فرارو سینا طوسی، کارشناس ارشد غیرمقیم شورای آتلانتیک

به نقل از مجله د آمریکن کانسرویتیو، مردم من دارند از اسراییل متنفر می شوند. این جمله ای است که دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا، به تازگی در گفت وگو با یکی از اهداکنندگان یهودی بیان کرده است؛ جمله ای که فراتر از یک اظهار نظر سیاسی، نقش یک هشدار را داشت. در حالی که تصاویر قحطی و ویرانی غزه صفحه تلویزیون های آمریکا را تسخیر کرده، حتی خود ترامپ نیز در محافل خصوصی به واقعیت قحطی واقعی اذعان کرده است. این تحولات نشانه تغییر بزرگی است که می تواند بنیان های سیاست داخلی و خارجی ایالات متحده را بازتعریف کند.

حمایت بی قید و شرط از اسراییل در جناح راست آمریکا، که زمانی بدیهی و غیرقابل تردید به نظر می رسید، اکنون رو به فرسایش گذاشته است. صداهای نزدیک به جریان ماگا از مارجوری تیلور گرین، نماینده کنگره که جنگ اسراییل در غزه را نسل کشی نامیده تا چهره های بانفوذ پوپولیست همچون استیو بنن و تاکر کارلسون آشکارا رابطه واشنگتن و تل آویو را زیر سؤال می برند. استیو بنن می گوید اسراییل در میان پایگاه جوان تر حامیان ماگا، به ویژه زیر 30 سال، بسیار کم طرفدار است. کارلسون نیز در گفت وگویی با آنا کاسپاریان، مجری مترقی، پا را فراتر گذاشت: آن ها [اسراییل] حق نودارند با مالیات من کلیساها را بمباران کنند. ا تل آویو را به ارتکاب جنایت جنگی متهم کرد و ادامه کمک های نظامی آمریکا به این کشور را به چالش کشید.

این موج تردید فزاینده، بازتاب یک معضل ساختاری عمیق تر در روابط آمریکا و اسراییل است: نمونه ای کلاسیک از خطر اخلاقی . اسراییل با این فرض عمل می کند که واشنگتن، فارغ از پیامدها، هزینه های سیاسی، مالی و حتی نظامی اقداماتش را پرداخت خواهد کرد؛ بی توجه به آن که این اقدامات تا چه اندازه می توانند بی ثبات کننده یا مخرب باشند. رهبران اسراییل بارها هشدارهای واشنگتن را نادیده گرفته اند، توسعه شهرک های غیرقانونی را ادامه داده اند و حتی تظاهر به پذیرش راه حل دو کشوری با فلسطینی ها را کنار گذاشته اند؛ در عین حال، همچنان میلیاردها دلار کمک بی قید و شرط و حمایت کامل دیپلماتیک دریافت می کنند.

رابرت گیتس، وزیر دفاع پیشین آمریکا، در سال 2011 اسراییل را متحدی ناسپاس توصیف کرد که در برابر تضمین های امنیتی، حمایت نظامی و همکاری های اطلاعاتی واشنگتن هیچ چیز پس نمی دهد . همچنین، ژنرال های دیوید پترائوس و جیمز متیس، فرماندهان پیشین ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده، هشدار داده اند که سیاست های اسراییل مستقیماً به زیان منافع آمریکا در منطقه عمل می کند، احساسات ضدآمریکایی را تشدید می سازد و روند جذب نیرو برای گروه های افراطی را تسهیل می کند.

با این حال، رهبران اسراییل همچنان با اطمینان از مصونیت عمل می کنند؛ مطمئن از این که ایالات متحده هزینه های سیاسی و راهبردی اقداماتشان را خواهد پرداخت. این نه ویژگی یک اتحاد سالم، بلکه شکلی از بهره کشی است. هیچ کجا این واقعیت به اندازه اقدامات اخیر اسراییل علیه ایران آشکار نیست. با وجود هشدارهای صریح واشنگتن، نیروهای اسراییلی در 13 ژوئن دست به حمله ای غافلگیرانه علیه ایران زدند و تأسیسات هسته ای، نظامی و غیرنظامی را هدف قرار دادند؛ حمله ای که به کشته شدن فرماندهان ارشد، دانشمندان و صدها غیرنظامی از جمله کودکان، انجامید. زمان بندی این عملیات تصادفی نبود: این حملات درست در آستانه پیشرفت چشمگیر دیپلمات های آمریکایی در مذاکرات هسته ای با تهران انجام شد.

پیامدها فوری بود و هزینه های آن برای ایالات متحده فراتر از حوزه دیپلماسی رفت و مستقیماً به قلب امنیت راهبردی و مادی کشور آسیب زد. به عنوان نمونه، در جریان دفاع شتاب زده از اسراییل طی جنگ 12روزه، آمریکا حدود یک چهارم از کل ذخایر سامانه رهگیری موشکی تاد خود را مصرف کرد که بخش حیاتی از شبکه پدافند موشکی پیشرفته این کشور می باشد. جایگزینی این سامانه ها کار ساده ای نیست و به گفته کارشناسان، ممکن است تا هشت سال طول بکشد تا این ذخایر به سطح پیشین بازگردد. برای کشوری که هرچه بیشتر تمرکز خود را بر بازدارندگی در برابر چین معطوف کرده، این وضعیت نه تقسیم بار بلکه سواری رایگان اسراییل است که امنیت آمریکا را به خطر می اندازد.

