کشف حیرت انگیز آگاهی از ذهن انسان، درهای تازه ای را به دنیای ناشناخته ذهن او باز می کند و البته پرسش هایی جدی درباره حریم خصوصی ذهنی انسان ها را هم نیز به دنبال خواهد داشت.

به گزارش همشهری، تا همین چند سال پیش، ایده خواندن ذهن انسان ها بیشتر به فیلم های علمی - تخیلی تعلق داشت تا به آزمایشگاه های واقعی. اما امروز، دانشمندان توانسته اند با ترکیب هوش مصنوعی و تصویربرداری مغزی، جملاتی را که افراد تنها در ذهن خود فکر می کنند، بازسازی و رمزگشایی کنند.

به گزارش Guardian پژوهشگران دانشگاه تگزاس در آستین، با استفاده از مدل های زبانی هوش مصنوعی مشابه GPT و اسکن fMRI از مغز، توانسته اند افکار خام و جمله هایی را که افراد تنها در ذهن خود مرور می کنند رمزگشایی و به زبان گفتاری تبدیل کنند.

در این روش، ابتدا مغز داوطلبان حین شنیدن صدها ساعت پادکست و داستان، اسکن شد. سپس، مدل هوش مصنوعی با این داده ها آموزش دید تا بتواند الگوهای مغزی را با ساختارهای زبانی تطبیق دهد.

به گزارش Guardian بر خلاف برخی تلاش های پیشین که نیاز به کاشت تراشه در مغز داشتند، این فناوری کاملاً غیرتهاجمی است و تنها با کمک تصویربرداری مغزی کار می کند. همین موضوع، آن را به گزینه ای بسیار جذاب برای بیماران ناتوان در تکلم یا حرکت، مانند بیماران سکته ای یا افراد دچار ALS تبدیل کرده است.

شاید این پرسش برایتان پیش بیاید که آیا دیگران می توانند بدون اطلاع شما ذهنتان را بخوانند؟ خبر خوب این است که خیر. رمزگشایی تنها در صورتی ممکن است که مدل هوش مصنوعی با داده های مغزی همان فرد آموزش دیده باشد. در واقع، این سیستم برای هر فرد، مخصوص و شخصی سازی شده است.

این کشف از یک سو، می تواند زندگی را برای میلیون ها انسان ناتوان دگرگون کند. از سوی دیگر، نگرانی هایی درباره ی سوءاستفاده از این فناوری و نفوذ به حریم خصوصی ذهنی انسان ها مطرح شده است.

پژوهشگران تأکید می کنند که هدف آن ها کمک به بیماران و توسعه فناوری های کمکی است و از هم اکنون باید چارچوب های اخلاقی سفت وسختی برای استفاده از این تکنولوژی تدوین شود.

در حال حاضر می توان گفت خواندن ذهن دیگر تنها رویایی تخیلی نیست. با سرعت پیشرفت هوش مصنوعی و تصویربرداری عصبی، روزی خواهد رسید که افکار درونی ما نیز زبان خواهند داشت. به این ترتیب دنیایی پر از امید و البته دغدغه، پیش روی ماست؛ جایی که مرز میان سکوت و بیان، از دل مغز عبور می کند.