با اشاره به فوج لرزه های اخیر عسلویه استان بوشهر، اظهار کرد: در خبرها آمده بود که در محدوده عسلویه یک فوج لرزه ای در حال شکل گیری است. اگر محدوده زلزله ها را در یک مستطیل شمالی-جنوبی در نظر بگیریم، گستره ای به طول 40 کیلومتر و عرض 20 کیلومتر را پوشش می دهد. مرکز این زمینلرزه ها توسط مرکز لرزه نگاری تعیین شده و توزیع آنها قابل توجه است.

به گزارش ایسنا، وی افزود: بزرگ ترین زمینلرزه این فوج لرزه ای، با بزرگای 4.9 در تاریخ روز 6 مرداد جاری در ساعت 7:24 صبح رخ داد. همچنین زمینلرزه ای نسبتاً بزرگی در 4 مرداد ماه جاری در ساعت 13:40 ثبت شده است. در مجموع حدود 8 زمینلرزه با بزرگی بیش از 4 در این ناحیه رخ داده و باقی زلزله ها در محدوده بزرگای 3 تا 4 هستند.

رییس بخش زلزله و مخاطرات مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه این منطقه به دلیل استقرار تاسیسات گسترده پتروشیمی از اهمیت اقتصادی بالایی برخوردار است، خاطرنشان کرد: در این ناحیه، مجموعه های صنعتی مهمی نظیر پتروشیمی فارس و پارسیان قرار دارند که در اقتصاد کشور نقش کلیدی دارند. از این رو، بررسی دقیق شرایط لرزه ای منطقه برای ایمن سازی زیرساخت ها ضروری است.

بیت اللهی با اشاره به گسل های این منطقه توضیح داد: در این منطقه، گسل های مهمی مانند گسل پیشانی کوهستان و گسل پیش ژرفای زاگرس امتداد دارند که از شمال کشور تا تنگه هرمز کشیده شده اند. همچنین گسل عسلویه که گسلی محلی و شناخته شده است، در همین محدوده قرار دارد. مطالعات ما سابقه زلزله های بزرگ تری با بزرگای حدود 6 در این منطقه را نیز نشان می دهد.

وی با اشاره به نوع این رخدادها گفت: چینش این زلزله ها نشان می دهد که با یک فوج لرزه ای مواجه هستیم؛ به عبارت دیگر، مجموعه ای از زمینلرزه های پی درپی با بزرگای متوسط. بر اساس تجربیات گذشته در زون جنوبی کشور، در چنین حالتی احتمال رخداد یک زلزله بزرگ مخرب بسیار پایین است. البته در علم زلزله شناسی قطعیت وجود ندارد، اما رفتار و رژیم لرزه خیزی منطقه این احتمال را تایید نمی کند.

بیت اللهی اضافه کرد: تجربه مشابهی در منطقه بندر گناوه داشتیم که در آن حدود 256 زمینلرزه رخ داد و خوشبختانه هیچ زلزله بزرگی به دنبال آن نیامد. در عسلویه نیز با توجه به تعداد بالای رخدادها، احتمال وقوع زلزله بزرگ بسیار کم است.

وی تأکید کرد: با این حال، به مدیران مجتمع های پتروشیمی مستقر در این منطقه از جمله فارس، پارسیان و سایر واحدها توصیه می کنیم که بازدیدهای دقیق و فنی از فونداسیون ها، بتن های پایه مخازن و سایر بخش های حساس انجام دهند، چرا که ارتعاشات مداوم ممکن است در بلندمدت اثرگذار باشد.

این محقق حوزه مخاطرات خاطر نشان کرد: بررسی های ما و گفت وگو با مدیران پتروشیمی های منطقه نشان می دهد که خوشبختانه تا این لحظه آسیب جدی، تخریب، تلفات یا جراحتی گزارش نشده است، اما این زلزله ها یادآور واقعیتی مهم هستند؛ اینکه این منطقه یک پهنه فعال لرزه ای است و ایمن سازی زیرساخت های اقتصادی در آن اهمیت ویژه ای دارد.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا زلزله ها در منطقه دریایی رخ داده اند نیز توضیح داد: بررسی توزیع مکانی زمینلرزه ها روی نقشه نشان می دهد که اکثر این رخدادها در محدوده خشکی و نوار ساحلی عسلویه بوده اند. البته چند مورد نیز در ناحیه دریایی و نزدیک به ساحل ثبت شده اند.

