یک فعال سیاسی اصلاح طلب با تأکید بر اینکه شکل گیری یک اراده ملی برای دفاع میهنی نقشه های دشمن در جنگ 12 روزه را خنثی کرد، گفت: حفظ و تقویت انسجام ملی مهمترین سلاحی است که ما در مقابل تهاجم خارجی می توانیم داشته باشیم و در بسیاری از موارد همین انسجام داخلی بازدارنده است که دشمن خارجی طمع نکند و به ایران حمله نکند. لذا ضروری است که حاکمیت روی جلب رضایت مردم و حفظ انسجام داخلی کار کند.

به گزارش جماران، مشروح گفت وگوی محسن میردامادی را در ادامه می خوانید:

پس از سال ها شکاف سیاسی و نزاع های حاد حوزه سیاست داخلی، جنگ 12 روزه با سوق دادن خطوط جریان ها به سمت امر ملی ، به نظر می رسد زمینه ساز آرایش تازه ای در این حوزه شده است. به نظر شما جناح بندی ها و خط کشی ها در جمهوری اسلامی ایران زین پس به کدام سو حرکت خواهد کرد؟

به نظرم چیزی که در دوران جنگ 12 روزه یا شاید بهتر باشد بگوییم دفاع ملی - میهنی 12 روزه بین مردم اتفاق افتاد را می توانیم امر ملی بگوییم. در حقیقت چیزی که اتفاق افتاد، شکل گیری یک اراده ملی برای دفاع میهنی بود و همین همبستگی و اراده ملی بود که نقشه های دشمن را خنثی و توهمات آن ها را نقش بر آب کرد.

نکته مهم در این دوره این بود که عمده افراد و نیروهایی که در گذشته نارضایتی یا اعتراضی نسبت به عملکرد حاکمیت داشتند، در این موضوع خارجی به میهن و تهدید تمامیت ارضی کشور، اراده و وفاداری خودشان را در دفاع از میهن به نحو احسن و اکمل نشان دادند. در حقیقت مردم در گذشته توقف نکردند و با عبور از نارضایتی های گذشته، ملی عمل کردند. این امر طبعا ضروری می کند که حاکمیت هم در گذشته توقف نکند و ملی عمل کند.

البته این ضرورت همیشه وجود داشته؛ ولی الآن که ما با تهدید خارجی مواجه هستیم و همچنان احتمال تکرار تهاجم وجود دارد، این امر ضروری تر هست که با پاسخ مناسب به عملکرد مردم، این وحدت و انسجام تقویت شود و بتوانیم آن را حفظ کنیم. در واقع آنچه که تا به حال می توانیم بگوییم این است که امر ملی در میان مردم محقق شده، ولی متأسفانه هنوز در حاکمیت علائمی در این جهت دیده نمی شود و تغییر ملموسی در رفتار حاکمیت نمی بینیم که بگوییم او هم به امر ملی پاسخ داده و ملی عمل می کند.

به نظر شما حاکمیت چه کارهایی باید انجام بدهد؟

همان طور که اشاره کردم، مردم در عکس العمل به تهاجم خارجی در واقع گفتند بر گذشته ها صلوات؛ یعنی در گذشته توقف نکردند و رفتار جدیدی را در پیش گرفتند. من فکر می کنم حاکمیت هم اگر بخواهد درست عمل کند، باید بگوید بر گذشته ها صلوات و رفتار خودش را متناسب با شرایط جدید تنظیم کند. اگر بخواهیم جهت گیری را مشخص کنیم، مهمترین مسیر و جهت گیری که دولت و حاکمیت باید در پیش بگیرد این هست که مسیری را برود که دیگر حتی الامکان جنگ اتفاق نیفتد و طبعا رفتار حاکمیت در این جهت می تواند مؤثر باشد.

در مورد اینکه چه کارهایی انجام شود تا احتمال جنگ کمتر شود، به نظر من مهمترین آن حفظ انسجام داخلی است. ما در عرصه نظامی در برخی موارد مهم سلاح مورد نیازمان را نداریم و در کوتاه مدت هم نمی توانیم آن را تأمین کنیم. اینکه نیروی هوایی دشمن در آسمان ما خیلی کارها توانست انجام بدهد را در کوتاه مدت نمی توان حل کرد. در این شرایط حفظ و تقویت انسجام ملی مهمترین سلاحی است که ما در مقابل تهاجم خارجی می توانیم داشته باشیم و در بسیاری از موارد همین انسجام داخلی بازدارنده است که دشمن خارجی طمع نکند و به ایران حمله نکند. لذا ضروری است که حاکمیت روی جلب رضایت مردم و حفظ انسجام داخلی کار کند.

