سعید جلیلی ناخواسته با این جریان تغییر همراه شد، اما با اظهاراتی که بیشتر شبیه به خودزنی است، سرعت کنار رفتن خود از افکار عمومی حتی در میان جریان اصولگرایی را افزایش می دهد.

به گزارش خبرآنلاین، سعید جلیلی با تشبیه طرفداران مذاکره به گوساله پرستان بنی اسراییل واکنش های زیادی را برانگیخته است. جلیلی سال گذشته، در رقابت انتخاباتی با رقیبی که او هم شعارش دیپلماسی و تنش زدایی بود، باز هم شکست خورد. در مرحله اول آن انتخابات، 40 درصد مردم شرکت کرده بودند و در مرحله دوم، وقتی پزشکیان و جلیلی رودررو شدند، مشارکت به 50 درصد رسید. پیام روشن بود: رای دهندگان جلیلی را نمی خواستند.

حالا، یک ماه پس از پشت سر گذاشتن جنگ 12 روزه، علی لاریجانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی انتخاب شده و واکنش تند جلیلی در قبال طرفداران مذاکره، به شدت خبرساز شده است. اما مسئله صرفاً تغییر فرد نیست؛ سؤال اصلی این است که با چنین هتاکی به مردم چگونه می توان در انتخابات شرکت کرد و خود را در معرض رای آن ها قرار داد؟ آیا حکمرانی کردن بر مردمی که جلیلی چنین ذهنیتی درباره آن ها دارد افتخار است؟

بی پرده تر و عریان تر از این، هیچ تصویری نمی توانست راوی نگاه برادران جلیلی به ملیت و منافع ملی باشد. دو چهره ای که سال ها در سطوح بالای سیاست گذاری دیپلماسی و رسانه نقش آفرین بوده اند، این بار بی هیچ تعارفی به مخالفان خود تاختند.

آغاز ماجرا با برادر کوچک تر، وحید جلیلی، قائم مقام صداوسیما رقم خورد. درست در روزهای پس از جنگ 12روزه که احساسات میهن پرستانه در رگ های ایرانیان غلیان کرده بود، جلیلی از پشت صحنه به جلوی دوربین آمد و به مخالفان سیاسی اش تاخت و گفت منظورشان از همبستگی این است که وطن آغل شده باشد.

این چند کلمه مثل کبریتی در انبار باروت موجی از واکنش ها را برانگیخت؛ بسیاری خواستار برکناری او شدند. اما او نه تنها بر شغل خود باقی ماند بلکه تنها یک ماه بعد، برادر بزرگ ترش سعید، استعاره ای حتی جنجالی تر رو کرد.

انتصاب علی لاریجانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، گمانه ها را به سمت خروج سعید جلیلی از این شورا برد. اما جلیلی پیش از آن که کرسی اش لرزان شود، تیر استعاره را رها کرد و در یک جلسه، طرفداران مذاکره را گوساله پرست خواند. او در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: خداوند برای بنی اسراییل پیامبری فرستاد تا آن ها را از ظلم فرعون برهاند، اما پس از پیروزی بر فرعون، وقتی 40 روز پیامبرشان به کوه طور رفت، گوساله پرست شدند؛ عده ای هم امروز، بعد از آنکه دشمن وسط مذاکره به ما حمله کرد و ملت ایران پیروز شد، دوباره دم از مذاکره می زنند.

در واقع، استفاده مکرر این دو برادر از تشبیهاتی این چنینی، برآمده از نگاهی سیاسی است که مخالف خود را به رسمیت نمی شناسد. سال هاست که برخورد با جریان های میانه رو، به نام خالص سازی ، عملاً به سود یک اقلیت همسو با جلیلی تمام شده است؛ از ورود نمایندگان با درصد قلیلی از واجدین شرایط به مجلس، تا رد صلاحیت چهره هایی چون علی لاریجانی در انتخابات ریاست جمهوری.

