طرح نظام بخشی فضای مجازی روز یکشنبه 12 مردادماه در مجلس اعلام وصول شد. به گزارش خبرآنلاین، اعلام وصول این طرح در حالی است که لایحه دوفوریتی مقابله با محتوای خلاف واقع در فضای مجازی در پی واکنش منفی افکار عمومی از سوی دولت پس گرفته شده است. منتقدان، این لایحه را نسخه دیگری از طرح صیانت از فضای مجازی می دانستند و معتقد بودند که به نام مقابله با فیک نیوز و شایعه در شبکه های اجتماعی کاربران سانسور و محدود می شوند. پس از استرداد این لایحه حالا در مجلس طرح نظام بخشی فضای مجازی در دستور بررسی قرار گرفته است. هنوز جزییات این طرح مشخص نیست. حتی برخی نمایندگان مجلس از وجود چنین طرحی ابراز بی اطلاعی کردند اما می گفتند که احتمالا این طرح در واکنش به پس گرفتن لایحه دولت باشد. احمد بخشایش اردستانی نماینده مجلس یکی از نمایندگانی است که می گوید از محتوای این طرح خبری ندارد، اما گمان می کند محتوای این طرح بر اساس لایحه ای باشد که قوه قضاییه آن را تهیه و سپس دولت آن را به مجلس ارسال کرده بود. این نماینده مجلس می گوید که لایحه ای که توسط قوه قضاییه تهیه شده بود به دلیل بار مالی آن باید به رویت و تایید دولت می رسید. حالا اما قوه قضاییه می تواند این لایحه را مجددا پس از دو ماه به مجلس ارسال کند. با وجود این، بخشایش معتقد است که حساسیت مردم در مورد اینترنت و فضای مجازی به قدری است که نهادها حاضر نیستند زیر بار این مساله بروند. این نماینده مجلس همچنین معتقد است که به جای طرح های این چنینی بهتر است که مسئولان قدرت تحمل، تساهل و شنیدن حرف مخالف را در خود تقویت کنند. مشروح گفتگو با این نماینده مجلس را در ادامه بخوانید؛ ***** *اخیراً طرحی با عنوان نظام بخشی به فضای مجازی در مجلس اعلام وصول شده است. ممکن است درباره ی آن توضیح دهید؟ من خودم در این مورد خبری ندارم. فقط از لایحه ی دوفوریتی که دولت فرستاده بود و قوه قضاییه آن را تهیه کرده بود اطلاع دارم. آن لایحه مربوط به مقابله با محتوای خلاف واقع در فضای مجازی بود. اما تصورم این است که احتمالاً پس از آن که دولت لایحه را پس گرفت، این طرح مطرح شده است. می دانید که اگر قوه قضاییه لایحه ای را بنویسد، باید از طریق دولت ارسال شود تا به مشکل اصل 75 قانون اساسی و بار مالی برخورد نکند. حالا اگر دولت لایحه را پس بگیرد، قوه قضاییه می تواند بعد از دو ماه مستقیماً آن را به مجلس بفرستد. * پس سوال اینجاست که چرا نمایندگان دو ماه صبر نکردند که لایحه قبلی را قوه قضاییه مستقیم به مجلس بفرستد؟ ممکن است نماینده بسیار پیگیر این موضوع بوده یا به فرمایشات مقام معظم رهبری درباره ی ول انگاری فضای مجازی استناد کند و بگوید که باید اقدامی صورت گیرد. اما حتی در این صورت هم مشکل اساسی حل نمی شود. چرا که اگر قرار باشد فضای مجازی را پالایش کنند، فقط می توانند روی سرورهای داخلی این کار را انجام دهند؛ مثلاً روی سکوهایی مثل ایتا و بله. ولی روی سکوهای خارجی که کنترلی وجود ندارد. چون سکوها حاضر نیستند با ایران همکاری کنند. مگر اینکه اینترنت را قطع کنیم، که در آن صورت مهاجرت گسترده ای به سکوهای خارجی مثل تلگرام و واتساپ اتفاق می افتد. در این صورت اگر اگر دولت بخواهد این سکوهای خارجی را کنترل کند، پای فیلترشکن به میان می آید و مافیای فیلترشکن شکل می گیرد. خب، چه کسانی فیلترشکن می فروشند؟ * اخیرا خبری مبنی بر اینکه اینترنت ایران سومین اینترنت بی کیفیت جهان است منتشر شده است. به نظر شما طرح ها یا لوایح این چنینی باعث پایین آمدن کیفیت اینترنت نیست؟ سکوهای خارجی حاضر نیستند روی دامین ایران فعالیت کنند. در حالی که آن ها با کشورهای دیگر مثل فرانسه، انگلستان یا آمریکا مجبور به همکاری اند چون سرورهایشان آنجاست. * این سکوها با کشورهای خارجی چه نوع همکاری می کنند که ایران هم خواهان همان نوع همکاری است؟ سکوها می توانند از اطلاعات افراد مثلا در زمان تبلیغات استفاده کنند. نوع نگارش و مکالمه افراد یا عکس هایی که برای همدیگر می فرستند را می توانند کنترل کنند. شاید ما نتوانیم همه مردم را کنترل کنیم اما این کنترل را می توانند انجام دهند. اما این سکوها زیر دامین ایران نیست و با ایران همکاری نمی کنند. وقتی همکاری نکنند، ما برای اینکه روی اینترنت کنترل داشته باشیم، آن را محدود می کنیم. وقتی هم که محدودسازی اینترنت انجام می شود جزو کشوری قرار می گیریم که ضعیف ترین اینترنت های دنیا را دارند. مثلاً گفته می شود الان در شرایط جنگی هستیم و به خاطر اینترنت، فرماندهان ما، دانشمندان ما ترور شده اند، استدلال می شود که فضای مجازی باعث شناسایی و نفوذ شده است. در چنین شرایطی فضا را برای محدودسازی اینترنت آماده می کنند. *درواقع شما محدودسازی اینترنت را به سکوهای خارجی، نسبت می دهند چون با ایران همکاری نمی کنند؟ احساس من این است. وقتی اینترنت محدود می شود، مثلاً جی پی اس به درستی کار نمی کند. مردم دچار مشکل می شوند. اما بخشی از هدف محدودسازی، کنترل مردم است. اگر سکوهای خارجی با ما همکاری کنند، نیازی به محدودسازی نیست و اینترنت می تواند در اختیار مردم باشد. بگذارید مثالی بزنم: تصور کنید یک جاده داریم و یک اتومبیل در آن حرکت می کند. شبکه اطلاعاتی جاده است، اتومبیل همان شبکه خارجی، و کسی که پشت فرمان نشسته، تولیدکننده محتواست. این ظن به وجود آمده که طرح کنونی در واکنش به پس گرفتن لایحه دوفوریتی دولت بوده است. شما فکر می کنید طراحان چنین هدفی داشته اند؟ بله، فکر می کنم این طرح به احتمال زیاد بر مبنای همان لایحه تهیه شده است. البته اگر نمایندگان صبوری کنند، قوه قضاییه بعد از دو ماه می تواند خودش مستقیم لایحه قبلی را به مجلس بفرستد. ولی عنایت داشته باشید که معمولا نهادها حاضر نیستند زیر بار چنین موضوعی بروند. * چرا؟ چون به هرحال نوعی محدودسازی است و جامعه آن را فشار تلقی می کند. تبعات اجتماعی دارد. نمایندگان هم چون رای مردم را گرفته اند نمی خواهند با مردم درگیر شوند. قوه قضاییه هم طبعاً ترجیح می دهد خودش را کنار بکشد. * از جزییات طرح نظام بخشی خبر دارید و می دانید که طراحان آن چه کسانی هستند؟ درباره محتوای طرح اطلاع دقیقی ندارم، اما به نظرم می رسد که با محتوای لایحه مقابله با محتوای خلاف واقع نمی تواند فاصله زیادی داشته باشد؛ به نظرم همان موارد باشد. * فکر می کنید که این طرح ها اصلا جوابگو هستند؟ اسم این طرح ها مثل صیانت یا نظام بخشی قشنگ است یعنی به نظم درآوردن ولنگاری فضای مجازی. در حالی که در عمل کنترل مردم را به دنبال دارد و باعث می شود فردی که در شبکه های اجتماعی حضور دارد خودسانسوری کند. در حالی که مردم قبلا در محافل یا قهوه خانه ها با هم حرف می زدند و اگر شایعه ای یا حرف و حدیثی آنجا شکل می گرفت که حالا به فضای مجازی منتقل شده است. * سوال همین است که دروغ و شایعه همیشه وجود داشته و به قول شما در گعده های قهوه خانه ها یا تاکسی هم می توانست شکل بگیرد. مگر در مورد آن ها هم طرح برخورد با محتوای خلاف واقع مطرح می شد؟ موضوعات افکار عمومی وقتی شایعه می شود، بیشتر گسترش پیدا می کنند. در فضای مجازی، شایعه سازی سریع تر گسترش پیدا می کند. البته لزوما اینطور نیست که حرف افکار عمومی همیشه دقیق و درست باشد. هر خبری که از طرف دولت پخش می شود، مردم از زوایای مختلف به آن نگاه می کنند و تحلیل می کنند. همین باعث می شود شایعاتی شکل بگیرد. *فکر نمی کنید که طرح های این چنینی می تواند باعث عصبانی شدن مردم شود؟ برای همین دولت آن را پس گرفت. چون افکار عمومی از آن ناراحت بود. با وجود این، بیشترین دغدغه مردم مسائل اقتصادی است، مثل معیشت یا ارزش پول ملی. نماینده ها هم در شهرهای خودشان در معرض اخبار غلط و حتی توهین هستند. حالا اینکه نماینده بتواند در برابر این فضاسازی ها شکایت کند، آن را نظم و نسق ببخشند، شاید بد نباشد. ولی در نهایت باید تحمل و تساهل بالا برود. باید برخی حرف های مخالف را تحمل کرد. * پس با این حساب، نماینده ها هم بعضاً تمایل دارند فضای مجازی کنترل شود؟ بله، چون فضای بی قاعده، هر کسی را هدف می گیرد. ولی معمولاً چه کسانی مورد حمله قرار می گیرند؟ اما نیازی نیست که افراد دارای مسئولیت مصونیت داشته باشند. صاحب قدرت باید نقد شود. |