در دوازدهمین روز فروردین ماه 1355 بود که روزنامه اطلاعات با تیتر درشتی در صفحه نخست خود، از دونرخی شدن آب بها خبر داد؛ تصمیمی که به عنوان راهکاری برای صرفه جویی شهروندان در مصرف آب آشامیدنی مطرح شد و هشداری برای احتمال جیره بندی آب در پایتخت به حساب می آمد. به گزارش اطلاعات آنلاین؛ از تابستان سال 1354 و به ویژه تیرماه، ایران رکورد داغ ترین تابستان ایران در یک قرن گذشته در تهران گذشته شد، زنگ خطر برای منابع آبی پایتخت به صدا درآمده بود و سبب شد وزارت نیرو و شورای عالی اقتصاد، دونرخی شدن آب بها را به عنوان راهکاری برای صرفه جویی درنظر بگیرند. پیشنهاد تازه چه بود؟ سیاستگذاری برای کنترل مصرف آب در تهران اما در شرایطی انجام می شد که همه توجه مسئولان و رسانه ها به برگزاری جشن های پنجاهمین سالگرد شاهنشاهی پهلوی معطوف شده بود. زنگ خطر کاهش منابع آبی تهران در حالی به صدا درآمده بود که به نظر می رسید این هشدار به دلیل توجه روزنامه ها به جشن های شاهنشاهی چندان جدی گرفته نشده است. ازسوی دیگر خبر دونرخی شدن آب بها در در تهران در میان انبوه خبرهای اقتصادی فروردین ماه 1355 گم شد؛ از ورود نخستین جمبوجت مسافربری هما گرفته تا افزایش قیمت دلار در تهران به 05/70 ریال و افزایش 12 تا 20درصدی قیمت انواع اتومبیل های پیکان و... سبب شد نگاه ها چندان به گران شدن نرخ آب بها جلب نشود. در چنین شرایطی کارشناسان وزارت نیرو جدول پیشنهادی جدیدی را برای تعیین نرخ آب بها آماده کرده بودند تا در صورت تصویب در شورای عالی اقتصاد، به سرعت در تهران اجرایی شود. براساس پیشنهادی که به شورای عالی اقتصاد ارسال شد، قرار بود نرخ آب فقط برای 8مترمکعب آب در ماه برای هر مشترک، مترمکعبی 5/7 ریال باشد و اضافه مصرف بیش از این میزان به صورت تصاعدی محاسبه شود؛ موضوعی که شهروندان تهرانی در قبض های آب بهای فروردین ماه خود از آن مطلع شده بودند وزارت نیرو به تهرانی ها اعلام کرده بود آب بهایی که در فروردین ماه 1355 پرداخت کرده اند علی الحساب است و پس از نهایی شدن نرخ آب بها در شورای عالی اقتصاد، مابه التفاوت آن از شهروندان دریافت خواهد شد. مسئولان وزارت نیرو درباره تصمیم گیری جدید تاکید داشتند که در تدوین جدول جدید، تلاش شده نرخ ها به گونه ای تنظیم شود که مراکز عمده مصرف آب مانند گرمابه ها از نرخ ویژه ای برخوردار شوند تا آب بهای تصاعدی، فشاری به طبقات پایین جامعه وارد نکند؛ چراکه اکثر قریب به اتفاق افرادی که از گرمابه استفاده می کنند، از قشرهای کم درآمد جامعه هستند. آخرین راه پیش از جیره بندی در گزارش 12فروردین ماه روزنامه اطلاعات در این باره تاکید شده بود که سیاستگذاری جدید در حوزه آب بها، با هدف کاهش مصرف آب در پایتخت انجام شده و امید می رود که با ثمربخش بودن آن، مشکل کمبود آب آشامیدنی رفع شود چراکه در غیراین صورت جیره بندی حتمی است. وزارت نیرو همچنین در جزوه ای، 27 توصیه خطاب به شهروندان برای کنترل مصرف آب منتشر کرده بود؛ جزوه ای که از مردم می خواست هنگام شستن اتومبیل خود، شیر آب را باز نگه ندارند یا اینکه چنانچه چند روزی مسافرت می روند، آبگرمکن های خود را خاموش کنند. نرخ تازه آب بها در حالی اعلام می شد که حدود 10 سال پیش از آن، یعنی در 25خردادماه 1344، سازمان آب تهران و وزارت آب برق وقت، شیوه نرخ بندی آب را تغییر داده بودند؛ سیاست قیمتی جدیدی که قرار بود برای برق نیز اجرایی شود. مصرف هر مترمکعب آب در شرایطی 5.7 ریال تعیین شده بود که مسئولان وقت تاکید داشتند این اقدام به دلیل قرض بزرگ 310 میلیون تومانی است که سازمان آب تهران به بانک ملی دارد. سیاست دونرخی شدن آب بها در حالی در تهران اجرایی می شد که نام یکی از چهره های اقتصادی مهم دهه 50شمسی در این سیاستگذاری به چشم می خورد؛ عبدالمجید مجیدی . او از تکنوکرات های سرشناس دوره پهلوی دوم بود که آخرین رییس سازمان برنامه و بودجه در آن دوره به حساب می آمد و تا پایان دولت هویدا(مردادماه 1356) این سمت را برعهده داشت. |