و ماحاصل چه بود؟ با وجود ادعاهای پیروزمندانه درباره نابودی برنامه هسته ای ایران، واقعیت همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد. سرنوشت اورانیوم غنی شده و سانتریفیوژهای پیشرفته ایران نامشخص است و تهران با اخراج بازرسان بین المللی، سیاست ابهام هسته ای را در پیش گرفته است؛ رویکردی که به نوعی یادآور دکترین مبهم هسته ای خود اسراییل است. این حملات نه تنها چالش را از میان نبرد، بلکه یک حقیقت تلخ را پررنگ کرد: جز با یک تهاجم تمام عیار آمریکا، هیچ راه حل نظامی برای پایان دادن به برنامه هسته ای ایران وجود ندارد. در غیاب بازرسان یا حضور زمینی، وضعیت به طور بنیادین غیرقابل راستی آزمایی است. تنها دیپلماسی می تواند مسیری برای ایجاد محدودیت های پایدار و قابل تأیید بر فعالیت های هسته ای ایران فراهم آورد.

با وجود سامانه های پیشرفته دفاع هوایی آمریکا و اسراییل، ده ها موشک ایرانی از سد دفاعی عبور کردند و سنگین ترین خسارات چند دهه اخیر را به شهرهای اسراییل وارد ساختند. این جنگ، به جای نمایش قدرت، پرده از آسیب پذیری های عمیق برداشت. حتی چهره های شاخص جناح راست نیز روایت پیروزی را رد کردند: استیو بنن اعلام کرد آتش بس برای نجات اسراییل ضروری بود، چرا که این کشور ضربات سنگینی متحمل شد و ذخایر دفاعی اش رو به پایان بود؛ ترامپ نیز اذعان کرد که اسراییل به شدت آسیب دید. نتیجه این درگیری، نه تقویت بازدارندگی آمریکا، بلکه تحلیل رفتن منابع حیاتی، آشکار شدن شکاف های راهبردی و گرفتار شدن واشنگتن در یک منازعه خارجی دیگر بود.

بدتر آن که جاه طلبی های اسراییل به ایران محدود نمی شود. تندروترین حامیان این کشور در واشنگتن اکنون از لزوم اقدام نظامی گسترده تر علیه سوریه و حتی ترکیه سخن می گویند. در همین حال، رهبران اسراییل چشم به الحاق کامل کرانه باختری و اشغال کامل غزه دوخته اند؛ اقداماتی که بی تردید بر بی ثباتی منطقه خواهد افزود. این اهداف ماجراجویانه، خطر گرفتار کردن آمریکا در زنجیره ای از جنگ های بی پایان را به همراه دارد؛ جنگ هایی که می توانند واشنگتن را به انزوا بکشانند و منابع و اعتباری را که باید صرف مقابله با تهدیدهای واقعی شود، به هدر دهند. بار دیگر، اسراییل انتظار دارد که ایالات متحده تمامی هزینه های سیاسی، مالی و نظامی را بر عهده بگیرد.

همه این ها در حالی رخ می دهد که تیترهای خبری جهان از همدستی آمریکا در جنگ اسراییل علیه غزه می نویسند؛ جنگی که به طور گسترده به عنوان نسل کشی و اقدامی مبتنی بر پاکسازی قومی تلقی می شود. افکار عمومی جهان با شتابی چشمگیر علیه واشنگتن در حال تغییر است. اعتماد به ایالات متحده رو به فروپاشی است؛ درست در لحظه ای که آمریکا تلاش می کند متحدان جهانی را گرد آورد و در رقابت با قدرت های رو به رشدی چون چین و روسیه دست بالا را حفظ کند.

در چنین زمینه ای، مقایسه ای که گاه میان اسراییل و شرکای آمریکا مانند اوکراین یا تایوان انجام می شود، عملاً بی اعتبار است. ارزیابی ارتش آمریکا نشان می دهد که موضع نظامی ایران ماهیتی تدافعی دارد و برنامه هسته ای این کشور هدف بازدارندگی دنبال می شود، نه تهاجم. با این وجود، واشنگتن بیش از چهار دهه است که ایران را دشمن اصلی خود فرض کرده و تمرکز وسواس آمیزی بر این کشور داشته است. این وسواس نابجا که عمدتاً محصول فشار اسراییل و ملاحظات سیاست داخلی آمریکاست اهرم دیپلماتیک ایالات متحده را فرسوده و توجه آن را از چالش های واقعی رقابت قدرت های بزرگ منحرف کرده است.

