اوکراین در مرداد 1404 نخستین قرارداد واردات گاز طبیعی از آذربایجان را از طریق کریدور ترانس بالکان (مسیر بلغارستان-رومانی-اوکراین) امضا کرد.

به گزارش فارس، اگرچه حجم اولیه محدود بود، اما کیف آن را گامی استراتژیک برای کاهش وابستگی به گاز روسیه و تنوع بخشی منابع انرژی پس از حملات موشکی روسیه به زیرساخت های داخلی توصیف کرد.

روسیه که پس از قطع کامل صادرات گاز به اروپا از طریق اوکراین در ژانویه 2025، درآمد سالانه 6.5 میلیارد دلاری خود را از دست داده بود، همکاری گازی اوکراین-آذربایجان را تلاشی برای تضعیف جایگاه خود در بازار اروپا می دید.

کریدور ترانس بالکان می توانست بخشی از گاز خزر را بدون عبور از خاک روسیه به اروپا برساند.

حمله و تخریب اورلوکا نشان داد روسیه توانایی هدف گیری هر نقطه از زنجیره تأمین گاز جایگزین را دارد.

آذربایجان در حال ایفای نقش پل انرژی غرب در قفقاز بود، اما مسکو با این حمله ثابت کرد چنین طرح هایی بدون رضایت آن پیش نخواهد رفت.

با وجود اعلام اسلواکی و اتریش درباره تأمین گاز از مسیرهای جایگزین، تخریب اورلوکا هزینه های انتقال را افزایش داده و امنیت انرژی کیف را تهدید می کند.

باکو میان فشار روسیه و منافع غربی گیر افتاده است. ادامه همکاری با اوکراین ممکن است به حملات بیشتر بینجامد، اما قطع آن به اعتبار آذربایجان به عنوان شریک انرژی اروپا آسیب می زند.

توافق گازی اخیر ایران و روسیه (انتقال گاز از مسیر آذربایجان) نیز ممکن است تحت تأثیر تنش های جدید قرار گیرد. مسیر جایگزین گرجستان-ارمنستان-ایران که مورد علاقه تهران است، می تواند گزینه امن تری باشد.

حمله به اورلوکا تنها یک عملیان نظامی نیست، بلکه هشداری ژئوپلیتیک است، روسیه حاضر است با تمام ابزار، سلطه انرژی خود در اروپای شرقی را حفظ کند. موفقیت کریدورهای جایگزین (مانند ترانس بالکان) نه به فناوری، بلکه به توازن قدرت دیپلماتیک بین مسکو، باکو و متحدان غربی شان بستگی دارد.