گرمازدگی وضعیت ناخوشایند و تهدید کننده سلامت است که در پی هوای گرم برای افراد به ویژه آنان که مجبورند در فضای باز تردد کنند و یا در محل کار حاضر شوند، ایجاد می شود در این شرایط باید خنک کردن فرد گرمازده و مصرف مایعات حاوی الکترولیت جدی گرفته شود.

به گزارش ایرنا، این روزها که خورشید با تمام توان به زمین می تابد و گرمای ناشی از آن امان همه را بریده باید مراقب باشیم تا دچار گرمازدگی نشویم، گرمازدگی وضعیت خطرناکی است که در گرمای بالا و زمانی که بدن نتواند دمای خود را تنظیم کند رخ می دهد، این عارضه معمولاً پس از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض گرما یا فعالیت شدید در محیط های گرم ایجاد می شود؛ در حالت عادی، بدن با تعریق و گشاد شدن عروق خونی پوست خود را خنک می کند اما در گرمازدگی، این سیستم مختل می شود یا تولید عرق کاهش می یابد، یا رطوبت هوا مانع تبخیر عرق می شود در نتیجه دمای بدن به سرعت افزایش می یابد.

تعریق زیاد نیز باعث از دست دادن آب و الکترولیت های حیاتی سدیم، پتاسیم و کلر می شود؛ کمبود این مواد، تعادل شیمیایی سلول ها را برهم زده و عملکرد اندام ها مختل می شود و آسیب های گرمازدگی بیشتر به مغز و اعصاب، کلیه ها، کبد، قلب و عروق، عضلات وارد می شود.

نوشیدنی های حاوی الکترولیت نوشیدنی هایی هستند که حاوی مواد معدنی با بار الکتریکی (الکترولیت ها) مانند سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم هستند، این نوشیدنی ها برای هیدراته کردن بدن و جبران الکترولیت های از دست رفته از طریق تعریق یا سایر عوامل استفاده می شوند.

دمای بدن بالای 40 درجه، پوست داغ، خشک و قرمز، سردرد ضربان دار، سرگیجه و منگی، تهوع یا استفراغ، تنفس سریع و سطحی، ضربان قلب بسیار بالا و تغییرات روانی مانند پرخاشگری، هذیان، کاهش هوشیاری یا کما از جمله علائم هشداردهنده گرمازدگی هستند.

محمد افضلی مقدم، رییس بخش اورژانس بیمارستان امام خمینی (ره)، در خصوص گرمازدگی اظهار کرد: گرمازدگی تشخیص بالینی دارد و آزمایش خاصی برای آن وجود ندارد، بر اساس شرح حال بیمار و علائمی مانند حالت تهوع، ضعف، کسلی، گیجی و منگی نتیجه می گیریم که فرد احتمالاً دچار گرمازدگی خفیف شده است.

وی با بیان اینکه نکته کلیدی پرهیز از قرار گرفتن در محیط های گرم و تابش مستقیم خورشید است، ادامه داد: علت اصلی گرمازدگی، از دست دادن حجم زیاد مایعات بدن هم از طریق تبخیر غیرمحسوس و هم از طریق تعریق است، بنابراین افراد تا حد امکان باید از محیط گرم دوری کنند و اگر مجبور به کار در گرما هستند، در سایه بمانند، مایعات فراوان ترجیحاً مایعات حاوی الکترولیت مانند دوغ، شربت آبلیمو یا محلول های ORS بنوشند؛ چون در تعریق فقط آب دفع نمی شود، بلکه املاح حیاتی مانند سدیم و کلر نیز از دست می روند.

افضلی مقدم درباره مواجهه با افرادی که مشکوک به گرمازدگی هستند نیز توصیه هایی را عنوان کرد و افزود: نخستین اقدام خنک کردن بیمار است به این صورت که فرد را به محیط خنک منتقل کنید، در صورت امکان لباس های اضافی را درآورید، بدن فرد را با دوش آب ولرم، کمپرس آب سرد یا دستمال مرطوب خنک کنید، اگر بیمار هوشیار است و تهوع ندارد، مایعات حاوی الکترولیت به او بدهید.

رییس بخش اورژانس بیمارستان امام خمینی (ه) تاکید کرد: هدف اصلی جبران سریع آب و املاح از دست رفته است و اگر با این اقدامات حال بیمار بهبود نیافت یا کاهش هوشیاری مشاهده شد، فوراً به مراکز درمانی مراجعه یا با اورژانس (115) تماس بگیرید.

رییس بخش اورژانس بیمارستان امام خمینی (ره) درباره انجام فعالیت های روزانه مانند پیاده روی نیز تاکید کرد: افراد انجام فعالیت های غیرضروری را به ساعت های خنک روز، صبح زود یا پس از ساعت 18 موکول کنند، همچنین حین پیاده روی حتماً در سایه حرکت کنند، کلاه بگذارند و مایعات حاوی الکترولیت بنوشند.

وی ادامه داد: کارگران در محیط های گرم حتماً از پنکه و نوشیدنی های حاوی املاح استفاده کنند تا دچار گرمازدگی نشوند.

افضلی مقدم درباره عوارض گرمازدگی نیز خاطر نشان کرد: در موارد حاد ممکن است حدود 10 درصد از افراد گرمازده به کما بروند یا دچار آسیب کبدی، مغزی و قلبی شود، این موارد حتی می تواند کشنده باشد، به ویژه برای افرادی که مدت طولانی در معرض گرما هستند مثل کارگران راه سازی و خوشبختانه آمار این موارد کم است، اما پیشگیری حیاتی است.

رییس بخش اورژانس بیمارستان امام خمینی (ه) درباره وضعیت گرمازدگی کودکان نیز هشدار دارد و گفت: متأسفانه دیده شده کودکانی را در خودروی قفل شده با شیشه بالا رها می کنند، کودکان به شدت در معرض گرمازدگی هستند و حتی در 30 دقیقه ممکن است دچار شوک حرارتی شوند.

وی تاکید کرد: خانواده ها هرگز کودکان را در خودرو تنها نگذارند، در بیرون از منزل، برای آن ها کلاه، پوشش نازک و مایعات کافی فراهم کنند و آنان را از آفتاب مستقیم دور نگه دارند.

افضلی مقدم با بیان اینکه گرمازدگی به راحتی قابل پیشگیری است، افزود: کافی است از قرار گرفتن در گرما پرهیز کنید، مایعات حاوی املاح بنوشید و به هشدارهای بدن توجه کنید، در صورت بروز علائم، اقدامات خنک کننده را فوراً آغاز و در موارد شدید به پزشک مراجعه کنید.