فرارو- طناز سادات حسینی فر؛ هزینه تحصیل دانش آموزان در مدارس غیردولتی، در سال جدید، 100 تا 140 میلیون تومان برآورد شده است. هزینه ای که عموم مردم جامعه از پس تقبل آن برنمی آیند. با این حال برخی مدارس حتی شهریه هایی بالاتر از 140 میلیون از در نظر گرفته اند و با در نظرگرفتن سرویس، هزینه ناهار، لباس، اردو و ... در نهایت این اعداد عجیب تر هم می شوند.

به گزارش فرارو، با گذر زمان، دهک های کم درآمد از پرداخت این هزینه های سرسام آور بازماندند و خانواده های پردرآمد توانستند فرزندانشان را به مدارس غیردولتی بفرستند. با این وجود پرداخت هزینه های سنگین مدارس خصوصا برای والدینی که چند فرزند دارند با سختی و دردسر زیاد همراه است.

اکنون پرسش این است که چرا با وجود شرایط اقتصادی دشوار، بسیاری از والدین همچنان بر تحصیل فرزندانشان در مدارس غیردولتی اصرار دارند؟ عملکرد مدارس دولتی و غیردولتی چه تفاوتی دارد؟ و در نهایت، این انتخاب چه تاثیری بر سرنوشت دانش آموزان در روز کنکور خواهد گذاشت؟

هزینه تحصیل در مدارس غیردولتی، بسته به پایه تحصیلی و شهری که خانواده در آن سکونت دارد، متفاوت است. با این حال، کف شهریه 9 میلیون و سقف آن 57 میلیون تومان اعلام شده است؛ البته مدارس تحت عناوین مختلف این اعداد را به طور پلکانی افزایش می دهند.

طبق گزارش های میدانی، زمانی که قرارداد ثبت نام با مدارس غیردولتی امضا می شود، اضافه شدن فوق برنامه ها به لیست هزینه ها، شهریه را گاهی به 150 میلیون تومان یا حتی بیشتر می رساند. ناگفته پیداست که اگر ثبت نام در برخی از این فوق برنامه ها صورت نگیرد، دانش آموز درگیر مشکلات و حاشیه هایی خواهد شد.

مادر رویا، دانش آموز پایه دهم در یکی از مدارس غیردولتی، در گفت وگو با خبرنگار فرارو توضیح داد: برخی از این فوق برنامه ها به گونه ای طراحی شده اند که بخشی از دروس اصلی در آن ها تدریس می شود و اگر در آن ها ثبت نام نکرده باشیم، رویا از درس ها عقب می افتد.

مادر رویا در خصوص هزینه های لباس و لوازم التحریر هم گفت: اگر رویا از خرید این لیست ها جا می ماند، در مدرسه به حاشیه رانده می شد و دیگر دانش آموزان او را از خود نمی دانستند.

در مجموع چنین هزینه هایی می تواند کمر اقتصاد بسیاری از خانواده ها را خم کنند خصوصا وقتی شهریه مدارس تقریباً معادل کل یا بخش زیادی از درآمد سالانه پدر یا مادر است.

با وجود هزینه های بالای مدارس غیردولتی، یک آمار متناقض توجه ها را جلب می کند؛ سهم 15 درصدی ثبت نام که نسبت به سال های قبل، 4 درصد افزایش داشته است. بنابراین پرسشی بنیادین مطرح می شود: تفاوت عملکرد مدارس غیردولتی با مدارس دولتی چیست که والدین را به ثبت نام در آن ها ترغیب می کند؟

مادر رویا در پاسخ به این پرسش گفت: از نظر من کیفیت آموزش در مدارس دولتی پایین است. تعداد دانش آموزان در محیط مدرسه و کلاس ها بالاست و در طول زمستان مدام دلواپس این هستم که رویا ویروس جدیدی بگیرد. از طرف دیگر، مدارس دولتی فقط آن قدر زمان دارند که مطالب درسی را به فرزندانمان آموزش دهند (آن هم نصفه و نیمه) و عملاً مهارت خاصی به آن ها نمی آموزند. به عنوان مثال، مهارتی که برای تست زنی لازم است، قطعاً در کلاس های مدرسه به دست نمی آید!

