| خیابان و کوچه پس کوچه های منطقه سیاه سنگ ساکت است. کرکره بیشتر کارگاه و مغازه ها را کسی بالا نداده و همه تعطیل اند. کمتر رهگذری در این آفتاب تیز به چشم می خورد. خلوتی اینجا، برای آدم های این منطقه کارگاهی هم عجیب به نظر می رسد. آن ها می گویند خیابان های سیاه سنگ از شلوغی همیشه ترافیک بوده ولی حالا در روز شنبه، پرنده در خیابان پر نمی زند و بیشتر مغازه و کارگاه ها کاری برای انجام دادن ندارند. به گزارش شرق، آگهی های استخدام روی در و دیوار این محله زیاد است. از تکه های کاغذ روی تیر چراغ برق تا میله های پل هوایی و بنرهای تبلیغاتی که همه به کارگر ساده یا با تخصص های مختلف نیاز دارند. مرد جوانی که کارگاه مبل سازی دارد، توضیح می دهد بعد از ماجرای اخراج افغانستانی ها، این آگهی ها در منطقه هم افزایش پیدا کرده، چون بیشتر کارگاه ها نیروهای خود را از دست داده اند. جلوی یکی از کارگاه های چوب که به دلیل قطع برق موتور برقی روشن کرده، تعداد زیادی آگهی استخدام چسبیده شده. صاحب کارگاه که حوصله چندانی برای صحبت ندارد، به این آگهی ها اشاره می کند و فقط یک جمله می گوید: بنویسید وضع کار ما خراب است، نه نیرو داریم، نه فروشی در کار است . روی کرکره های پایین کشیده شده چند کارگاه دیگر هم بنرهای بزرگی برای استخدام نصب شده که کسادی بازار این روزهای منطقه را عیان تر می کند. آگهی های استخدام بعد از اخراج افغانستانی ها بیشتر شده خیلی از کارگرها و نیروهای ماهر ما که افغانستانی بودند، در این چند ماه و چند هفته اخیر یا دستگیر شدند یا به خواست خودشان رفتند. همین باعث شده با کمبود نیرو مواجه شویم و کار بیشتر ما خوابیده است. حتی آنهایی که قانونی اینجا کار می کردند هم از ترس فضای موجود رفتند. هنوز کسی برای جایگزین کردن آنها پیدا نکردیم و هیچ کس هم برای آگهی های استخدام زنگ نمی زند . این صحبت بسیاری از صاحبان کارگاه در منطقه بومهن است. کارگاه های نیمه تعطیل این منطقه و وفور آگهی های استخدام از کارگر ساده تا ماهر در تخصص های مختلف گواه این است که بیشتر آنها با کمبود نیرو مواجه شده اند. کاهش نیرو فشارهای اقتصادی بر صاحبان این کارگاه ها را شدت داده است. صاحبان این کارگاه های کوچک و بزرگ امیدوارند به زودی نیروهای جایگزینی در بازار پیدا شود. تاکنون طبق گفته های وزیر کشور بیش از 800 هزار نفر مهاجران افغانستانی از کشور خارج شده که 70 درصد به صورت خود معرف بودند. با این حال بر اساس اظهارات رییس نمایندگی وزارت امور خارجه خراسان رضوی، زمان نهایی خروج اتباع از کشور تا پانزدهم شهریور تعیین شده و پس از آن خروج بدون هماهنگی مشمول جریمه خواهد شد. در این چند ماه کارگرها هر روز کمتر شدند شیشه ها در قواره های مختلف کنار هم ردیف شده اند. هرکدام اندازه و شکلی دارند که بر اساس سفارش های مشتری گوشه ای از این کارگاه به دیوار تکیه داده شده اند. کارگاه خلوت است و هیچ دستگاه برشی روشن نیست. میز و بوفه های چوبی که شیشه ها باید داخل آن نصب شود، گوشه ای دیگر روی هم سوار شده اند و صاحب کارگاه که مردی میان سال است توضیح می دهد که کارشان چند ماهی می شود که راکد شده و این واژه را بارها در صحبت هایش تکرار می کند: شاید بیش از 25 سال است کارگاه دارم و هیچ وقت وضعیتم مثل حالا نبوده. شش کارگرم به دو نفر رسیده و همه آنها از ایران رفتند. در دو ماه اخیر چهار نفرشان به افغانستان برگشتند. کارگرهایم کم شده و به همان اندازه هم کار کم شد. مشتری های من رنگ کار و نجارند، نیروی آنها هم در این مدت کم شده و وقتی کار آنها به مشکل خورد، مستقیم بر روی کار ما هم اثر گذاشت. الان بیشتر این کارگاه ها دنبال کارگر ایرانی اند اما نیرویی برای جذب نیست و من هم شرایطم مثل بقیه همکاران است. خیلی از مشتری های من از کارگاه هایی بود که افغانستانی ها آن را می گرداندند، ولی آنها یا کارگاه را جمع کردند و به افغانستان رفتند یا در حال جمع کردن کارند. برای همین در این بازار خیلی ضرر کردیم. اثر این روزها به نظرم، تا دو ماه دیگر خود را نشان می دهد، وقتی که همین جنس ها در فروشگاه با قیمت نجومی به فروش برسد. در آن صورت واقعا فقط قشر خاصی می تواند این اجناس را بخرد. دو سال قبل در همین کارگاه ماهی چهار هزار متر شیشه خالی می کردیم، روی آن کار می کردیم و برای مشتری ارسال می کردیم که الان به هزار متر در ماه رسیده است. یعنی از اسفند ماه این عدد به زیر 15 تا 20 درصد کاهش پیدا کرده است. در این منطقه تعداد کارگاه های ایرانی که همین کارها را انجام دهند و ما با آنها کار کنیم، کم است. بیشتر آنها