روزنامه اطلاعات در مطلبی به حواشی به وجود آمده درباره کریدور زنگوز واکنش نشان داد.

این روزنامه نوشت: پس از سال ها مجادله و کشمکش بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان، پس از جنگ دوم قره باغ و پیروزی آذربایجان بر ارمنستان و آزادسازی اراضی اشغال شده و تهدیدهای نظامی و اقتصادی جمهوری آذربایجان دال بر تسخیر نظامی منطقه سیونیک و راه اندازی کریدور زنگه زور و چندین جلسه دیدار بین سران دو کشور، ناگهان شایعه حضور آمریکا در منطقه و اجاره صدساله کریدور زنگه زور به یک کنسرسیوم متشکل از شرکت های آمریکایی و غیرآمریکایی، بر سر زبان ها افتاد.

رهبران ارمنستان و آذربایجان روز جمعه 8اوت 2025 (17مرداد 1404) توافق نامه صلح را در کاخ سفید امضا کردند. این توافقی است که با میانجیگری ایالات متحده انجام شد و دهه ها درگیری را به پایان می رساند.

دو کشور در قفقاز جنوبی توافق نامه هایی را با یکدیگر و همچنین ایالات متحده امضا کردند که مسیرهای حمل ونقل کلیدی را بازگشایی می کند و درعین حال به ایالات متحده اجازه می دهد از نفوذ رو به کاهش روسیه درمنطقه استفاده کند. این سند شامل توافقی است که یک کریدور ترانزیتی بزرگ ایجاد می کند که آذربایجان را به منطقه نخجوان خود متصل می کند و ایالات متحده دارای حقوق توسعه این کریدور است. کاخ سفید گفت که قرار است این کریدور مسیر ترامپ برای صلح و رفاه بین المللی نام گذاری شود.

کاخ سفید گفت که جدا از این توافق نامه مشترک، ارمنستان و جمهوری آذربایجان هر دو قراردادهایی را با ایالات متحده امضا کردند که هدف آن تقویت همکاری در زمینه انرژی، فناوری و اقتصاد است. جزییات بیشتر منتشر نشده است. جمهوری اسلامی ایران درباره مسائل سیاست خارجی یک بلندگوی رسمی دارد و آن هم وزارت امور خارجه است. اعلام مواضع اشخاص و سازمان ها و نهادها و خبرگزاری ها درباره سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران موضع رسمی کشور به شمار نمی رود.

هرگونه اظهارنظر، انتقاد، و اعلام موضع از خارج از این تریبون، برای دولت جمهوری اسلامی ایران دردسرساز خواهد بود و از نظر حقوقی احتمال دارد تبعات منفی در پی داشته باشد. در بیانیه وزارت خارجه درباره رویداد فوق آمده است: جمهوری اسلامی ایران ضمن تأکید بر اتخاذ تمامی تدابیر سیاسی، حقوقی و اقتصادی برای تأمین حقوق و منافع ملی خود، باور دارد که ایجاد مسیرهای ارتباطی و رفع انسداد شبکه های مواصلاتی زمانی در خدمت ثبات، امنیت و توسعه اقتصادی ملت های منطقه خواهد بود که در چارچوب منافع متقابل، رعایت حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشورهای منطقه و بدون مداخلات خارجی باشد.

جمهوری اسلامی ایران آماده تداوم همکاری های سازنده و مبتنی بر منافع متقابل با هر دو کشور جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان برای صیانت از صلح و ثبات و توسعه اقتصادی منطقه از طریق همکاری های دوجانبه و منطقه ای، همچون سازوکار 3+3، می باشد . در این شرایط در شبکه های اجتماعی و روزنامه ها درباره خطر حضور ایالات متحده و گسترش ناتو به مرزهای جمهوری اسلامی ایران هشدار می دهند.

یادآور می شود که ایالات متحده آمریکا در ارمنستان، جمهوری آذربایجان، گرجستان و ترکیه (کشورهای همسایه در شمال غرب ایران) سفارتخانه های فعال دارد. ایران 534 کیلومتر با ترکیه مرز مشترک دارد. ترکیه عضو ناتوست و از دهه پنجم قرن بیستم عضو این سازمان است؛ از این نظر به اعتباری، ایران با قلمرو عملیاتی ناتو، هم مرز است. کریدور زنگه زور در داخل قلمرو ایران نیست، بلکه در شمال مرزهای مشترک ما در داخل خاک ارمنستان قرار دارد.

