تقاضای جهانی طلا در سال‌های اخیر، به ویژه در سال 2025، به واسطه نگرانی‌های اقتصادی، سیاسی و مالی به طور چشمگیری افزایش یافته است. نقش کلیدی بانک‌های مرکزی در افزایش ذخایر طلای خود به همراه رشد سرمایه گذاری‌های خرد و ورود سرمایه به صندوق‌های طلا، مهمترین عوامل پشتوانه این رشد به شمار می‌روند. با وجود برخی نوسانات کوتاه مدت، پیش بینی می‌شود روند تقاضا و قیمت طلا در سال 2025 و حتی سال‌های آینده صعودی باقی بماند و طلا همچنان به عنوان دارایی امن و ابزار محافظت در برابر ریسک‌ها شناخته شود.

به طول کلی طلا همواره به عنوان دارایی امن و پوششی در برابر تورم، بی ثباتی‌های اقتصادی و ریسک‌های ژئوپلیتیکی شناخته شده است. سال‌های اخیر و به ویژه سال 2025 میلادی شاهد افزایش چشمگیر تقاضا برای طلا در سطح جهانی بوده‌ایم که عوامل مختلف اقتصادی، سیاسی و مالی در این روند نقش داشته‌اند.

تقاضای کل جهانی طلا در سه ماهه اول 2025 به 1،206 تن رسید که نسبت به سال گذشته یک درصد رشد داشته است. این بالاترین رقم برای این فصل از سال از 2016 تاکنون است. بخش عمده افزایش تقاضا مربوط به سرمایه گذاری در صندوق‌های قابل معامله (ETF) بوده که با 170 درصد رشد نسبت به سال گذشته به 552 تن رسیده است. خرید بانک‌های مرکزی در این دوره 244 تن بوده که هرچند نسبت به فصل قبل کاهش داشته، اما در بازه معمول سه سال گذشته باقی مانده است.

تقاضای صنعت فناوری با 80 تن تقریباً ثابت مانده است و تقاضای جواهرات کاهش چشمگیری داشته، اما از نظر ارزش دلاری 9 درصد رشد داشته است. در نیمه اول سال 2025، قیمت طلا حدود 25 درصد رشد کرده و انتظار می‌رود در کل سال 2025 افزایش سالانه حدود 35 درصد داشته باشد.

بانک‌های مرکزی جهان همچنان از مهمترین بازیگران بازار طلا هستند که در سال‌های اخیر به طور مستمر طلای خود را افزایش داده‌اند و در سال 2024 خریدی معادل 1045 تن داشتند که سومین سال متوالی افزایش بوده است. خرید‌های متمرکز بانک‌های مرکزی در کشور‌های در حال توسعه و بازار‌های نوظهور عمدتاً تأثیر زیادی بر تقاضای جهانی گذاشته است. برای مثال در ژانویه 2025، بانک مرکزی ازبکستان 8 تن و چین 5 تن طلا خریداری کردند. این خرید‌های استراتژیک بانک‌های مرکزی تحت تأثیر ریسک‌های ژئوپلیتیکی و نیاز به مدیریت ذخایر ارزی بود که تقاضای طلای بانک‌ها را به طور قابل توجهی افزایش داد.

در شرایط فعلی عوامل مختلفی بازار جهانی طلا را تحت تاثیر قرار داده است. ریسک‌های ژئوپلیتیکی و سیاسی یکی از این عوامل است. تنش‌ها و نگرانی‌های جهانی همچنان محرک اصلی تقاضای طلا به عنوان پناهگاه امن هستند. سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی نیز در این موضوع نقش داشته است. در واقع کاهش احتمالی نرخ بهره در کشور‌های توسعه یافته به ویژه آمریکا می‌تواند جذابیت نگهداری طلا را افزایش دهد. موضوع دیگری که بازار طلا را همچنان پر تقاضا نگه داشته است تورم و ناپایداری اقتصادی است. تورم پایدار و بالا، به ویژه در اقتصاد‌های بزرگ، تقاضا برای طلا را به عنوان سرمایه‌ای بی خطر و ضد تورم تقویت می‌کند.

همچنین افزایش ورود سرمایه به صندوق‌های قابل معامله یا‌ای تی اف طلا و رشد سرمایه گذاری خرد موجب تقویت تقاضای سرمایه گذاری شده است. در چنین شرایطی عرضه محدود طلا نیز مزید بر علت شده است. کاهش تولید معادن و محدودیت‌های عرضه می‌تواند در بلندمدت قیمت طلا را بالا نگه دارد. به همین این عوامل باید تقاضا در بخش فناوری و جواهرات را هم اضافه کرد. در حال حاضر تقاضا در بخش فناوری ثابت است ولی تغییرات تعرفه‌ها و شرایط اقتصادی می‌تواند این وضعیت را متحول کند.

منبع: اقتصاد آنلاین