بعد از جنگ 12 روزه و حمله اسراییل به ایران، مجموعه ای از تنش های زیست محیطی و زیرساختی وضعیت تهران و برخی از شهرهای دیگر را از مرز بحران گذرانده است. قطعی آب براثر ناترازی ها به قطعی برق اضافه شده و همچنین شاخص اشعه فرابنفش یا شاخص یووی (UV) در ظهر دیروز (31تیر1404) در تهران به نقطه هشدار رسیده است. این اتفاقات کلکسیون مشکلات زیست محیطی کشور را کامل کرد تا مردم چیزی در مشکلات کم نداشته باشند؛ تا جایی که در حرکتی بی سابقه رییس جمهور کشورمان ازعدم امکان ادامه حیات در تهران به عنوان پایتخت سخن گفت.

به گزارش هم میهن، رییس جمهور از تصمیم خود مبنی بر انتقال پایتخت کوتاه آمده است؛ تصمیمی که هزینه بسیاری را به کشور تحمیل می کرد و مسلماً با کسری بودجه بیش از 1800 هزار میلیارد تومان دولت چهاردهم توان اجرای این تصمیم را نداشته و ندارد. دولت وفاق ملی برای عبور از کنار مشکلات ابرشهر تهران راه انتقال پایتخت را مطرح کرد اما این گزینه نشدنی بود و دولت مجبور شد با واقعیت جامعه روبه رو شود؛ واقعیتی که پزشکیان به صراحت از آن سخن می گوید.

او در دیدار با اعضای جبهه اصلاحات ایران با اشاره به چالش های اساسی تهران به عنوان پایتخت کشور، تاکید کرد: امروز دولت وارث بسیاری از ناترازی های گذشته است و در بسیاری از زمینه ها با مشکل مواجه هستیم. برخی از سیاست های محدودکننده فعلی ناشی از این ناترازی هاست و تعطیلی های اجباری در برخی موارد به این دلیل است که مردم با صرفه جویی بیشتر، به عبور از بحران کم آبی کمک کنند.

از روز نخست ورود به دولت، درباره موضوع انتقال پایتخت پیشنهاداتی مطرح کردیم، اما برخی به جای توجه به واقعیت ها، شروع به انتقاد از مواضع دولت کردند، درحالی که از نظر علمی و کارشناسی، امکان ادامه بقای تهران به عنوان پایتخت وجود ندارد. بر اساس گزارش های کارشناسی، فرونشست زمین در برخی مناطق به 30 تا 40 سانتی متر در سال رسیده و این یک فاجعه بزرگ برای کشور محسوب می شود.

فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت نیز با اشاره به اینکه دولت علاقه مند به تعطیل کردن نیست، گفت: دولت بیشترین زیان را در تعطیلی ها متحمل می شود اما اگر ببینیم برای موضوع مدیریت مصرف آب لازم است این کار انجام می شود. بنا شد گزارشی را دولت تهیه کند تا مشخص شود تعطیلی ها چقدر موثر است. چون در استان های شمالی مشکل آب وجود ندارد و شرایط تهران ویژه است.

روز گذشته فریادهای مهدی پیرهادی، رییس کمیسیون سلامت، محیط‎زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران نیز صحن پارلمان شهری را لرزاند. او در انتقاد به وضعیت بحرانی آب در تهران و کم کاری های برخی در دستگاه های اجرایی خواستار ورود غلامحسین محسنی اژه ای، رییس قوه قضاییه شد. او با لحنی تند گفت: وضعیت امروز تهران نتیجه فقط یک سال یا دو سال نیست، حاصل عدم توجه به استفاده از تکنولوژی ها و بی تدبیری های گذشته است. بارها اعلام کردیم و نامه نگاری کردیم تا در تاریخ ثبت شود که برخی بی تدبیری ها حاصل اتفاق امروزه و کم آبی در شهر تهران است.

