه از سرگیری گفت وگوهای هسته ای با ایالات متحده چه می باشند؟

ما در میانه گفت وگوهای هسته ای با ایالات متحده آمریکا بودیم که ابتدا از سوی اسراییل و سپس خود آمریکا مورد حمله قرار گرفتیم. ما معتقدیم که از همان ابتدا آمریکایی ها از حمله آگاه بودند و با اسراییلی ها در حمله مشارکت کردند و سپس آن ها مستقیماً به ما حمله کردند. تا آنجایی که به ایران مربوط است ما با مذاکره مشکلی نداریم و همواره حامی گفت وگو بوده ایم. ما این موضع را حفظ کرده، اما تاکید داشته ایم که بعد از حمله، آمریکا باید به ما در مورد دلیل حمله علیه ایران توضیح دهد. اگر بخواهیم گفت وگوهای حقیقی داشته باشیم؛ نیاز به شفافیت داریم. در واقع آمریکا نوعی عملیات فریب را انجام داد و در حالی که وانمود کرد که می خواهد مذاکره کند، اما تصمیم به استفاده از گزینه اقدام نظامی گرفت. بنابراین سؤال اصلی این است که چرا آمریکا چنین تصمیمی گرفت و آن ها باید در این مورد به ما توضیح دهند. این نکته اول است.

نکته دوم این است که آمریکا باید بگوید که آیا خواهان یک گفت وگوی برد-برد است یا می خواهد اراده خود را تحمیل کند. اگر می خواهد مورد دوم را انتخاب کند به نظر ما نیازی به گفت وگو نیست چون مبنای مذاکره، امتیاز دادن و امتیاز گرفتن است. اگر شما با طرفی مذاکره می کنید پس انتظار ندارید که او وارد اتاق بشود و بخواهد اراده خود را به شما تحمیل کند چراکه قطعاً شما نخواهید پذیرفت و چه بسا اگر این مورد پیشاپیش به شما گفته می شد گفت وگوها را از ابتدا شروع نمی کردید. این یک نکته مهم دیگر است. ما می خواهیم مطمئن بشویم که به یک فهم مشترک رسیده ایم.

ما خواهان شرایط برد-برد هستیم که در آن همه طرف ها از نتیجه مذاکرات راضی باشند، اما این موضوع همچنین باید از سوی آمریکایی ها مورد قبول واقع شود. به همین دلیل ما هنوز گفت وگوها را شروع نکرده ایم. در عین حال ایران ترجیح می دهد که مذاکره کند و البته آن ها هم باید تضمین بدهند که مجدداً به ما در فرایند مذاکرات حمله نمی کنند و دوم اینکه طرف مقابل نیز فرمول برد- برد را بپذیرد.

پرسش 2: تهران تایمز گزارش داده که ممکن است مذاکرات از اوایل این ماه آغاز شود؟ آیا این حقیقت دارد؟

ما نمی توانیم برای شروع مذاکرات زمان قطعی تعیین کنیم. پیام هایی بین ایران و ایالات متحده آمریکا از طریق واسطه ها رد و بدل می شوند. طرف هایی نشان می دهند که می خواهند به ایران و آمریکا کمک کنند. به طور کلی ما برای شروع گفت وگوها آماده هستیم همان طور که در ابتدا هم اشاره کردم. موضوعات از قبل مشخص شده اند، اما برای دور بعدی مذاکرات ایران و آمریکا زمان مشخصی درنظر گرفته نشده است.

پرسش 3: پس ایران مشکلی برای از سرگیری مذاکرات ندارد؟

من توضیح دادم که ما آماده گفت وگو هستیم، اما در صورتی که طرف مقابل هم این آمادگی و علاقه برای مشارکت در یک گفت وگوی صادقانه را داشته باشد نه اینکه وارد اتاق مذاکره بشود و تلاش به دیکته کردن خواسته های خود نماید.

پرسش 4: آمریکا درخواست ایران مبنی بر پرداخت غرامت در خصوص حمله به تأسیسات هسته ای را رد کرده است؛ آیا هنوز ادامه گفت وگوها با آمریکا امکان پذیر است؟

ابتداً باید این واقعیت را بفهمیم که ما بدون هیچ دلیلی مورد حمله قرار گرفتیم. همان طور که گفتم آن ها باید توضیح بدهند که چرا تصمیم گرفتند علیه ما متوسل به زور شوند؟ و دوم اینکه ما در نتیجه این حملات رنج کشیدیم. مردم ما رنج کشیدند. دانشمندان و فرماندهان ما به شهادت رسیدند. در اثر حملات نظامی اسراییل و آمریکا خساراتی به ایران وارد شد. این واقعیت را فراموش نکنید که تأسیسات اتمی طبق قوانین بین المللی محافظت شده به حساب می آیند. بنابراین آن ها به مکان های امن حمله کردند که نباید مورد حمله قرار بگیرند.

