بررسی بازارها در چهارماه نخست سال جاری و همچنین ماه تیر نشان می دهد که دارایی های پرریسک با بازدهی منفی روبه رو شده اند؛ درحالی که دارایی های کم ریسک سوددهی مثبتی برای سرمایه گذاران داشته اند. در تیرماه، دلار با افت 6.1درصدی بیشترین کاهش را در میان بازارها ثبت کرد و پس از آن، بورس با بازدهی منفی 4.71درصدی در جایگاه دوم قرار گرفت. همزمان، بیش از 38هزار میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد تا رکورد جدیدی در خروج سرمایه ثبت شود.

به گزارش دنیای اقتصاد، در سوی مقابل اما صندوق های درآمد ثابت با بازدهی 2.3درصدی پربازده ترین گزینه سرمایه گذاری در تیرماه بودند. این صندوق ها درمجموع چهارماه ابتدایی سال نیز با بازدهی حدود 10درصدی، در صدر جدول بازدهی بازارها قرار گرفتند. در این مدت، نیم سکه با کاهش سنگین 27.7درصدی بیشترین زیان را برای خریداران رقم زد. در بازارهای جهانی نیز، روز گذشته طلای جهانی به سقف یک ماهه خود رسید و توجه سرمایه گذاران را دوباره جلب کرد.

بررسی بازدهی دارایی ها در 4 ماه نخست سال جاری نشان می دهد که همچنان بیشترین سود برای صندوق درآمد ثابت، سپرده گذاران بانکی و سرمایه گذاران بورس است. در مقابل، خریداران سکه و طلا در این مدت بیشترین زیان را متحمل شده اند. با این حال، به دنبال تنش های نظامی میان ایران و اسراییل و توقف مذاکرات ایران و آمریکا در تیرماه، میزان این زیان نسبت به ماه های قبل کاهش یافته است. هرچند بخشی از ریسک های سیاسی در میانه ماه از بازار تخلیه شد، اما نااطمینانی ها همچنان بر فضای بازار سایه افکنده اند. به نظر می رسد امید به از سرگیری مذاکرات همچنان در بازار وجود دارد و همین موضوع موجب شده که نرخ سکه و دلار فاصله قابل توجهی با سقف های پیشین خود حفظ کند.

تحلیل بازدهی ماهانه دارایی ها در تیر نشان می دهد که تنها صندوق درآمد ثابت با 2.3 درصد، نرخ سود بانکی با 2 درصد و ربع سکه با 0.4 درصد، بازدهی مثبت داشته اند. با این وجود، ربع سکه برخلاف رشد جزیی در ماه گذشته، از ابتدای سال کاهش قابل توجهی معادل 23.6 درصد را تجربه کرده است. در واقع صندوق درآمد ثابت، نرخ سود بانکی و شاخص بورس تنها دارایی هایی هستند که طی چهار ماه نخست سال بازدهی مثبت خود را حفظ کرده اند.

قیمت دلار آزاد که پیش از حمله نظامی اسراییل به ایران در وضعیت نسبتا باثباتی قرار داشت، پس از آغاز جنگ نوسانات زیادی را تجربه کرد. به طوری که دلار آزاد که در روز 22 خرداد، در محدوده 83 هزار تومان معامله می شد، پس از این حمله نظامی وارد کانال 94 هزار تومان شد. در نخستین روز تابستان، این حملات همچنان ادامه یافت. در این روز آمریکا نیز در تجاوز نظامی علیه ایران، به اسراییل پیوست و 3 سایت هسته ای فردو، نطنز و اصفهان را مورد هدف قرار داد. سرانجام پس از 12 روز درگیری نظامی، در روز سوم تیرماه، 2 کشور آتش بس اعلام کردند.

تحت تاثیر پایان تنش های نظامی، قیمت دلار آزاد با کاهش قابل توجهی مواجه شد و به محدوده 84 هزار تومان رسید. این آتش بس، بخش بزرگی از ریسک های ژئوپلیتیک را از فضای بازار خارج کرد و موجب شد انتظارات تورمی تا حد زیادی تعدیل شود. با این حال با توجه به اینکه در دوره جنگ ایران و اسراییل، بازیگران اقتصادی فعالیت های خود را محدود یا متوقف کرده بودند، از سرگیری فعالیت های تجاری پس از پایان جنگ موجب شد تا تقاضا برای دلار نیز افزایش یابد.