چرا فشار آب را اینقدر کم کردید و مردم را مجبور می کنید که مخزن آب و پمپ بخرند و هزینه های جانبی به واسطه موضوع به آن ها تحمیل شود؟ چرا هر روز به مردم استرس وارد کنید و بگویید کم آبی داریم و دچار بحران شده ایم؟ این شد مدیریت و برنامه ریزی؟ شما اینطوری سیستم آب کشور را اداره می کنید؟ او افزود: ما چقدر نامه بزنیم؟ به رؤسای سه قوه نامه زدیم. آقای رییس جمهور در استانداری حاضر شد و گفت: اگر جایی سه سانتی متر فرونشست ایجاد شد باید کمیته بحران تشکیل شود. توجه کردید؟

وضعیت بحران فرونشست با وزارت نیرو است. دستگاه قضایی پیگیری کند که وزارت نیرو در این سال ها چه اقدامی انجام داده است؟ ما نماینده تهران هستیم و باید امروز داد بزنیم. آقای اژه ای ترک فعل ها را پیگیری کن تا مشخص شود چه کسی مقصر است. مقصران را اعلام کن. تعدادی را باید در این شهر محاکمه کرد. چرا باید امروز بیش از 50 درصد آب از چاه ها تامین شود و چاه هایی که حفر آن باعث خشک شدن فضای سبز می شود؟ برخی در خشک کردن فضای سبز تهران تعمد دارند. کم کاری کردند و حالا جوسازی می کنند.

ما اگر این موضوع را پیگیری نکنیم نسبت به مردم خائن هستیم. رییس کمیسیون سلامت، محیط‎زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران تاکید کرد: انتظار دارم نهادهای متولی به من زنگ بزنند و بپرسند: چرا با حفر چاه خیانت می کنید. آقای چمران به دلیل بحران فرونشست ها در تهران اجازه حفر نداد رفتند اطراف تهران چاه زدند. امروز 13386 حلقه چاه مجاز در استان تهران داریم این حجم از چاه مجاز یعنی چی؟ از این تعداد حلقه چاه مجاز فقط برای آب شرب و بهداشتی 800 میلیون مترمکعب آب برداشت می شود. کمی کمتر از این 800 میلیون مترمکعب برای حوزه کشاورزی، صنعت، خدمات و… برداشت می شود.

شما نگران فرونشست نیستید؟ میزان هدررفت آبی که در لوله های شهر تهران آبرسانی می کند زیاد است. به جای کنترل هدررفت آب فشار آب را کم می کنید؟ و به طبقات سوم به بعد می گویید مخزن و پمپ بگذارید؟ ما الان با کمبود انرژی مواجه نیستیم؟ پمپ هایی که می گویید مردم بگذارند، برق نمی خواهد؟ چه کسی باید به این موضوعات رسیدگی کند؟ دستگاه قضایی! بررسی کنید چه کسی خیانت می کند؟ مگر می شود؛ 50 سال است که می دانیم مصرف آب و انرژی افزایش می یابد اما کسی آن را پیگیری نکند؟ آقای اژه ای پیگیری و چهار نفر را محاکمه کنید تا مردم ببینند اگر کسی خیانت یا ترک فعل کند، دستگاه قضایی با آن ها محکم برخورد می کند.

پیرهادی با اشاره به اینکه یک چیز دردناک بگویم، تاکید کرد: شهرداری با هزینه های سنگین لوله ها را برای انتقال پساب پشت تصفیه خانه فیروزبهرام و جنوب رسانده است، آقایان حاضر نیستند این لوله ها را به تصفیه خانه وصل کنند و می گویند باید پول بدهید. خجالت ندارد؟ در این شرایط سخت مالی 5هزار میلیارد تومان در بودجه پیش بینی کردیم و بیش از هزار میلیارد تومان نقداً به شرکت هایی اختصاص دادیم که می خواستند از سد لار و طالقان آب به تهران انتقال دهند. آن وقت شما در شرایطی که دچار بحران آب هستیم به خاطر یک مبلغ ناچیز حاضر نیستید پساب را به لوله ها وصل کنید؟ به خدا خجالت دارد و باید از این مردم خجالت بکشید.

سوده نجفی، عضو هیئت رییسه شورای شهر تهران نیز با اشاره به اینکه موضوع کمبود آب به نقطه اوج رسیده است، گفت: مسئله مدیریت آب بلندمدت است و باید پیش از این برنامه ریزی دقیق صورت می گرفت. اما از وزارت نیرو و شرکت آبفا می خواهیم که قطعی آب را اطلاع رسانی کنند و اینطور نباشد که یک منطقه آب برود و در منطقه دیگر خبری از قطعی آب نباشد. به نظر می رسد مسئولان می دانند مردم تمام بی تدبیری آن ها را می پذیرند، به همین دلیل به جای رفع ناترازی ها به اطلاع رسانی قطعی ها روی آورده اند. فاطمه مهاجرانی نیز در واکنش به اینکه حداقل قطع آب را اطلاع دهید، تاکید کرد: کاملاً نقد درستی است. مردم باید بدانند که آب نخواهند داشت. حتماً این را به دولت منتقل می کنم.