آن ها به تأسیسات ما آسیب وارد کردند و این آسیب ها جدی بودند و ما حق داریم که درخواست غرامت بکنیم، اما نکته این است که آقای عراقچی از غرامت به عنوان پیش شرط برای مذاکرات سخن نگفتند و این بسیار مهم است. موضوعات مرتبط با غرامت در زمان مذاکره مطرح خواهد شد و ما معتقدیم از حقوق لازم برای درخواست غرامت برخورداریم چون این حمله غیرقانونی، بر ضد قوانین حقوق بین الملل و علیه تمام قواعد روابط بین الملل بود. پس همان طور که گفتم تمامی حقوق برای ما جهت درخواست غرامت وجود دارد اما این یک پیش شرط برای از سرگیری مذاکره نیست.

پرسش 5: اگر قرار بود مذاکرات با آمریکا از سرگرفته شود آیا ایران حاضر به امتیاز دادن بود؟

ما معتقدیم نیازی نیست ما امتیاز بدهیم. درواقع ما در جریان حمله قربانی بودیم و آن ها متهم بودند. کسانی که حمله کردند متهم هستند، اما ما یک موضع مشخص در مورد موضوع هسته ای داریم. ما معتقدیم که می توانیم محدودیت هایی را در برنامه هسته ای خود بپذیریم و در مقابل تحریم ها باید برداشته شود و این یک توافق خوب و منصفانه است که می تواند بین طرفین امضا شود. درواقع این یک شرایط برد-برد می تواند باشد که طی آن ایران یکسری محدودیت های خاص را در خصوص برنامه هسته ای خود برای یک محدوده زمانی مشخص می پذیرد و در عوض تحریم های آن برداشته می شود، اما نکته مهم در اینجا، غنی سازی در ایران است. غنی سازی یک الزام است و تحت هیچ شرایطی غنی سازی در ایران قابل چشم پوشی نیست. این یک عنصر مهم برنامه ماست، اما می توانیم در خصوص ظرفیت و سطح غنی سازی، انعطاف به خرج دهیم.

غنی سازی صفر قابل طرح نیست. ما تحت هیچ شرایطی نمی توانیم غنی سازی صفر را بپذیریم چون ما باید به خود متکی باشیم. یک تاریخچه پشت برنامه هسته ای ما وجود دارد. ما در گذشته از داشتن مواد هسته ای برای اهداف صلح آمیز بی بهره بودیم، لذا به همین خاطر غنی سازی انجام دادیم. غنی سازی یک ضرورت برای ایران است چون ما تنها نمی توانیم به وعده ها تکیه کنیم که تا این لحظه ثابت شده است که توخالی بوده اند و در عمل آن ها نمی توانند به ما ضمانتی بدهند که ایران بتواند مواد هسته ای برای مقاصد صلح آمیز داشته باشد. به همین خاطر ما اصرار داریم که باید غنی سازی در داخل قلمرو ایران داشته باشیم.

پرسش 6: در صورتی که اسراییل و آمریکا عزم حمله مجدد به ایران در صورت شروع دوباره برنامه هسته ای در ایران را داشته باشند؛ در آن صورت ارزیابی شما چیست؟

این نشان دهنده این است که آن ها هیچ احترامی برای حقوق بشر قائل نیستند. آمریکا عضو دائم شورای امنیت است. وقتی یک عضو دائم شورای امنیت که همچنین عضو ان پی تی هم می باشد به تأسیسات هسته ای حفاظت شده حمله کند؛ بدین معنی است که آن ها تنها دارند به تنش ها در سراسر جهان دامن می زنند. با این وجود حملات اخیر علیه ما این واقعیت را تقویت کرد که توانایی دفاع از خودمان را داریم و می توانیم به مردم خود تکیه کنیم. ما خواستار تشدید تنش نیستیم، اما همزمان حق دفاع از خودمان را داریم. این دقیقاً همان کاری است که ما انجام دادیم و این کار را چنانچه به حمله دیگری علیه ایران متوسل شوند مجدداً انجام می دهیم. به نظر من آن ها قبل از تصمیم به حمله دوباره به ایران باید ارزیابی مجددی انجام دهند.