واردکنندگان برای جبران موجودی های خود که در جریان جنگ کاهش یافته بود، فعالیت های وارداتی خود را افزایش دادند. همچنین تسویه بدهی های معوق قراردادهای تجاری بین المللی تقاضا برای دلار را بالا برد. البته بلاتکلیفی مذاکرات میان ایران و آمریکا و ورود معامله گران به بازار با هدف خرید پیش دستانه نیز از عوامل این افزایش قیمت بود. به طوری که نرخ دلار از 84 هزار تومان (پس از آتش بس)، در دهم تیرماه به 92 هزار تومان رسید. در حالی که مقامات ایرانی و آمریکایی پس از درگیری های نظامی بر ادامه مذاکرات تاکید داشتند، اما تا آخرین روز تیر ماه خبری مبنی بر ازسرگیری این گفت وگوها اعلام نشد.

از سوی دیگر به نظر می رسد اختلافات بر سر موضوع غنی سازی همچنان پابرجاست. با این حال احتمال شروع دوباره مذاکرات فضای بازار را محتاطانه کرده است. به طوری که بررسی میدانی خبرنگار دنیای اقتصاد از بازار ارز تهران در نخستین ماه تابستان حاکی از آن بود که حتی باسابقه ترین معامله گران نیز از نگهداری دلار خودداری می کنند و بلافاصله پس از خرید، اقدام به فروش آن می کنند.

فعالان بازار معتقد بودند که انتشار اخبار می تواند به سرعت قیمت دلار را تغییر دهد و همین امر نگهداری آن را پرریسک می کند. البته برخی معامله گران نیز معتقد بودند که قیمت فعلی دلار نسبت به تورم موجود پایین تر است و خوشبینی چندانی نسبت به دستیابی ایران و آمریکا به توافق جدید، آن هم پس از تنش های نظامی اخیر وجود ندارد. به همین دلیل، این دسته از معامله گران سطوح قیمتی 86 هزار تومان را برای خرید دلار مناسب ارزیابی کردند. این موضوع موجب شد تا دلار در آخرین روز تیر ماه با افزایش همراه شود و در رقم 88 هزار و 250 تومان به کار خود پایان دهد. با این حال باتوجه به اینکه در آخرین روز خرداد ماه، کشور همچنان در شرایط نااطمینانی و جنگی قرار داشت دلار آزاد بازدهی ماهانه منفی 6.1درصد ثبت کرد.

در ماه گذشته اخبار مثبتی نیز در فضای بازار وجود داشت که سیگنال مثبتی برای فعالان بازار ارز تلقی شد. برای مثال مسعود پزشکیان، رییس جمهور ایران، با تاکر کارلسون، مجری سابق فاکس نیوز، مصاحبه کرد. تاکر کارلسون شخصیتی است که رویکردی ضدتنش نسبت به ایران دارد و از گفت وگو و دیپلماسی حمایت می کند. کارشناسان معتقد بودند این اتفاق می تواند فضای مذاکرات میان ایران و آمریکا را تا حدودی مثبت تر کند. از سوی دیگر، وزارت خارجه سوییس در ایران که حافظ منافع ایالات متحده است و پس از تجاوز رژیم صهیونیستی تعطیل شده بود، در این ماه دوباره بازگشایی شد. همچنین خبرها حاکی از آن است که درآمدهای ارزی ایران از محل صادرات نفت در دوره حمله اسراییل، دچار اختلال نشده و درگیری های نظامی را بر این بخش حیاتی از اقتصاد تاثیر جدی نداشته است.

همچنین گفته می شود که مقامات 3 کشور اروپایی و ایران در روز جمعه دور جدیدی از مذاکرات را برگزار خواهند کرد. به عقیده کارشناسان این موضوع می تواند روند آغاز مذاکرات ایران و آمریکا را تسهیل کند. به نظر میرسد که معامله گران بازار ارز تا مشخص شدن نتیجه این گفت وگوها به رفتار محتاطانه خود ادامه خواهند داد.