اگر بخواهیم بعضی موارد مشخص را بگوییم، در گام اول باید یک عفو عمومی نسبت به همه افرادی که در سال های گذشته محدودیت هایی بر آن ها اعمال شده و به خاطر اینکه مطابق سلیقه، پسند و دیکته حاکمیت عمل نکرده اند، دچار حبس و حصر شده اند؛ اعلام شود. در گام اول باید هرگونه محدودیت از اینها برداشته شود و یک عفو عمومی به منصه عمل گذاشته شود.

از موارد دیگری که در همین گام های اول باید مورد توجه قرار بگیرد این است که رسانه ملی، واقعا ملی باشد. رسانه ملی ما امروز تأمین کننده دیدگاه ها و نظرات ملت نیست. متأسفانه رسانه ملی در اختیار یک اقلیت و محفل بسیار کوچک و بسیار تندرو و کاملا متفاوت با دیدگاه ها و نظرات گسترده عامه مردم است.

این نوع صداوسیما خودش مهمترین آفت انسجام ملی است و عامل لطمه به وحدت مردم می شود و پی آمد مهمی که دارد و داشته، این است که مردم را از رسانه های داخلی به سمت رسانه های خارجی سوق می دهد؛ به دلیل این عملکرد حوزه نفوذ و تأثیر رسانه داخلی بسیار بسیار کم است. ما اگر بخواهیم انسجام ملی را تقویت و ملت را در مقابل القائات و تأثیرات خارجی و کسانی که می خواهند به انسجام داخلی لطمه بزنند واکسینه کنیم، باید رسانه ملی از این حالت خارج کنیم و یک رسانه واقعا ملی داشته باشیم.

اینها جزء موارد اولیه هستند که هر چه زودتر می توانند عملی شوند. طبعا در مراحل بعد کارهای مهم دیگری باید انجام شود. یک مشکل اساسی که شاید بتوانیم بگوییم از مهمترین مواردی بوده که انسجام ملی و وحدت را بین مردم خدشه دار کرده و لطمه زده، موضوع انتخابات است که مستمرا محدودتر و بسته تر شده است؛ حالا با نام نظارت استصوابی یا دخالت فزاینده نیروهای امنیتی در انتخابات. نتیجه اش این شده که ما هرقدر جلو رفتیم، میزان حضور مردم در انتخابات کمتر و کمتر شد و حتی در انتخابات آخر ریاست جمهوری که یک کمی فضا بازتر از گذشته شد، علی رغم دعوت تقریباً همه نیروهای تأثیرگذار و جناح ها و شخصیت ها باز هم میزان شرکت مردم در انتخابات به 50 درصد نرسید.

اینها همه عواملی بوده که انسجام داخلی را تضعیف کرده و دشمن را به طمع انداخته که با نارضایتی گسترده که در میان مردم هست، آن ها می توانند اقدام نظامی کنند و نتیجه مطلوب خودشان را بگیرند. انتخابات آزاد از مهمترین مواردی است که باید در دستور کار حاکمیت قرار بگیرد و جبران مافات شود.

آیا ما شاهد ائتلاف های جدید خواهیم بود؟ ​

ما در حقیقت سیری را طی کرده ایم و الآن ادامه دارد که در آن جریان ها و گروه ها به دو گرایش تقسیم می شوند؛ گرایشی که وفادار به ایران و تمامیت ارضی ایران و حفظ کشور در مقابل تهاجم خارجی است و این برای آن ها مهمترین مسأله است و در داخل بر انسجام داخلی و در سیاست خارجی بر تنش زدایی و جلوگیری از جنگ مجدد تأکید دارند، و گرایش دوم تفکری است که اصولاً موجودیت خودش را در تنش و جنگ تعریف می کند. گرایش اول دنبال یک شرایط آرام و زندگی در صلح است، ولی تفکر دوم بیشتر تنش و جنگ را می پسندد. همین الآن هم شاهد این دو نوع تفکر هستیم.