پرسش 7: اگر طرف مقابل موضع خود را در صورت شروع مجدد مذاکرات هسته ای تغییر ندهد چه رخ خواهد داد. شما چه فکر می کنید؟

همان طور که گفتم اگر آن ها اصرار بر غنی سازی صفر داشته باشند، معامله ای نخواهیم داشت. این بسیار شفاف است. ما معتقدیم این امر همیشه برای آن ها شفاف بوده است. ما این را در گفت وگوهای خصوصی و موضع گیری های عمومی گفته ایم که اگر آن ها بر غنی سازی صفر تأکید کنند معامله ای در کار نخواهد بود. اما اگر بخواهند معامله ای داشته باشند باید واقعیت های میدانی را درک کنند. ایران توانایی غنی سازی برای اهداف صلح آمیز را دارد و می توانیم به همه اطمینان بدهیم که برنامه اتمی ما صلح آمیز باقی خواهد ماند. به همه اطمینان می دهیم که ایران هیچ گاه به دنبال سلاح هسته ای نخواهد رفت و آماده همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی و سایر کشورها هستیم تا نشان دهیم که برنامه هسته ای ما صلح آمیز است و هیچ گاه به دنبال سلاح هسته ای نخواهیم رفت.

پرسش 8: شما در مورد محدود کردن غنی سازی صحبت کردید. این مقدار تا چه حدی خواهد بود؟ می توانید به جزییات آن اشاره کنید؟

در مورد این مسئله باید در میز مذاکره صحبت کرد و من در مورد موضع ایران در مورد محدودیت ها در مصاحبه نمی توانم به شما توضیح بدهم. ما آماده شروع مذکرات جدی هستیم. در مورد محدودیت هایی که ما می توانیم برای برنامه هسته ای خود بپذیریم طرف مقابل باید آمادگی مشارکت در برداشتن تحریم ها را داشته باشد. این یک فرایند بده و بستان است. ما می توانیم متعهد شویم که جدیت داریم و خواهان مشارکت واقعی هستیم، اما باید مطمئن شویم که طرف مقابل نیز همچنین خواهان مشارکت جدی و نیز مذاکرات واقعی می باشد.

پرسش 9: آیا فکر می کنید ایران و ژاپن می توانند در مورد موضوعات ایمنی با یکدیگر همکاری کنند؟

ما روابط خوبی با ژاپن داریم و همیشه این گونه بوده است. اگرچه در مورد پاره ای از موضوعات با این کشور اختلاف نظر داریم. برای مثال ما از موضع ژاپن در خصوص حملات اخیر علیه ایران خرسند نبودیم. در ابتدا موضع آن ها خوب بود اما بعداً موضع خود را تغییر دادند. موضعی که آن ها در همراهی با جی-7 گرفتند به نظر ما خوب و منصفانه نبود اما ما همیشه رابطه خوبی با ژاپن داشته ایم و در موضوعات مختلف با هم همکاری می کنیم و در مورد موضوع امنیت هسته ای و سایر موضوعات نیز حاضر به مشارکت با ژاپن هستیم.

پرسش 10: آیا ژاپن می تواند در خصوص گفت وگوهای هسته ای بین ایران و آمریکا میانجی گری نماید؟

این یک واقعیت است که ایران رابطه خوبی با ژاپن دارد و این کشور هم آشکارا رابطه خوبی با آمریکا دارد، اما موضوع میانجی گری ژاپن در مذاکرات ایران و آمریکا تاکنون در گفت و گوهای ما با ژاپن مطرح نشده است.

پرسش 11: آیا از ژاپن برای میانجی گری درخواست کرده اید؟

نه تاکنون از دوستان ژاپنی خود برای میانجی گری درخواست نکرده ایم اما ما در رابطه نزدیکی با دوستان ژاپنی خود هم در ایران و هم در توکیو هستیم. سفیر ما در ژاپن ارتباط مستمری با مقامات ژاپنی دارد و سفیر ژاپن در ایران نیز به همین ترتیب. ما ملاقات های متعددی با سفیر ژاپن در تهران داریم و او در مورد شرایط فعلی و مذاکرات اطلاع دارد. بنابراین ما ارتباط نزدیکی با طرف ژاپنی داریم، اما هنوز از دوستان ژاپنی خود برای میانجی گری میان ایران و آمریکا درخواست نکرده ایم.

پرسش 12: در خصوص گفت وگوها با سه کشور اروپایی، آن ها در نظر دارند مکانیزم ماشه را فعال کنند اما ایران می گوید این سه کشور این حق را ندارند. آیا می توانید در خصوص اختلاف اصلی به وجود آمده میان ایران و سه کشور اروپایی توضیح دهید؟

می دانید ما یک موضع روشن و شفاف در مورد مکانیزم ماشه داریم. به اعتقاد ما سه کشور اروپایی نمی توانند مکانیزم ماشه را فعال کنند چون آن ها تعهدات خود در برجام را نقض کرده اند. در نامه دکتر عراقچی وزیر امور خارجه به دبیر کل و همچنین رییس شورای امنیت سازمان ملل متحد، ایشان به صراحت در خصوص عدم صلاحیت سه کشور اروپایی برای فعال کردن مکانیزم ماشه توضیح داده اند و نمونه هایی از مواردعدم اجرای تعهدات بر اساس برجام و قطعنامه 2231 توسط سه کشور اروپایی طی چند سال گذشته را برشمرده اند.