با این وجود مادر سجاد که فرزندش در مدارس دولتی مشغول به تحصیل است، عملکرد مدارس دولتی را بهتر از غیردولتی ارزیابی کرده و گفت: دبیرهایی که در مدارس دولتی مشغول به تدریس هستند، عموما باسابقه و باتجربه ترند. به علاوه، سجاد در مدرسه ای دولتی بیشتر می تواند طعم حضور در اجتماع را بچشد و با افراد متفاوتی معاشرت کند که طبقه بندی نشده اند.

روزنامه دنیای اقتصاد درباره چرایی استقبال از مدارس غیردولتی نوشته است: کاهش کیفیت و اعتماد به آموزش دولتی در ایران، اصلی ترین دلیل افزایش ثبت نام در مدارس غیرانتفاعی است؛ به طوری که والدین با رضایت کامل شهریه های بالاتر از سقف مصوب را پرداخت می کنند و ترجیح می دهند دولت نظارتی بر امور مالی مدارس نداشته باشد. بسیاری از والدین صرفا برای اطمینان خاطر از محیط فرهنگی و تربیتی مدارس، ترجیح می دهند فرزندان خود را در مدارس غیرانتفاعی ثبت نام کنند.

بسیاری از والدین هنگام ثبت نام فرزندانشان در مدارس غیردولتی این تصور را دارند که در حال انجام یک سرمایه گذاری آموزشی هستند. به باور آنان، نتیجه این سرمایه گذاری در روز کنکور، که سرنوشت سازترین روز در زندگی تحصیلی است، دیده می شود. اما آیا واقعاً چنین است؟

اگر به آمار قبولی سال گذشته نگاهی بیندازیم، متوجه می شویم که سهم بزرگی از رتبه های برتر مربوط به مدارس سمپاد است؛ مدارسی که نه دولتی اند و نه غیردولتی، بلکه با آزمون های پیچیده و سخت، مستعدترین دانش آموزان را غربال کرده و در نهایت روانه دانشگاه می کنند. در این میان، سهم دانش آموزان مدارس غیردولتی از 10 رتبه برتر، در گروه آزمایشی ریاضی 2 نفر و در گروه آزمایشی انسانی نیز 2 نفر بوده است. سهم نگران کننده اما مربوط به مدارس دولتی است؛ تنها 7 درصد، یعنی 2 نفر از 30 رتبه برتر کنکور، که سال گذشته سرتیتر خبرها شد.

در همین راستا، معاون وزیر آموزش و پرورش سال گذشته گفت: نتایج کنکور سراسری سال 1403 حاکی از این است که 85 درصد افرادی که موفق به قبولی در کنکور شدند، مربوط به مدارس دولتی و 15 درصدشان مربوط به مدارس غیردولتی بوده است. این در حالی است که منظور وی از مدارس دولتی در این آمار، مدارس استعدادهای درخشان (سمپاد)، هیأت امنایی و نمونه دولتی است؛ مدارسی که عملاً دولتی محسوب نمی شوند، چراکه والدین برای تحصیل فرزندشان در آن ها باید هزینه پرداخت کنند و پذیرش دانش آموزان نیز مستلزم آمادگی قبلی و شرکت در آزمون ورودی است؛ موضوعی که با ترجیح برخی والدین هم خوانی ندارد.

از سوی دیگر، آمار قبولی کنکور سال 1402 نشان می دهد سهم واقعی دانش آموزان مدارس دولتی عادی تنها 2.5 درصد بوده است. همچنین، گزارشی از روزنامه همشهری با اشاره به تبعیض آموزشی و برتری آمار قبولی مدارس غیردولتی نشان می دهد که این مدارس غیردولتی سهم 97.5 درصدی از رتبه های برتر کنکور را دارند.