به نظر من دیدگاه اول همه اصلاح طلبان و بخش بسیار زیادی از اصولگراها را در بر می گیرد؛ به جز اقلیت کوچکی که سابقا تفکر و عملکرد خودشان را نشان داده اند. طبعا در بین جمعی که اکثریت بسیار بزرگ کشور را تشکیل می دهند اختلاف سلیقه هایی هست، ولی در همین مدت هم نشان داده شده که اگر درخواست آزادی زندانیان سیاسی یا رفع حصر می شود، این طور نیست که فقط اصلاح طلبان این حرف را بزنند؛ بلکه بخش قابل توجهی از اصولگرایان هم الآن خواهان این هستند که با توجه به شرایط کشور باید از این محدودیت ها و مرزبندی های گذشته عبور کنیم.

آیا دوگانه هایی همچون اصلاح طلب/اصولگرا، معتدل/رادیکال، غرب گرا/ درون گرا و… کماکان کارکرد خود را حفظ خواهد کرد یا دچار دگرگونی خواهد شد؟

به نظر من در شرایط فعلی و تا مدتی مهمترین مرزبندی و دسته بندی بین نیروها در داخل کشور، مرزبندی کسانی است که خواهان صلح و پرهیز از جنگ هستند با کسانی که جنگ را نعمت می دانند و تمایل به جنگ دارند و توهماتی هم در این مورد دارند. یعنی همان طور که حاکمیت اسراییل چنین توهمی داشت که با حمله به ایران و ترور فرماندهان نظامی و دانشمندان ایران در مدت کوتاهی می تواند حکومت ایران را ساقط کند، ما هم کسانی را داریم که توهم دارند اگر جنگ شود ما اسراییل را نابود می کنیم؛ که خیلی با توهم اسراییلی ها متفاوت نیست.

من یک جمله را اینجا مفید می دانم بگویم که در زمان امام یک موقعی عده ای طرفدار جنگ با اسراییل بودند و این را دنبال می کردند و وقتی با امام مطرح کرده بودند، امام گفته بودند شما متوجه هستید جنگ با اسراییل به چه معنا است؟ جنگ با اسراییل یعنی جنگ با همه دنیا و آن موضوع دیگر از دستور خارج شد. در جنگ اخیر، این را ما به عینه دیدیم و شاهد بودیم که جنگ با اسراییل یعنی جنگ با همه دنیا؛ چه آن هایی که مستقیم به اسراییل کمک می کنند و چه آن هایی که غیرمستقیم کمک می کنند.

ما کلا از جنگ باید پرهیز کنیم و همه تلاشمان باید این باشد که جنگ اتفاق نیفتد. به نظرم ممکن است به این صراحت که بنده عرض می کنم، این بیان نشود، ولی در معنا و در واقع چنین مرزبندی ای در کشور هست و تا مدتی ادامه پیدا خواهد کرد که در مقابل یک اقلیتی که طور دیگری فکر می کنند، اکثریت بسیار قوی خواهان جنگ نیستند، بلکه خواهان سیاست هایی هستند که کشور را از جنگ مصون بدارد. امیدوارم به هر حال سیر قضایا طوری باشد که ما شاهد جنگ مجددی نباشیم؛ چون جنگ برای ما چیزی در بر نخواهد داشت.

یک نکته دیگر هم به نظرم مفید است عرض کنم که در جنگ نظریه حاصل جمع صفر حاکم نیست. در همین جنگ هم اینطور نبود که ما چیزی را از دست بدهیم و آن را اسراییل به دست بیاورد یا آن ها از دست بدهند و ما به دست بیاوریم. در حقیقت حاصل جنگی که تا کنون اتفاق افتاده این بوده که در جمع بندی نهایی هر دو طرف چیزهایی را از دست داده اند. ما بخشی از تأسیسات و سرمایه های انسانی و مدیریتی نظامی و هسته ای را از دست دادیم و در مقابل با دفاع قوی موشکی که کردیم و ضربات جدی که به آن ها زدیم. آن ها هم امنیت و آسیب ناپذیری شان را، حداقل در کوتاه مدت، از دست دادند و همین امر آن ها را مجبور به توقف تهاجم و آتش بس کرد.

ولی الآن اگر بخواهیم در مورد حاصل جمع جنگ 12 روزه قضاوت کنیم، جنگی اتفاق افتاده که هیچ کدام از دو طرف پیروز این جنگ نبودند؛ هر دو طرف تلاش کردند چیزهای کمتری را از دست بدهند. جنگ دیگری هم اگر اتفاق بیفتد، به احتمال زیاد از همین نوع خواهد بود. به این دلیل منطق و عقلانیت ایجاب می کند که ما همه تلاشمان را بکنیم که دیگر جنگی اتفاق نیفتد.