فرارو- در اعماق جنگل های حاشیه پایتخت سیرالئون، پناهگاه تاکوگاما امروز نه تنها مأمنی برای شامپانزه های یتیم است، بلکه به یکی از مهم ترین مراکز اکوتوریسم و حفاظت محیط زیست در غرب آفریقا بدل شده است.

به گزارش فرارو، این پناهگاه حاصل تلاش بی وقفه بلا آماراسکاران است. مردی که اصلاً قرار نبود محافظ شامپانزه ها باشد، اما سرنوشت او را در مسیری متفاوت قرار داد.

آماراسکاران، حسابداری با اصالت سریلانکایی، در 17 سالگی به سیرالئون آمد و در سال 1988 همراه با همسرش در روستایی با شامپانزه ای بیمار و گرسنه روبرو شد که به درختی بسته شده بود. آن ها این شامپانزه را نجات دادند، به خانه بردند و نامش را برونو گذاشتند. برونو برای سال ها چون فرزندشان در خانه زندگی کرد.

تجربه نگهداری از برونو باعث شد آماراسکاران به شباهت های احساسی عمیق بین انسان و شامپانزه ها پی ببرد. به تدریج شامپانزه های بیشتری را نجات داد و خانه اش تبدیل به یک مرکز غیررسمی مراقبت از میمون ها شد . هرچند گاه وبیگاه آن ها فرار می کردند، به خانه های همسایه آسیب می زدند یا نان مردم را می دزدیدند.

در سال 1995، پس از دیدار با یک پژوهشگر برجسته رفتارشناسی جانوران، و با حمایت مالی اتحادیه اروپا و دولت سیرالئون، او توانست به طور رسمی پناهگاه تاکوگاما را در پارک ملی شبه جزیره تأسیس کند.

این پناهگاه تا به امروز بیش از 123 شامپانزه را در خود جای داده است. بسیاری از آن ها پس از تجربه های دردناک مانند شکار غیرقانونی، سوءتغذیه یا نگهداری به عنوان حیوان خانگی نجات یافته اند. آن ها پس از دوره ای بازتوانی، در جنگل های حفاظت شده رها می شوند.

اما مسیر آماراسکاران آسان نبود. در زمان جنگ داخلی سیرالئون (2002 1991)، تاکوگاما دو بار هدف حمله شورشیان قرار گرفت و کاملاً غارت شد. وی با مذاکره با شورشیان توانست جان کارکنان و شامپانزه ها را نجات دهد. همچنین، در جریان همه گیری ابولا و سپس کووید-19، پناهگاه به طور کامل قرنطینه شد و کارکنان در محل اقامت گزیدند تا جان حیوانات را حفظ کنند.

در سال های اخیر، تخریب جنگل ها و ورود غیرقانونی به مناطق حفاظت شده تهدید تازه ای برای پناهگاه ایجاد کرده اند. در اعتراض به این وضعیت، آماراسکاران از ماه مه 2025 پناهگاه را تعطیل کرده تا با شوک خبری، دولت را وادار به واکنش کند. با این حال، دولت تاکنون پاسخی نداده و آسیب مالی این تعطیلی بر پناهگاهی که به توریسم و کمک های مردمی وابسته است، سنگین بوده است.

با وجود همه سختی ها، آماراسکاران می گوید: هرگز احساس نمی کنم که سر کار می روم؛ شامپانزه ها بخشی از زندگی من هستند، خانواده ام.

در سال 2019، کمپین های آگاهی بخشی او باعث شد دولت سیرالئون شامپانزه را به عنوان حیوان ملی معرفی کند.

امروز، آماراسکاران 64 ساله همچنان با لبخند در کنار شامپانزه ها قدم می زند. دوستانی که عشق متقابل آن ها، پناهگاه تاکوگاما را زنده نگه داشته است.