سرطان های نادر آپاندیس در میان نسل ایکس و هزاره ها در حال افزایش اند؛ موضوعی که احتمالاً ریشه در عوامل ژنتیکی و محیطی دارد.

به گزارش انتخاب به نقل از انلی مای هلث، در این مطلب با علل، عوامل خطر و اهمیت تشخیص زودهنگام و تغییر سبک زندگی برای کاهش ریسک ابتلا آشنا می شوید.

در گذشته، سرطان آپاندیس به عنوان بیماری ای بسیار نادر شناخته می شد که معمولاً در افراد 40 تا 50 ساله دیده می شد. اما امروزه پزشکان با روندی نگران کننده مواجه اند: موارد ابتلا، به ویژه در شکل های غیرمعمولی چون آدنوکارسینومای موکینی و نوع منتشر آن در صفاق (DCL)، در میان افراد جوان تر، از جمله هزاره ها، نسل ایکس و حتی نوجوانان، به طرزی قابل توجه در حال افزایش است.

مطالعه ای جدید به این روند افزایشی اشاره کرده و انکولوژیست ها معتقدند که این رشد تنها ناشی از تشخیص بهتر نیست، بلکه افزایشی واقعی است که احتمالاً تحت تأثیر ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی قرار دارد.

برای بررسی بیشتر، با دکتر ماندیپ سینگ مالوترا ، انکولوژیست و مدیر بیمارستان CK Birla در منطقه ی NCR دهلی و هم بنیان گذار مؤسسه ی Art of Healing Cancer گفت وگو کردیم تا درباره ی علل این نوع نادر سرطان در نسل جوان توضیح دهد.

در گذشته، سرطان های آپاندیس عمدتاً در افراد میانسال یا مسن تر دیده می شدند. اما امروزه انکولوژیست ها در حال درمان بیمارانی در دهه ی بیست زندگی و حتی نوجوانان هستند که به این سرطان های نادر مبتلا شده اند.

1. نقش زمینه ی ژنتیکی

مالوترا می گوید: برخی اختلالات ارثی به طور قوی با سرطان های آپاندیس و کولورکتال مرتبط اند، از جمله پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) و سندرم لینچ (سرطان کولورکتال غیرپولیپی ارثی). این سندرم ها می توانند در خانواده ها منتقل شوند و خطر ابتلا به سرطان را به طور چشمگیری در طول عمر افزایش دهند.

افرادی که چنین زمینه ی ژنتیکی دارند باید از اواخر نوجوانی تحت غربالگری منظم قرار بگیرند.

2. نقش کلیدی سبک زندگی و تغذیه

ژنتیک تنها بخشی از ماجراست. انکولوژیست ها سبک زندگی مدرن را نیز به عنوان یکی از متهمان اصلی در افزایش موارد ابتلا در میان بزرگسالان جوان معرفی می کنند.

مالوترا اضافه می کند: رژیم های غذایی سرشار از گوشت قرمز و فرآوری شده، کربوهیدرات های تصفیه شده و قند افزوده، و در عین حال فقیر از فیبر، موجب ایجاد التهاب در روده و تغییر در میکروبیوم می شوند؛ شرایطی که ممکن است زمینه ساز تشکیل سرطان شود.

یک فراتحلیل انجام شده در سال 2025 نیز نشان داده است که رژیم غذایی غربی به دلیل همین ناهماهنگی ها با افزایش خطر سرطان های دستگاه گوارش مرتبط است.

3. نقش آلاینده های محیطی

فراتر از ژنتیک و تغذیه، پزشکان به نقش روزافزون و نگران کننده ی آلاینده های زیست محیطی اشاره می کنند.

ریزپلاستیک ها: این ذرات پلاستیکی ریز که در آب، غذا و حتی هوا وجود دارند، می توانند سیستم های هورمونی را مختل کرده و موجب التهاب مزمن شوند؛ دو عاملی که با افزایش ریسک سرطان مرتبط اند.

حشره کش ها و آفت کش ها: این ترکیبات که در محصولات کشاورزی غیرارگانیک یافت می شوند، در صورت تماس بلندمدت با بدن، با سرطان های دستگاه گوارش ارتباط دارند.

آلودگی صنعتی و کیفیت هوا: زیستن در محیط های آلوده می تواند به التهاب سیستماتیک و آسیب های DNA منجر شود و در نتیجه، احتمال بروز سرطان را افزایش دهد.

گرچه هنوز رابطه ی مستقیم بین این عوامل و سرطان آپاندیس به طور کامل ثابت نشده، شواهد فزاینده ای وجود دارد که از نقش مؤثر آن ها، به ویژه در مواجهه ی زودهنگام با این آلاینده ها، حکایت دارد.

از آنجا که سرطان آپاندیس بسیار نادر است، علائمی مانند درد شکمی، نفخ یا تغییر در اجابت مزاج، اغلب با مشکلات گوارشی معمولی اشتباه گرفته می شوند. این مسئله باعث تأخیر در تشخیص شده و در بسیاری موارد، بیماری به طور تصادفی در حین جراحی آپاندیسیت شناسایی می شود.

پزشکان برای افراد جوان، به ویژه کسانی که سابقه ی خانوادگی ابتلا به سرطان های گوارشی یا سندرم های ژنتیکی دارند، توصیه می کنند که:

مشاوره ی ژنتیکی دریافت کنند

کولونوسکوپی را زودتر و با دفعات بیشتر انجام دهند

به علائم مداوم یا غیرمعمول گوارشی، حتی در سنین پایین، توجه ویژه داشته باشند

مصرف فیبر را با خوردن غلات کامل، میوه ها و سبزیجات افزایش دهید

مصرف گوشت های فرآوری شده و کربوهیدرات های تصفیه شده را کاهش دهید

منابع آب و غذای سالم تر و کمتر آلوده را انتخاب کنید

از تلاش های محیط زیستی حمایت کنید؛ کاهش آلودگی گسترده می تواند تأثیری فراتر از پیشگیری سرطان داشته باشد

اگرچه سرطان آپاندیس همچنان نادر است، اما افزایش آن در میان نسل ایکس، هزاره ها و حتی کودکان، زنگ خطری جدی است که نشان می دهد سرطان دیگر فقط بیماری دوران پیری نیست. ترکیبی از عوامل ژنتیکی، تغذیه ای و محیطی به نظر می رسد که سن ابتلا را به طور نگران کننده ای کاهش داده است.

متخصصان سرطان تأکید می کنند که آگاهی و تشخیص زودهنگام کلید اصلی مقابله با این روند است. برای کسانی که در معرض خطر بیشتر هستند، انتخاب های آگاهانه در سبک زندگی و انجام غربالگری به موقع می تواند تفاوت بزرگی در آینده ی سلامتی آن ها ایجاد کند.