روزنامه هم میهن در یادداشتی با عنوان اولین آزمون لاریجانی؛ تجربه کریدور زنگزور پایان واقعیت خواهد بود یا آغاز حقیقت؟ به بررسی چگونگی رویارویی علی لاریجانی با موضوع کریدور زنگزور پرداخته است.

این روزنامه در این زمینه نوشت: داستان زنگزور یکی داستان است پرآب چشم. چهار سال بر این قصه می گذرد. قصه ای دراز است. گره افتاده است در این قصه. حالاای جمع معاشران! گرد هم آیید و در این شب بیچون گره از زلف یار باز کنید: معاشران گره از زلف یار باز کنید/ شبی خوش است بدین قصه اش دراز کنید . این شب را می شود با این قصه دراز کرد و از این زلف بوی دار معطر شد. می شود زانوی غم بغل کرد و بر اشک و کاسه گر و فرودینه نواخت. نظر این خامه دار کوچک را می پرسید؟ بیایید گره از زلف یار باز کنیم، به شعف آییم، شب را به درازنای زلف یار، دراز کنیم. چگونه؟

در شماره 6مرداد همین روزنامه شریف هم میهن یادداشتی با عنوان: کریدور چابهار-زنگزور: چهار سوک ایران به جهان آوردم. ششم مرداد 1404 برای طرح این داستان خیلی دیر بود. باید که یک سال یا دو سالی پیش تر چنین می نگاشتیم. اما چه توان کرد که فکر من و دل باطل بود. حالا هم هیچ اتفاق غیرممکنی نیفتاده. راه های گشایش بسته نشده اند. به قول دکتر علی لاریجانی، آن یوسف عزیز گشته به مصر دوستی ها در گفت وگویش با اکوایران: عالم سیاست بدون راه حل نیست . در عالم سیاست وقتی انسان های پخته، نیکواندیشه و تکنوکرات باشند، هیج مسئله ای بدون راه حل نیست؛ که سهل است؛ هر تهدیدی با اندیشه نیکو به فرصتی دست نایافتنی بدل می شود.

حالا اکنون که بسیاری دالان زنگزور تغییر نام یافته به کریدور ترامپ برای صلح و شکوفایی بین المللی را یک تهدید مسلم می پندارند، ذهن های آگاه و عاقبت اندیش می توانند از آن فرصتی بی اندازه خیرآفرین بسازند. فرصتی برای تامین منافع ملی و چنانکه خواجه نصیرالدین طوسی - آن که به استادالبشر و عقل حادی عشر در دنیای خردمندان شهره آفاق گشت -، تعبیر می کند، به خیرعامه بدل کرد.

در واپسین دقیقه های جمعه 17مرداد 1404 در دنیای سیاست، اقتصاد و ژئوپلیتیک، زمین لرزه ای شورآفرین افتاد. نیمه شب بود. نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان، در کنار الهام علی اف رییس جمهور همسایه شمالی، در دو سوی دونالد ترامپ، رییس جمهور پرسروصدای آمریکا در دفتر کار او در کاخ سفید نشستند. توافق نامه ی صلحی بعد از جنگ های 35ساله امضا کردند. در این شب، نیکول پاشینیان، اداره مرز 44کیلومتری خود را برای تبدیل شدن به یک کریدور فرامرزی - که قوانین خاص خودش را دارد- برای 99سال به ایالات متحده آمریکا سپرد و نام آن را مسیر ترامپ برای صلح و شکوفایی بین المللی گذاشت.

ترامپ که در برقراری پنجمین صلح به گفته خودش و نزدیک تر شدن به جایزه صلح نوبل در پوست خود نمی گنجید، اظهار مسرت کرد که به زودی از این گذرگاه پر داستان در مرز شمالی ایران دیدن کند و از همین گذر به افتخار دریافت جایزه صلح نوبل دست یابد. جایزه ای که رییسان دو کشور همسایه شمالی قول دادند برای تقدیمش به او حداکثر تلاش و تبلیغ خود را به خرج دهند.

خیلی هم خوب. اینک چه کریدور زنگزور بنامیمش و چه مسیر ترامپ، در عملکردش برای ما تفاوتی ایجاد نمی کند. در هر دو نام تهدیدی اجتناب ناپذیر است که فقط می توانیم آن را به فرصتی بی بدیل و استثنایی در تاریخ سیاست، اقتصاد و ژئوپلیتیک بدل کنیم. راه دیگری معطوف به منافع ملی و خیر عامه در این رهگذر قابل تصور نیست.

اینجاست که فکر راه حل اندیش دکتر علی لاریحانی به کار می آید و به بار می نشیند. او در آزمونی سترگ و زودهنگام در گذرگاه تاریخ قرار گرفته است. دکتر علی لاریجانی می تواند با طرح اتصال بندر چابهار و جاسک به کریدور زنگزور، و متصل کردن ایران به چهار سوک تجارت جهانی از شرق تا به غرب؛ و از جنوب تا به شمال، تهدیدی آشکار را به فرصتی بی مانند بیاراید.

این اتصال می تواند با ایجاد هزاران شغل از سیستان و بلوچستان تا آذربایجان شرقی و غربی و اردبیل، اقتصاد ایران را شکوفا کند، موجب جذب سرمایه های داخلی و خارجی شود، برای مردم رفاه و ثروت بیافریند، محرومیت را کاهش دهد و اقتصاد ایران را از نفت رها کند. افزون بر اینها، خفگی ژئوپلیتیک ایران را بگشاید و ایران را در فرصتی باورنکردنی در مرکز ترانزیت و ارتباط های جهانی از هند و چین تا مدیترانه و اروپا، و از خلیج فارس تا شمال و جنوب آفریقا قرار دهد. آنچه ها که در طول این چهار سال بر قصه زنگزور گذشت، واقعیت ها بود.

آنچه با تدبیر درست از امروز به بعد ممکن است شکوفا شود، آغاز یک حقیقت است. حقیقت آن چیزی است که باید باشد، برخلاف واقعیت که آن چیزی است که هست. آیا دکتر علی لاریجانی که در باورمندی نخستین اش پس از انتصاب در جایگاه تصمیم ساز نظام، با تأسی به آیتی از قرآن کریم، خود را یوسف عزیز گشته مصر دوستی ها نمود، مانند یوسف حفیظ و علیم آغاز این حقیقت می شود؟

نویسنده: علی آهنگر، نویسنده و پژوهشگر تاریخ