ارمنستان بر کریدور حق حاکمیت دارد و قوانین و مقررات حاکم بر کریدور از آنِ دولت ارمنستان است. انتخاب واگذاری اداره کریدور به هر شرکت یا دولتی با صلاحدید سیاست خارجی و تصمیم دولت و پارلمان ارمنستان است. همان طور که ایران با روسیه در کریدور شمال-جنوب با هم همکاری دارند و این همکاری هیچ ارتباطی با دولت جمهوری آذربایجان و دیگر دولت های همسایه ندارد.

ایران نمی تواند به ارمنستان اعتراضی نسبت به امضای قرارداد با هر کشوری یا شرکتی داشته باشد، مگر اینکه این همکاری عملاً بر ضد ایران و تهدیدکننده امنیت ملی ایران باشد. در حال حاضر به جز نگرانی هایی برای عواقب آینده این ساختار کریدوری، تهدیدی از سوی ارمنستان و آذربایجان و ایالات متحده از سوی کریدور زنگه زور علیه ایران متصور نیست.

با این وجود در ایران از دیدگاه های کارشناسی برخی نگرانی های امنیتی از حضور نظامی ایالات متحده و اسراییل (که هر دو روابط نزدیکی با جمهوری آذربایجان دارند) پس از عملیاتی شدن کریدور متصور است.

از سوی دیگر نمی توان انتظار داشت که مرز مشترک ایران و ارمنستان مسدود و رابطه ایران با دریای سیاه از طریق گذر از خاک ارمنستان و گرجستان قطع شود. در سالهای تیرگی روابط قطر با عربستان در شورای امنیت خلیج فارس، ایران ابتکار کریدور خلیج فارس-دریای سیاه را با گذر از جمهوری آذربایجان-ارمنستان و گرجستان پیشنهاد کرد و به دنبال عملیاتی شدن آن بود.

ایران در سال های پس از آغاز درگیری های ارمنستان و آذربایجان بر سر مسئله قره باغ در آستانه فروپاشی شوروی، و بسته شدن راه ارتباطی جمهوری آذربایجان با نخجوان، مسیری را در امتداد خطوط مرزی در داخل خاک ایران در اختیار جمهوری آذربایجان گذاشت که تاکنون نیز (این بار به نام کریدور ارس ) ادامه دارد.

الهام علی اف، رییس جمهور آذربایجان، موافقت خود را با همکاری با ایران در بهسازی مسیر ارس و جایگزینی آن با کریدور ارس اعلام کرده بود و ایران در این مسیر سرمایه گذاری هایی انجام داده است. ولی جمهوری آذربایجان با کشیدن پای ایالات متحده و ترکیه و نیز اسراییل به منطقه باید مسئولیت و عواقب پیامدهای ناگوار آن در تغییر جغرافیای سیاسی منطقه را بر عهده بگیرد و به یاد داشته باشد در خانه شیشه ای خود نمی تواند به همسایه سنگ پرتاب کند.

همچنین ارمنستان و شخص نیکول پاشینیان با شخصیت متزلزل و سیاست یکی به نعل و یکی به میخ باید متوجه رفتار خود با ایرانی باشد که با احداث پل دوستی بر روی رود ارس این کشور را از تنگنای محاصره و گرسنگی دوره درگیری با آذربایجان نجات داد و همین پل امروز برای مبادلات با ایران مورد استفاده ملت ایران و ارمنستان است.

امضای ناگهانی موافقت نامه احداث کریدور زنگه زور با کنسرسیومی به رهبری ترامپ (که با حمله نظامی 13 ژوئن به ایران برخلاف کنوانسیون های بین المللی عدم حمله نظامی به تأسیسات هسته ای) هم زمان با تجاوز رژیم صهیونیستی به سایت های هسته ای ایران حمله کرده است، از در دوستی درآمده و پای آمریکا را به منطقه کشانده است. برخی شخصیت های ایرانی نسبت به این موافقت نامه اظهارات تندی علیه ترامپ و رهبران آذربایجان و ارمنستان اظهار داشته اند.

افکار عمومی در ایران علیه این روند نامتعادل و ناگهانی در منطقه و در همسایگی شمال غربی ایران است. ایران در ادامه بهسازی کریدور ارس به موازات کریدور مسیر ترامپ جدی است و این راه مواصلاتی و استراتژیک-نظامی برای جابه جایی تجهیزات و نیروهای نظامی برای مراقبت از مرزهای میهن را تسهیل خواهد کرد.