به تازگی و مجددا یک کاربر توییتری مدعی شده که اسراییل آسمان ایران را پرواز ممنوع اعلام کرده است.

به گزارش ایرنا، این شایعه ای است که در بستر ایکس (توییتر سابق) به راه افتاد و حتی در اینستاگرام مطرح و از سوی برخی کاربران مجازی با لایک و بازنشر تقویت شد!

ساعت 8 صبح سه شنبه 22 جولای (31 تیرماه) بود که کاربری با نام مستعار JamesDean در توییتر فارسی ادعایی کرد مبنی بر اینکه اسراییل، آسمان ایران را پرواز ممنوع اعلام کرد!!! . این کاربر گرایش سلطنت طلبی دارد و از جمله کاربران فعال توییتر به شمار می آید.

نکته جالب در خصوص این ادعا، استقبال طیفی از کاربران توییتر و نیز اصراری بود که این کاربر بر مدعای خود داشت.

توییت جیمز دین در حالی 383 هزار بار دیده شده که او 25 هزار دنبال کننده بیشتر ندارد و تقریبا 15 برابر تعداد همه فالوئرهای خودش، بازدید گرفته است. از سوی دیگر، 7 هزار و 500 نفر این ادعای فاقد سند و مدرک را لایک کرده اند که برداشت از آن تایید یا حمایت از محتوای منتشره است.

در خصوص اصرار این کاربر بر صحت ادعایش نیز می توان به پاسخ او به کامنت ها اشاره کرد. او در پاسخ به یک کاربر می نویسد: از اقوام همین الان تماس گرفت گفت روی بُرد پیغام فوری تخلیه گیت های ورودی و خروجی کل ایران براشون اومده!

جیمز دین در پاسخ به کاربر دیگری در ارتباط با فیک نبودن ادعایش مدعی شد: یکی منبع دیگه جز اقوام ما؛ نمی شناسم این یکی کیه! که نشان می دهد این شایعه از طرف طیف منتسب به سلطنت طلب و ناشناس علاوه بر توییتر، در اینستاگرام فارسی نیز در حال وایرال شدن بود.

ادعای وضعیت پرواز ممنوع (No-fly zone) بر فراز یک منطقه یا کشور اصولا ناظر بر مفهومی حقوقی-امنیتی است که تنها تصمیم گیرنده در مورد آن شورای امنیت سازمان ملل است.

بر اساس تصمیم شورای امنیت سازمان ملل و طبق ماده 42 فصل هفتم منشور ملل متحد، در صورتی که تدابیر تشریح شده در مواد قبلی برای بازگرداندن صلح و امنیت بین المللی به یک منطقه متشنج کارگر نیافتد، نیروهای هوایی، دریایی و نیز زمینی برای انجام عملیات یا محاصره آن منطقه وارد عمل می شوند.

وضعیت پرواز ممنوع در اوایل دهه 1990 و در واکنش به منازعات مناطق کردنشین شمال عراق و نیز جنگ بالکان از سوی شورای امنیت اعمال شد. پس از سال 1991 که منطقه پرواز ممنوع از سوی آمریکا، فرانسه و انگلیس بر فراز کردستان عراق ایجاد شد، طی سال های 1992 و 1993، ناتو مامور شد آسمان بوسنی و هرزگوین را پوشش دهد.

در سال 2011 بر فراز لیبی که درگیر جنگ داخلی شده بود هم منطقه پرواز ممنوع اعلام شد که نتیجه آن سقوط حکومت معمر قذافی بود.

مباحث مربوط به ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز سوریه و اوکراین نیز پس از وقوع جنگ و بحرانی شدن اوضاع این کشورها در شورای امنیت مطرح شد اما رای نیاورد.

با توجه به آنچه گفته شد، پیش نیاز وضع منطقه پرواز ممنوع بر فراز یک کشور را می توان ورود اوضاع آن کشور ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد دانست.

در جریان جنگ دوازده روزه که آسمان ایران و دالان عبور موشک ها و پهپادها به سوی اراضی اشغالی، شرایط جنگی داشت و چندی پس از آن، به دلیل تصمیم مسئولان ایرانی برای جلوگیری از صدمه دیدن پروازها در آسمان کشور، هرگونه پروازی در این فضا ممنوع اعلام و به اصلاح آسمان کلیر (Clear) شد که این هیچ ارتباطی به وضعیت پرواز ممنوع ندارد و اصولا یک کشور یا یک بازیگر منطقه ای یا بین المللی نمی تواند به تنهایی علیه دیگری وضعیت پرواز ممنوع اعلام کند، حتی اگر این کشور آمریکا باشد چون نتوانست در جریان جنگ سوریه این تصمیم را به سایر اعضای شورای امنیت بقبولاند.

آنچه مشخص است بی اطلاعی برخی کاربران از مسائل تخصصی حوزه های حقوق و امنیت بین الملل سبب شده تا برخی حساب های کاربری با حساب بازکردن روی سطح نامطلوب سواد رسانه ای در جامعه مجازی بکوشند شایعاتی را در شبکه های اجتماعی به راه بیاندازند.

روزنامه اسراییلی جروزالم پست هم پیشتر در یادداشتی با پیشنهاد کنترل حریم هوایی در مناطق مرزی ایران از طریق راه اندازی منطقه پرواز ممنوع، آن را ابزاری موثر برای تضعیف برنامه هسته ای و قدرت نظامی ایران دانسته بود. نویسنده این یادداشت با تاکید بر موفق نشدن سیاست های کنونی در متوقف کردن پیشرفت هسته ای تهران، ایجاد منطقه پرواز ممنوع را راهکاری برای اعمال فشار روانی و اقتصادی بر نظام جمهوری اسلامی توصیف کرده بود.

روشن است که با وجود عملیات هوایی صهیونیست ها علیه اهدافشان در خاک ایران، این پیشنهاد به معنای واقعی که بیان شد، به عملی شدن و به جریان افتادن در نهادهای بین المللی نزدیک هم نشد. با این حال برخی کاربران به پیشنهاد روزنامه اسراییلی تحت عنوان خبر بسته شدن آسمان ایران توسط اسراییل استناد می کنند اما با توجه به مجموعه آن چه بیان شد این گزاره را باید به کلی نادرست دانست.