فرارو- رمان واشنگتن بلک با پرداختی متفاوت به دوران برده داری، تصویری انسانی و فرهنگی از سیاه پوستان قرن نوزدهم ارائه می دهد؛ اما نسخه تلویزیونی آن در انتقال این پیام، دچار ضعف های ساختاری و روایی شده است.

به نقل از اسکرین رنت، سریال واشنگتن بلک که توسط سلویوین سیفو هیندز، یکی از نویسندگان پیشین مجموعه منطقه گرگ ومیش ، برای شبکه Hulu ساخته شده، داستان پسر نوجوانی به نام واش را روایت می کند که در اوایل دهه 1800 میلادی در مزارع نیشکر باربادوس به بردگی گرفته شده است. اما زندگی او زمانی دگرگون می شود که کریستوفر تیچ وایلد، پسر صاحب مزرعه، استعداد ذاتی و هوش او را کشف کرده و تصمیم می گیرد به او کمک کند. این رابطه سرآغازی برای سفری پرفراز و نشیب از بردگی به آزادی، از کار در مزارع تا تحقیق علمی در کاناداست؛ جایی که واش سعی دارد هویتش را از شکارچیان برده پنهان نگه دارد و در عین حال دل به دختری دورگه، فرزند یک دانشمند معروف، می سپارد.

با وجود پتانسیل قوی داستان و بستر تاریخی غنی، آنچه روی صفحه تلویزیون ظاهر شده با مشکلات متعددی همراه است. مهم ترین چالش این سریال، ساختار زمانی غیرخطی آن است که رویدادها را بدون انسجام میان کودکی واش در باربادوس، سفرهای او با تیچ و چالش های دوران بزرگسالی اش روایت می کند. همین رفت و برگشت های مکرر میان زمان ها، انسجام روایی اثر را مختل کرده و اجازه نمی دهد بیننده به طور عمیق با شخصیت ها یا تحولات داستانی ارتباط برقرار کند. درست زمانی که خط روایی جذاب می شود، ناگهان کنار گذاشته می شود و گاه برای مدتی طولانی فراموش می شود.

رمان اصلی ادوگیان با بیش از 400 صفحه، ظرفیت کامل برای تبدیل شدن به یک اقتباس تلویزیونی غنی را دارد. با وجود اینکه هیندز و نویسنده اصلی سریال، جنیفر جانسون، هشت قسمت کامل در اختیار داشته اند، اما سریال به طرز ناامیدکننده ای سطحی از کار درآمده است. پرداخت به دوران زندگی واش در باربادوس بسیار کوتاه، شتاب زده و بی رمق است، هرچند خشونت های برادر تیچ در نقش صاحب مزرعه آشکار است. اما حتی در این بخش ها نیز گفت وگوها از ظرافت و عمق نگارشی که در رمان وجود دارد، تهی اند و فاقد زیبایی کلامی لازم هستند.

از سوی دیگر، مشکل ساختاری دیگری که در این سریال به چشم می خورد، ناپایداری در ریتم روایت است. قسمت های ابتدایی با زمانی نزدیک به یک ساعت، بسیار پرجزییات و کند پیش می روند. اما در نیمه دوم سریال، زمان اپیزودها تا حدود 40 دقیقه کاهش می یابد، بدون آنکه از پراکندگی یا عدم انسجام روایت کاسته شود. این روند موجب تجربه تماشایی ناپایدار و پرنوسان برای بیننده می شود.

با وجود همه این انتقادات، سریال واشنگتن بلک بخشی از روح رمان را حفظ کرده است. تغییراتی که در سفرهای تیچ و واش در سریال نسبت به رمان اعمال شده اند، در مواردی به گونه ای انجام شده اند که عمق معنایی بیشتری به روابط میان این دو شخصیت می دهند. در این روایت، علاوه بر پرداختن به مبارزات ضدبرده داری، اشاره هایی دقیق به برخی از چهره های کلیدی جنبش لغو برده داری نیز وجود دارد که به غنای تاریخی سریال کمک می کند.

یکی از مؤثرترین بخش های این اقتباس، پرداختن به شخصیت تانا، دختر دورگه ای با پوست روشن است که از کودکی پس از مرگ مادرش با پدری سفیدپوست زندگی کرده و همواره درگیر هویتی دوگانه بوده است. مفهومی چون عبور از مرز نژادی (یعنی سفیدپنداشته شدن افراد سیاه پوست با پوست روشن) هنوز هم در جوامع امروز محل بحث است، اما کمتر در رسانه ها به درستی بررسی می شود. فیلم Passing با بازی تسا تامپسون و روت نگا، یکی از معدود آثار موفق در این زمینه بوده است. خوشبختانه، سریال واشنگتن بلک نیز این مفهوم را در قالب روایت تانا با حساسیت و دقت قابل قبولی بررسی می کند.

در یکی از صحنه های تأثیرگذار، پدر تانا، آقای گاف (با بازی روپرت گریوز)، او را به عبور از مرز نژادی تشویق می کند تا امنیتش را در جامعه تضمین کند. اما تانا، در پاسخ هایی هوشمندانه، این رفتار را محدودکننده و محروم کننده از هویت واقعی خود می داند. این تضاد، یکی از بهترین لحظات سریال در پرداخت به مفهوم هویت نژادی است.

همچنین، سریال به خوبی دو دیدگاه مختلف نسبت به لغو برده داری در قرن نوزدهم را به تصویر می کشد: برخی که معتقد به تغییر با خشونت بودند و گروهی دیگر که راه حل را در گفت وگو و اقناع می دیدند. از خلال تجربیات متفاوت واش و تیچ، نویسندگان نشان داده اند چرا افرادی مانند استاد خوش قلب تیچ (با بازی تام الیس) می توانند به راحتی از راه حل های مسالمت آمیز سخن بگویند، در حالی که کسانی که در زنجیر اسارت اند، واقعیت های بسیار خشن تری را تجربه می کنند.

در کنار تمام فراز و نشیب های داستانی، نقطه قوت اصلی واشنگتن بلک را باید در بازی های بی نظیر بازیگرانش دانست. ارنست کینگزلی جونیور در نقش واش، واقعاً کشف تازه ای در عرصه بازیگری است. این بازیگر انگلیسی که پیش تر در نقش های کوتاهی در سریال های سندمن نتفلیکس و جنگ دنیاها دیده شده بود، در این نقش سنگین، عمق، هوش، لطافت و جذابیتی مثال زدنی به نمایش می گذارد که بیننده را با خود همراه می سازد.

تام الیس نیز در نقش تیچ، تصویری کاملاً متفاوت از نقش های پیشین خود، به ویژه شخصیت معروف لوسیفر ، ارائه داده و در قالب یک دانشمند آرمان گرا و مهربان، باورپذیر ظاهر می شود. استرلینگ کی. براون نیز در نقش مدوین، با ترکیبی از مهربانی سطحی و پیچیدگی درونی، نقش آفرینی معمایی و جذابی دارد. آیولا ایوانز نیز در نقش تانا، با درخشش چشمگیرش، یکی از نقاط قوت عاطفی و محتوایی سریال است. گرچه بسیاری از این بازیگران شایسته دیالوگ هایی قوی تر و عمیق تر بودند، اما توانسته اند با هنرمندی خود تا حد زیادی ضعف های فیلمنامه را جبران کنند و جذابیتی بصری و احساسی به سریال ببخشند.