بیت اللهی یادآور شد: لازم به ذکر است که مکان یابی زمینلرزه ها همواره با درصدی از خطا همراه است، به ویژه برای زمینلرزه های بزرگ تر این فوج مانند زلزله 4.9 و 4.7 که محل آنها در آب ثبت شده است. همچنین بخش شمالی خلیج فارس نیز دارای یک زون فعال لرزه ای زیر بستر دریاست.

بیت اللهی در ادامه با اشاره به محل وقوع زمین لرزه های اخیر در نزدیکی ساحل عسلویه گفت: فاصله زمینلرزه ای با بزرگای 4.9 تا خط ساحلی خشکی، حدود 5 تا 6 کیلومتر برآورد می شود. اما این مقدار در محدوده خطای جانمایی زلزله قرار دارد، به ویژه با توجه به اینکه در سمت جنوبی این رخدادها ایستگاه لرزه نگاری نداریم.

وی افزود: دقت مکان یابی زمینلرزه ها زمانی افزایش می یابد که زلزله توسط ایستگاه هایی در اطرافش ثبت شود. در حال حاضر ایستگاه های لرزه نگاری به صورت محیطی این منطقه را احاطه نکرده اند و همین مساله می تواند باعث بروز خطا در تعیین دقیق موقعیت زمینلرزه ها شود.

رییس بخش زلزله و مخاطرات مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ادامه داد: در نقشه ای که موقعیت تمامی 40 زمینلرزه اخیر را نمایش می دهد، اغلب رومرکزها در محدوده آبی نزدیک به ساحل قرار دارند. البته عمدتاً این زلزله ها در مرز خشکی و آب هستند و نه در عمق دریا.

رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه احتمال وقوع سونامی در خلیج فارس بسیار پایین است، تصریح کرد: در محدوده خلیج فارس و از تنگه هرمز به این سمت، به دلیل عمق کم آب، احتمال ایجاد امواج سونامی بسیار ضعیف است. برخلاف ناحیه مکران و چابهار که در سال 1345 یک سونامی مستند داشته ایم، در سواحل جنوبی ایران و بنادر خلیج فارس هیچ گاه گزارشی از سونامی تاریخی ثبت نشده است.

وی تأکید کرد: ضخامت کم آب، نوع گسل های منطقه و وجود تنگه هرمز که مانعی برای ورود مستقیم امواج اقیانوسی به این ناحیه است، همگی باعث می شوند که خطر سونامی در خلیج فارس بسیار ناچیز و نزدیک به صفر باشد. من تاکنون هیچ سندی مبنی بر سونامی در این منطقه ندیده ام، حتی در سواحل جنوبی کشورهای عربی خلیج فارس نیز چنین گزارشی موجود نیست.

بیت اللهی در پاسخ به این پرسش که آیا خود شهر عسلویه سابقه زلزله های بزرگ دارد یا نه، گفت: در محدوده شهر و روستاهای اطراف عسلویه، زلزله های تاریخی بزرگی رخ داده است. مهم ترین نشانه لرزه خیزی منطقه عبور گسل شناخته شده ای به نام گسل عسلویه از این ناحیه است.

وی افزود: این گسل یکی از شاخه های جانبی گسل های اصلی زاگرس به شمار می رود و به طور مستقیم از محدوده عسلویه عبور می کند. وجود چنین گسلی نشان دهنده سابقه لرزه ای قابل توجه در منطقه است. می دانیم که هیچ گسلی بدون رخداد زلزله شکل نمی گیرد. بنابراین هر کجا گسلی وجود دارد، در گذشته نیز زلزله ای در آن محل رخ داده است.