در پی ابلاغ سند تسهیم درآمد محتوا از سوی رییس جمهور، فضای دیجیتال کشور با جدال تازه ای میان حامیان و منتقدان این سیاست مواجه شده است. در حالی که هدف اصلی این سند، حمایت از تولید محتوای بومی و بازتوزیع درآمد اپراتورها به نفع تولیدکنندگان عنوان شده، مخالفان آن را گامی در جهت تمرکز قدرت، رانت و تهدیدی برای شفافیت و رقابت آزاد می دانند. تضاد میان مدل اقتصادی پلت فرم های رسمی و رفتار واقعی کاربران، ضعف در نظام کپی رایت، و نبود شفافیت در تخصیص منابع، از اصلی ترین دغدغه های منتقدان است.

به گزارش تسنیم، در همین روزهایی که سند تسهیم درآمد محتوا محل مناقشه جدی میان حامیان و منتقدان شده و صدای پلتفرم ها نیز بلند شده، انتقادهایی هم متوجه خود پلتفرم هاست. پلتفرم هایی که حالا از یک سو زیر بار سیاست های جدید می روند و از سوی دیگر، با موج انتقاد مخاطبان مواجه اند؛ از تبلیغات آزاردهنده تا افزایش قیمت اشتراک ها.

برای بررسی ابعاد مختلف این موضوع با علی سرتیپی، رییس هیئت مدیره انجمن صنفی وی اودی ها و مدیرعامل فیلم نت به گفت وگو نشستیم.

گفت وگو را با این سؤال آغاز می کنیم؛ عمده مخالفت شما با سند تسهیم درآمد محتوا چیست؟

مسئله اصلی ما دخالت بیش از حد نهادهای دولتی و حاکمیتی در فرآیندهای مالی و تصمیم گیری است. پولی که باید صرف توسعه زیرساخت و حمایت از پلتفرم ها شود، حالا قرار است از طریق یک سازوکار پیچیده و در اختیار کمیسیونی صرف شود که اعضایش همه دولتی هستند. نگرانیم که این پول به جای بخش خصوصی، به نورچشمی ها برسد و بازهم همان مسیر رانت و تخصیص های سفارشی تکرار شود.

آیا مشکل فقط به نهاد خاصی مانند ساترا برمی گردد؟

نه فقط ساترا. نهادهای دیگری هم در سند دیده شده اند، از وزارت ارشاد گرفته تا سازمان تبلیغات. در واقع، ما با اصل ماجرا مشکل داریم: اینکه این پول در مسیر واقعی تولید محتوای باکیفیت قرار نمی گیرد. نمونه اش هم در تجربه هایی مثل اختصاص بودجه های کلان به پروژه هایی است که هیچ اثری در اکران ندارند؛ فیلم هایی که فقط روی کاغذ ساخته می شوند، بودجه می گیرند و در عمل بی فایده اند.

راه حل پیشنهادی شما برای اجرای بهتر این سند چیست؟

ما معتقدیم که اجرای این طرح باید به صنف و فعالان حرفه ای سپرده شود. بخش خصوصی تجربه و ابزار لازم را دارد. خود ما می توانیم بهترین چارچوب اجرایی را ارائه دهیم. اگر قرار باشد نهادهای دولتی تصمیم بگیرند، نتیجه همین می شود که شاهدیم: سیاست گذاری بدون خروجی مؤثر.

اما از آن طرف هم انتقادهایی به پلتفرم ها وارد است؛ مثلاً گرانی اشتراک ها، مدل پرمیوم بدون تبلیغ با اختلاف قیمت زیاد، یا تبلیغات آزاردهنده وسط پخش برنامه. پاسخ تان چیست؟

قطعاً حق با مخاطب است و اگر از ما ناراضی باشد، به خرید اشتراک و استفاده اش از پلتفرم ادامه نمی دهد. یعنی اگر اشتراک را گران کنیم یا تجربه اش بد باشد، نمی خرد. اما باید واقع بین بود. ما الان برای ساخت یک سریال با کیفیت سینمایی، گاهی باید 10 میلیارد تومان هزینه کنیم.

در حالی که قیمت اشتراک ما هنوز نرخ پنج سال پیش است. حتی تا 60 درصد هم تخفیف می گذاریم. تبلیغاتی هم که پخش می کنیم بسیار محدود است و با حجم تیزرهای تلویزیونی قابل مقایسه نیست. ما مدل پرمیوم را آوردیم برای آن دسته از مخاطبان که تمایل دارند بدون تبلیغ و با بالاترین کیفیت ببینند، اما طبیعتاً آن هم هزینه خودش را دارد.

آیا هنگام تدوین این سند، با شما یا دیگر فعالان اصلی مشورتی شد؟

خیر. جلسه ای برگزار شد، ولی فقط در حد توضیح دادن بود. نه مشورتی گرفتند، نه اجازه مشارکت در طراحی ساختارها دادند. بعد از ابلاغ هم چندین بار با مسئولان صحبت کردیم، حتی به رییس جمهور نامه زدیم. اما تا الان نتیجه ای نگرفته ایم.

مدافعان سند می گویند اجرای آن باعث بازگشت بخشی از درآمد ترافیک به تولیدکنندگان محتوا می شود. نظر شما چیست؟

در ظاهر بله، اما وقتی چارچوب و سازوکار آن را ببینید، به این نتیجه خواهید رسید که پر از بندهای مبهم و دستورالعمل های نگران کننده است. تجربه های قبلی ما از این گونه مداخلات باعث شده مطمئن نباشیم این درآمد واقعاً به تولیدکننده محتوا می رسد یا نه.

اگر سند اجرا شود، واکنش شما چیست؟

ما قانون را تمکین می کنیم، اما مخالفت های صنفی و رسانه ای مان را هم ادامه می دهیم. مردم تصمیم گیر نهایی اند. اگر نتیجه اجرای این سند، افزایش قیمت اشتراک ها باشد و فشاری مضاعف به مخاطب وارد شود، طبیعتاً استقبال کاهش می یابد. ما دنبال یک نظام منصفانه هستیم؛ اگر اپراتورها از ترافیک سود می برند، سهم منطقی پلتفرم ها هم باید داده شود. قیمت واقعی اینترنت باید بدون واسطه پرداخت شود تا تولیدکننده محتوا هم نفس بکشد.