برخی از عمیق ترین سدهای ایران به برکه هایی کم عمق تبدیل شده اند. فشار آب در برخی شهرها آن قدر پایین است که شیرهای آب در آپارتمان ها برای ساعت ها خشک می مانند. مردم با ناامیدی به دنبال مخازن آب می گردند و هر قطره ای را که پیدا می کنند ذخیره می کنند.

وزیر نیرو در پاسخ به اینکه آیا احتمال جیره بندی آب وجود دارد، گفت: امیدوارم به جیره بندی آب نرسیم.

به گزارش انتخاب، دمای هوا چنان بالا رفته که ماه گذشته، یکی از نقاط ایران طبق گزارش وب سایت های ردیابی وضعیت های آب وهوایی، شاخص گرمایی 149 درجه فارنهایت (حدود 65 درجه سلسیوس) را ثبت کرد یکی از بالاترین دماهای ثبت شده در زمین.

ایران اکنون در میانه یک بحران شدید آبی قرار دارد؛ بحرانی که بر بحران چندماهه انرژی نیز افزوده شده؛ بحرانی که باعث قطعی برنامه ریزی شده روزانه برق در سراسر کشور شده است. ایرانیانی که هنوز از جنگ 12 روزه ماه گذشته با اسراییل و ایالات متحده در حال بازیابی هستند، اکنون با زندگی بدون ابتدایی ترین نیازها مواجه شده اند.

دولت این هفته اعلام کرد که بسیاری از مخازن آب به ویژه آن هایی که آب شرب پایتخت، تهران، را تأمین می کنند در حال خشک شدن هستند. مقام ها هشدار دادند که منابع آبی تهران در عرض چند هفته تمام خواهند شد و از مردم خواستند تا مصرف آب را کاهش دهند.

رییس جمهور مسعود پزشکیان روز دوشنبه در نشست هیئت دولت گفت: بحران آب جدی تر از آن چیزی است که امروز درباره آن صحبت می شود و اگر امروز تصمیم های فوری نگیریم، با شرایطی مواجه خواهیم شد که دیگر قابل درمان نخواهد بود. ما نمی توانیم به این شکل ادامه دهیم.

ایران که همواره مستعد خشکسالی بوده، با سیاست های ضعیف مدیریت منابع آبی، وضعیت را بدتر کرده است؛ موضوعی که آقای پزشکیان نیز روز دوشنبه به آن اذعان کرد. تغییرات اقلیمی نیز نقش داشته اند: کشور طی پنج سال گذشته با خشکسالی های متوالی روبه رو بوده است.

اکنون بحران آن قدر وخیم شده که دولت در روز چهارشنبه تمام ادارات و خدمات دولتی را در تهران و بیش از دو دوجین شهر دیگر تعطیل کرد و با ایجاد تعطیلات سه روزه سعی کرد مصرف آب و برق را کاهش دهد. فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، گفت که ممکن است در هفته های آینده تعطیلی های مشابهی یک یا دو بار در هفته تکرار شوند، و به مردم پیشنهاد کرد "به تعطیلات بروند".

شرکت آب و فاضلاب استان تهران این هفته اعلام کرد که فشار آب را آن قدر کاهش داده که در تهران شهری با 10 میلیون نفر جمعیت و پر از ساختمان های بلندمرتبه آب حتی نمی تواند به طبقات بالاتر از دوم آپارتمان ها برسد.

برخی از ساکنان تهران در مصاحبه ها گفتند که فقط چکه هایی از شیر آب خارج می شود، که حتی شستن ظرف یا لباس یا کشیدن سیفون را مشکل کرده است. در برخی مناطق، خدمات آب رسانی تا 48 ساعت قطع شده بود.

مردم و مدیران ساختمان ها با عجله به دنبال خرید مخازن آب هستند تا بتوانند مقدار کمی آب را برای قطعی های بعدی ذخیره کنند. مدیر یکی از برج های مسکونی در محله مرفه الهیه گفت که ساختمان آن ها سه روز است که بدون آب است. زمانی که سرانجام یک مخزن آب تهیه کردند، آن مقدار آب فقط برای دو ساعت کافی بود. سپس با تانکر غیردولتی آب خریدند، اما متوجه شدند که آن آب، آب شور آلوده بوده که نه برای نوشیدن مناسب است و نه حتی برای شست وشو.

در سوی دیگر شهر، نفیسه، معلم دبستان، درباره ذخیره سازی آب ابراز تردید کرد. او گفت: مادرم نیمی از آشپزخانه را با بطری های بزرگ و کوچک پر از آب کرده، اما فکر می کنم این اشتباه است. در بحران واقعی، چند تا ظرف آب ما را نجات نمی دهد.