جلیلی در حالی این جملات را مطرح کرده که سال گذشته در رقابت با پزشکیان شکست خورد؛ کسی که خواستار تنش زدایی در عرصه خارجی بود. اگر جلیلی خود را موسی می داند، این برداشت هم شکل می گیرد که رأی دهندگان به پزشکیان، همان بنی اسراییل به شمار می روند.

در واکنش به جلیلی برخی از دولتمردان پیشین وارد میدان شدند. محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات دولت حسن روحانی، در کانال تلگرامی خود طعنه ای تاریخی زد: اگر اعجاز موسایی دارید، عصایتان را بر زمین بزنید و اگر نه، در این شرایط حساس، به رفتار هارون تاسی کنید و در میان جامعه اختلاف ایجاد نکنید! تصمیمات مهمی چون مذاکره، در زنجیره ای اتخاذ می شود که جنابعالی نیز حلقه ای از آن هستید؛ مخالفت ها را همان جا مطرح کنید، به خیر نزدیک تر است.

حسام الدین آشنا، مشاور رییس جمهور در دوران روحانی، هم در ایکس کنایه ای کوتاه اما تیز نوشت: خود را موسی نپندارید تا مجبور نشوید دنبال سامری بگردید.

اما صدای اعتراض به سعید جلیلی این بار فقط از اردوگاه اصلاح طلبان و میانه روها برنخاست؛ بخشی از اصولگرایانی که روزگاری از او حمایت می کردند نیز این بار در صف منتقدان ایستادند.

خبرگزاری تسنیم از موضع جریان انقلابی به سخنان سعید جلیلی واکنش نشان داده و نوشته: جناب جلیلی وقتی چنین تشبیهی را به کار می برد، قاعدتاً باید توضیح دهد که وجوه این تشبیه کدامند؟ مشبّه و مشبّه به چیست؟ وجه شبه آن ها کجاست؟ موسی کیست؟ گوساله پرستی دقیقاً اینجا مصداق چیست؟ سامری کدام است؟ چه کسی به کوه طور رفته؟ هرچه بیشتر تامل می کنیم، غلط بودن این توییت آشکارتر می شود! انتقاد به روند و محتوای مذاکرات چیز بدی نیست؛ بلکه هر نظام حکمرانی از تضارب آرا بهره می برد، اما این نقدها زمانی مفید است که از رادیکالیسم و هیجان فاصله بگیرد. تضارب آرا ارزشمند است، به شرطی که کفش رادیکال گویی را از پای سیاست درآوریم.

انتقادها به جلیلی حتی به رسانه های اصولگرا و همسو با جریان انقلاب هم کشیده شد. روزنامه جوان در یادداشتی صریح نوشت: تمثیل گوساله سامری و آغل شدن ایران، نه لحن مناسبی دارد و نه کوچک ترین تناسبی با رفتار فرضاً طرفداران مذاکره. چنین تعابیری فقط فضای مجازی را به هم می ریزد و مقدمه ای می شود برای رفتارهای ضدانسجام بعدی.

طیف محمدباقر قالیباف که تحرکاتشان بین دو سر طیف دولت پزشکیان و اکثریت جبهه پایداری در مجلس نوسان داشته هم در ارتباط با سخنان جلیلی موضع انتقادی گرفتند. روزنامه خراسان، رسانه نزدیک به قالیباف می نویسد: در این مورد خاص، تمثیل مذکور بر فرض غیبت رهبری بنا شده، حال آن که رهبر حکیم انقلاب نه تنها در عرصه فرماندهی کلان کشور حضور فعال دارند، بلکه راهبردهای اساسی را شخصاً ترسیم و مجریان را هدایت می کنند.

خراسان در ادامه یادداشت خود نوشت: این نوع بیان و تمثیل از زبان آقای جلیلی، نه تنها بی انصافی است، بلکه ناسپاسی آشکاری نسبت به فداکاری جمعی یک ملت است که در بزنگاه های تاریخی، از عزت و استقلال خود دفاع کرده است.