به ویژه در دوران تجاوز اسراییل به ایران، آن ها از غنی سازی صفر حمایت کرده اند که غنی سازی صفر به طور کلی در تناقض با برجام و قطعنامه 2231 است. بنابراین به همین دلایل ما معتقدیم که آن ها در جایگاهی قرار ندارند که بخواهند مکانیزم ماشه را فعال کنند. همچنین در ملاقات چندی قبل در استانبول هم همین صحبت را با آن ها داشتیم که شما صلاحیت و حق سیاسی و اخلاقی برای فعال کردن مکانیزم ماشه را ندارید. بنابراین این موضع ماست و ما معتقدیم که آن ها نباید سراغ مکانیزم ماشه بروند و به همین دلیل ما با سایر اعضای جامعه بین الملل از جمله اعضای شورای امنیت در مورد این موضوع در تماس هستیم.

پرسش 13: برخی از رسانه ها می گویند که سه کشور اروپایی خواسته اند در مورد مسائل موشکی صحبت کنند آیا این درست است؟

ما گاهی اوقات دیده ایم که بعضی از آن ها خواسته اند در مورد مسائل موشکی صحبت کنند و ما به وضوح و نیز در گفت وگوهای رو در رو به آن ها گفته ایم که ما نمی توانیم در خصوص توانمندی موشکی خود مسامحه داشته باشیم. موضوعات موشکی در گفت وگوهای میان ایران و آمریکا و همچنین گفت وگوهای ایران و سه کشور اروپایی جایگاهی ندارد. بنابراین ما هیچ نوع ارجاعی به توانمندی های موشکی خود طی گفت وگوهای هسته ای را نمی پذیریم.

پرسش 14: آیا این درست است که سه کشور اروپایی پایان ماه آگوست را به عنوان ضرب الاجلی برای رسیدن به یک توافق اعلام کرده اند؟

این مهلتی است که آن ها از سمت خودشان اعلام کرده اند و ما این تاریخ را به رسمیت نمی شناسیم. وقتی دیدارهای خود با آن ها را در استانبول به اتمام رساندیم هر دو طرف به این نتیجه رسیدند که اگر نیاز باشد دو طرف یکدیگر را ببینند. زمان مشخصی برای دیدار آتی تعیین نگردید که در آگوست و یا سپتامبر باشد. مهلت زمانی که آن ها برای خود اعلام کردند چیزی نیست که از سوی ایران مورد اعتنا باشد.

پرسش 15: پس هیچ برنامه ای برای دیدار با سه کشور اروپایی در این ماه مشخص نشده است؟

هیچ برنامه ای مشخص نشده است. اما اگر ملاقاتی باشد و هر دو طرف به این نتیجه برسند که یک دیدار مجدد می تواند خوب باشد بنابراین آن را بررسی خواهیم کرد.

پرسش 16: آیا ایجاد دسترسی برای تیم های فنی آژانس بین المللی انرژی اتمی برای بازدید از تأسیسات ایران در میان شرط های سه کشور اروپایی است؟ آیا این می تواند ورای تدابیر حفاظتی و برجام باشد؟

ما پذیرای معاون مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در تهران خواهیم بود. در طول فرایند مذاکره موضوع امکان ایجاد توافق بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص نحوه همکاری با آژانس در آینده خواهد بود. همان طور که می دانید تأسیسات اتمی ایران محافظت شده هستند که متأسفانه از سوی اسراییل و آمریکا مورد حمله قرار گرفتند. این اولین بار در تاریخ است که تأسیسات محافظت شده مورد حمله قرار می گیرند. باید با آژانس بر سر ایجاد شروط مشخص جهت همکاری میان ایران و این نهاد مذاکره کنیم چرا که تأسیسات هسته ای ما مورد حمله قرار گرفته اند.

بازدید از این مکان ها راحت نیست و دیدار هفته آینده با هدف بازرسی انجام نخواهد شد. بلکه با هدف ایجاد شرایط مشخص برای همکاری های آینده خواهد بود. باید هر اقدام لازم برای امنیت و حفاظت از بازرسان و کسانی که آن ها را همراهی می کنند انجام شود چون مکان های هدف قرار گرفته ساختمان های عادی نبودند و مکان های خطرناکی هستند و شاید مواد منفجر نشده ای همچنان در آنجا باشد. شاید هنوز همچنان رادیواکتیو در آنجا باشد. بنابراین نیاز است که با نمایندگان آژانس بر سر انجام اقدامات احتیاطی جهت یک بازدید امن و حفاظت شده در آینده صحبت کنیم.