بحران آب در حالی رخ می دهد که کشور با خاموشی های برنامه ریزی شده روزانه هم دست و پنجه نرم می کند. از ماه دسامبر، ایران که یکی از بزرگ ترین منابع گاز طبیعی و نفت خام جهان را دارد، با بحران شدید انرژی روبه رو شده که مدارس، دانشگاه ها و ادارات را وادار به تعطیلی یا کاهش ساعات کاری کرده و برق کارخانه های صنعتی نیز جیره بندی شده است.

اثر تجمعی بحران های متعدد از تورم افسارگسیخته، تا قطعی برق و آب باعث شده بسیاری از ایرانیان احساس کنند کشورشان در [شرایط نامساعدی] است. در مصاحبه ها و پست های شبکه های اجتماعی، آن ها توانایی دولت برای بهبود اوضاع را زیر سؤال می برند.

حمیدرضا خدابخشی، رییس اتحادیه مهندسان آب استان خوزستان، در گفت وگوی تلفنی گفت: پرداختن به تنها یک جنبه از بحران بی فایده است؛ مدیریت برق و آب هر دو باید اصلاح شوند. تکرار مداوم درخواست صرفه جویی از مردم، بدون اقدام واقعی از سوی دولت، ناعادلانه است و بار مسئولیت را به دوش مردم می اندازد.

کارشناسان محیط زیست می گویند که بحران آب ریشه در دهه ها مدیریت نادرست منابع آبی دارد، از جمله سیاست هایی مانند گسترش بی رویه شهرها، برداشت بی رویه از منابع زیرزمینی برای کشاورزی، و ساخت سدهای متعدد.

ایران همچنین آب را به مناطق مرکزی کویری برای تأمین صنایع پرمصرفی چون فولاد (که اغلب تحت مالکیت دولت هستند) منتقل کرده است.

تغییرات اقلیمی نیز بحران را تشدید کرده اند. وزارت نیرو می گوید میانگین بارندگی سالانه در پنج سال گذشته از حدود 280 میلی متر به کمتر از 150 میلی متر کاهش یافته، که بدترین خشکسالی در 50 سال گذشته را رقم زده است. محمدصادق معتمدیان، استاندار تهران، به رسانه های داخلی گفت که ذخایر آب چهار سد تأمین کننده آب تهران به حدود 14 درصد ظرفیت شان رسیده است.

تالاب های سرسبز به بسترهایی از شن و ماسه تبدیل شده اند، طوفان های گردوغبار منطقه را دربر گرفته اند، و چاه ها خشک شده اند. محصولات کشاورزی و دام ها در حال تلف شدن اند. بخش هایی از کشور به دلیل خالی شدن سفره های آب زیرزمینی با نرخ نگران کننده ای در حال فروریزش هستند در تهران، برخی نقاط شهر سالانه بیش از 30 سانتی متر فرونشست دارد. دریاچه ها و مخازن آبی که زمانی محل قایق سواری، ماهی گیری و شنا در تابستان بودند، اکنون خشک یا کوچک شده اند.

سعید، مالک 37 ساله یک شرکت فناوری در تهران، گفت: یادم می آید وقتی بچه بودم در این مکان ها شنا می کردم، همه جا پر آب بود حالا کاملاً خشک شده اند و می شود از یک طرف تا طرف دیگر پیاده رفت.

نگین، مادر 28 ساله دو فرزند، در شهر بوشهر در جنوب ایران زندگی می کند، جایی که دما در تابستان معمولاً بالای 48 درجه سانتی گراد است و رطوبت بالا شرایط را طاقت فرسا کرده. او در مصاحبه ای گفت که در محله اش، در روز فقط چند ساعت آب در دسترس است.

او گفت به دلیل قطع مکرر برق، استفاده از کولر نیز دشوار یا غیرممکن شده، و خانه اش به سونا شبیه شده است؛ وضعیتی که باعث عصبانیتش از دولت شده: چطور باید این طوری زندگی کنیم؟ با چی بچه هایمان را بشوییم؟ با چی لباس بشوییم؟

کم آبی های دوره ای در سال های اخیر در استان های خوزستان، اصفهان و سیستان و بلوچستان، به اعتراضاتی منجر شده است.

کاوه مدنی، رییس مؤسسه دانشگاهی سازمان ملل برای آب، محیط زیست و سلامت، گفت که ده سال پیش، زمانی که معاون رییس سازمان محیط زیست ایران بود، کم آبی ها خفیف و محدود به مناطق دورافتاده بود. اکنون، با خطر خشک شدن تهران و دیگر شهرهای بزرگ، او وضعیت را نه به ورشکستگی مالی بلکه به "ورشکستگی آبی" تشبیه می کند.

وی افزود واکنش ها شتاب زده، آشفته، اضطراری و واکنشی هستند.آنچه بیش از همه من را نگران می کند، نابرابری است. ساکنان ثروتمند شهرها توان تهیه مخازن آب، تانکر خصوصی یا راه حل های دیگر را دارند، در حالی که فقرا بیشترین رنج را متحمل خواهند شد.