در همین حال، سید محمود رضوی، مشاور رییس مجلس با کنایه به توییت اخیر جلیلی نوشت: نمیدانم چرا می خواهند در اذهان تثبیت کنند موسی در دسترس نیست و به کوه طور رفته! اما موسی نه تنها به میان مردم آمد، بلکه هر روز در تصمیم گیری ها، جلسات و پشت بلندگو بود. مردم هم در روزهای جنگ نشون دادند که تمام قد پشت موسی هستند وقوم بنی اسراییل نیستند که با بی خبری گوساله پرست بشن!

سعید آجورلو از دیگر چهره های حلقه محمدباقر قالیباف هم در واکنش به مثال جلیلی نوشت: هم موسی هست و هم ملت گوساله پرست نشدند.

در این میان فقط رسانه های خاصی پشت سعید جلیلی درآمدند. کیهان اژ جمله آن ها بود که نه تنها فعالیت سعید جلیلی را در شورای عالی امنیت ملی اثرگذار خواند، بلکه نوشت: برخی افراطیون ورشکسته وانمود می کردند که لازمه آمدن لاریجانی، حذف جلیلی از شورا است. اما این فضاسازی با خبر تشکیل معاونتی جدید با ماموریت های ویژه و انتقال آقای احمدیان از شورا به دولت، نقض شد. هدف از تحول اخیر در شورا، برخلاف انگاره سازی موهوم افراطیون مدعی اصلاحات، تقویت اقتدار ملی با تمرکز بر نقش دولت در شورا است و نه محروم کردن شورا از حضور فرد صاحب نظر و برجسته ای مانند آقای جلیلی. بنابراین نباید در تله مجادله انگیزان و اختلاف افکنان گرفتار شد.

رجانیوز به مدیرمسئولی میثم نیلی برادر داماد ابراهیم رییسی هم با ادعای اینکه جریان سعید جلیلی راه میانه جنگ و تسلیم است می نویسد: حمله مستقیم رژیم صهیونیستی و سپس آمریکا به ایران و پاسخ قاطع و تاریخی جمهوری اسلامی در 12 روز، تمامی معادلات را بر هم زد. این رویداد چند حقیقت بزرگ را روشن کرد: اولاً، بت مذاکره نتوانست مانع جنگ شود؛ دشمن در حالی که مشغول مذاکره بود، حمله نظامی مستقیم انجام داد. ثانیاً، ملت ایران نه تنها در جنگ نابود نشد، بلکه بر فرعون زمانه غلبه کرد و بازدارندگی بی سابقه و تاریخی ایجاد کرد. ثالثاً، مشخص شد راه سوم، یعنی مقاومت قدرتمند ، نه تنها ممکن، بلکه تنها مسیر عزت و امنیت است.

برادران جلیلی در یک ماه گذشته دو بار زبان به هتاکی سیاسی گشودند؛ نخست پس از جنگ 12 روزه که مردم عملکردی استثنایی از خود به نمایش گذاشتند، و بار دیگر در روزی که دبیر شورای عالی امنیت ملی تغییر کرد. واقعیت این است که مهم نیست چه کسی سکاندار این مسئولیت شده، بلکه سیگنال تغییر در سیاست گذاری های کلان کشور است که داخل و خارج را متوجه خود ساخته است.

در این میان، سعید جلیلی ناخواسته با این جریان تغییر همراه شد، اما با اظهاراتی که بیشتر شبیه به خودزنی است، سرعت کنار رفتن خود از افکار عمومی حتی اصولگرایان را افزایش می دهد. در واقع او به بخشی از مردم که خواهان تغییر و پیشبرد امور با عقلانیت اند دشنام سیاسی داده است. پرسش آنجاست که او چگونه چندبار خود را در معرض رای چنین مردمی قرار داده که آن ها را گوساله پرست می خواند؟