در همین حال، اسراییل همچنان منافع خود را در اولویت قرار داده و برای نگرانی های راهبردی آمریکا بهایی قائل نیست. در حالی که واشنگتن به دنبال ایجاد همسویی جهانی علیه روسیه و چین است، تل آویو روابط خود با هر دو قدرت را حفظ کرده است. اسراییل از همراهی با تحریم های روسیه سر باز زده و همکاری های تجاری با پکن را گسترش داده است؛ تا جایی که یک شرکت دولتی چینی اداره بندر حیفا که نیروی دریایی آمریکا نیز از آن استفاده می کند را برعهده گرفته است. (بی اعتنا به هشدار مقام های آمریکایی درباره خطرات جاسوسی) سرمایه گذاری چین در بخش های فناوری و سایبری اسراییل نیز جهش چشمگیری داشته است. در عمل، اسراییل انعطاف خود را در صحنه جهانی حفظ می کند، در حالی که واشنگتن را تحت فشار می گذارد تا گزینه های دیپلماتیک خود در خاورمیانه را کنار بگذارد.

در واقع، اسراییل همواره با هرگونه تعامل متوازن آمریکا با دیگر قدرت های منطقه به ویژه ایران و گاه عربستان سعودی مخالفت کرده است. برخلاف رقبایی چون چین و روسیه که برای حداکثرسازی نفوذ خود با همه طرف ها روابط برقرار می کنند، اسراییل واشنگتن را وادار به اتخاذ رویکردی سخت و صفر-صد می کند؛ رویکردی که مسیرهای دیپلماتیک را مسدود کرده و خطر درگیری را افزایش می دهد. این رفتار نه نشانه یک متحد مسئول، بلکه نمونه ای از وابستگی اجباری است که در آن، اسراییل تلاش می کند دامنه انتخاب های سیاست خارجی آمریکا را محدود سازد و در عوض، برای خود آزادی عمل نامحدود به دست آورد.

این الگو در طول دهه ها تکرار شده و پیامدهایی ویرانگر به بار آورده است. پس از یازدهم سپتامبر، همسویی آمریکا با دستورکار تندروانه اسراییل به زنجیره ای از مداخلات فاجعه بار منجر شد. در سال 2002، بنیامین نتانیاهو در کنگره آمریکا ایستاد و تضمین داد که حمله به عراق واکنش های مثبت عظیمی در سراسر خاورمیانه به دنبال خواهد داشت. اما نتیجه، فاجعه ای تمام عیار بود: صدها هزار کشته، ظهور داعش و ... این ماجراجویی ها تریلیون ها دلار هزینه بر دوش آمریکا گذاشت، ظرفیت های آن را تحلیل برد و جایگاه دیپلماتیک واشنگتن را خدشه دار کرد. میانجیگری موفق چین برای آشتی میان عربستان و ایران نیز به خوبی نشان داد که آمریکا تا چه اندازه از نقش گذشته خود به عنوان میانجی صلح منطقه فاصله گرفته است.

حتی فرساینده تر از همه، فروپاشی اعتبار اخلاقی آمریکاست. با پشتیبانی از بدترین اقدامات اسراییل از سیاست های آپارتاید گرفته تا یورش ویرانگر به غزه واشنگتن دیگر به عنوان مدافع حقوق بشر شناخته نمی شود، بلکه به چشم شریک جنایت و حامی سرکوب افراطی دیده می شود. سیاست خارجی ای که هم منافع ملی و هم ارزش های دموکراتیک را فدای یک دولت مشتری افراطی می کند، نه تنها غیرمنطقی، بلکه از نظر راهبردی نیز غیرقابل دوام است.

زمان آن رسیده که یک بازتنظیم راهبردی در روابط با اسراییل انجام گیرد. اسراییل آن متحد ضروری که اغلب به تصویر کشیده می شود نیست، بلکه بازیگری منطقه ای است که اهداف محدود و خاص خود را دنبال می کند، بی اعتنا به هزینه هایی که بر ایالات متحده تحمیل می کند. هیچ شریک جدی ای، بارها و بارها آمریکا را ناچار نمی سازد میان اصول خود و یک جنگ ویرانگر یکی را برگزیند. حمایت بی قید و شرط از اسراییل، زنجیره ای از شکست ها به بار آورده و آمریکا را فقیرتر، ضعیف تر و منزوی تر کرده است.

هیچ اتحاد بین المللی نباید بی قید و شرط باشد، به ویژه اگر به تضعیف امنیت، دیپلماسی و جایگاه جهانی بینجامد. سیاست خارجی مبتنی بر خویشتنداری، واقع گرایی و مسئولیت پذیری باید کمک ها را به رفتار اسراییل مشروط سازد.

تغییر مسیر ندادن، تنها به قدرت گیری هرچه بیشتر تندروها در تل آویو، تهران و واشنگتن خواهد انجامید؛ همان هایی که از چرخه بی پایان درگیری تغذیه می کنند. ایالات متحده اکنون در نقطه انتخابی سرنوشت ساز قرار دارد: یا ادامه مسیر پرهزینه ای که به درگیرشدگی بی پایان و افول راهبردی می انجامد، یا ترسیم مسیری تازه که بر حاکمیت، توازن و دیپلماسی واقع بینانه استوار باشد.