افغانستانی بودند که حالا تعداد آنها هم خیلی کم شده است. دیگر نجار افغانستانی وجود ندارد تا این کارها را تحویل ما دهد. این وضعیت از حالا به بعد قیمت نیروی کار را هم افزایش خواهد داد، چون بازار کمبود نیرو دارد. دیگر کسی زیر 30 تا 40 میلیون تومان کار نمی کند. مگر آنکه افغانستانی هایی که رفتند دوباره با مدرک قانونی وارد ایران شوند، کارگاه ها را راه بیندازند و مشغول کار شوند که این هم به زمان نیاز دارد. البته نیروهایی که به افغانستان رفتند هم می گفتند آن قدر سفارت شلوغ است که برای گرفتن پاسپورت و برگشت به ایران کسی جوابشان را نمی دهد . کارگرهای ماهری رفتند دیوارهای این کارگاه آهنگری با مجسمه های فلزی و آهنی تزیین شده است. علامت عزاداری با 12 تیغه به دیوار بزرگی تکیه داده شده که صاحب این کارگاه با ظرافت روی هر تیغه را طراحی کرده است. تمام دستگاه های کارگاه خاموش است و مرد با چهره ای در هم و کلافه از این روزهای کارش می گوید که عوامل مختلفی شرایط را برایش سخت تر کرده است: 20 سال است این کارگاه را دارم. الان بیشتر روزها در ساعت های طولانی برق منطقه می رود و این موضوع کاسبی ها را فلج کرده است. از طرف دیگر اخراج نیروهای افغانستانی هم همه چیز را بدتر کرده. ما کارگر رنگ کار خانمی داشتیم که رنگ کوره ای می زد و در همین چند هفته اخیر به افغانستان برگشت. ما فلج شدیم چون دیگر کسی نیست تا این کارها را انجام دهد. نیروی افغانستانی دیگری داشتم که هر کار می گفتم انجام می داد، در همین مدت، پنچ بار او را دستگیر کردند و الان از ترسش در باغی سمت دماوند مانده و بیرون نمی آید تا دوباره دستگیر نشود. این بنده خدا هم مدارک دارد ولی موقع دستگیری کسی کاری ندارد تو مدارک داری یا نه. الان اگر بگویم به کارگاه بیاید یا با هم برای نصب و تحویل وارد تهران شویم، ایست و بازرسی دوباره او را می گیرد. بنابراین دیگر نمی توان با این نیرو کار کرد. خوبی این نیروها این بود که هیچ کدام دزد نبودند و از این رو می شد به آنها اعتماد کرد. امیدوارم کم کم نیروی ایرانی جای آنها را پر کند. چون کار خوابیده، وقتی من کار ندارم یعنی بیش از صد شغل دیگر کار ندارد چون کار من وابسته به کار دیگران است . در بین صحبت هایش میله های بلندی را نشان می دهد که شاسی های اتاقک سیار است. توضیح می دهد که روز قبل خودش به تنهایی همه را اندازه زده و یکی یکی جوش داده است: همه کارها را خودم به تنهایی انجام می دهم، ولی چند نیروی ماهر افغانستانی برای من کار می کردند که مهارت آنها را کمتر کسی دارد. امیدوارم به زودی جای آنها را افراد دیگر در بازار پر کنند . سفارش مشتری قبول نمی کنم، چون نیرو ندارم تکه های بزرگ و کوچک چوب همه جای این کارگاه دیده می شود. براده های قهوه ای چوب کامل روی زمین را پوشانده و تعدادی میز و ویترین هایی بدون رنگ کنار هم ردیف شده است. اینجا کارگاه نجاری است. صاحب آن مرد میان سال افغانستانی است که بیش از 30 سال در ایران کار کرده و به شکل قانونی کارگاه دارد. حالا بسیاری از همکارانش از ایران رفتند یا در حال تحویل کارگاه و سفارش های مشتری هستند تا به افغانستان بروند. کاسبی او هم مانند دیگر کارگاه ها در یک وضعیت مشابه قرار گرفته است: امسال چند سفارش کار به کارگاه های دیگر داده بودیم که هر کدام یا کارگاه را جمع کردند و رفتند یا در حال رفتن به افغانستان هستند. در همین کارگاه باید حداقل هشت نیرو کار کند ولی الان با دو نیرو کار می کنم. الان فقط کار می کنم تا بتوانم هزینه های جانبی کار مثل اجاره کارگاه را دربیاورم. تعدادی از نیروها به صورت خودمعرف از ایران رفتند و برخی دیگر زمان گرفتند تا در تاریخ مشخصی به افغانستان بروند. بسیاری از نیروها که در همین یک تا دو ماه اخیر سفارش قبول کرده بودند یا دستگیر شدند یا خودشان رفتند. الان یک نفر هفته قبل دستگیر شده و کارهایی که باید تحویل مشتری می داد همه مانده، از افغانستان با من تماس گرفت تا در کارگاه آنها را تکمیل کنم، به مشتری تحویل دهم و پولش را به افغانستان بفرستم. دو نفر دیگر هم در شرف رفتن هستند و وقت تکمیل سفارش را ندارند، آنها هم قرار است سفارش های نیمه کاره خود را به کارگاه من بیاورند تا تکمیل کنم. تا پانزدهم مرداد بیشتر آنها، مخصوصا کسانی که خانواده دارند باید از ایران بروند و کار همه آنها نیمه کاره مانده است . این مرد میان سال حرف هایش را ادامه می دهد: چون من به صورت قانونی در ایران زندگی می کنم، اگر در پرداخت پول مشتری ها به مشکل بربخورم می توانم اقدامات قانونی انجام دهم ولی نیروهای افغانستانی که برگه آمایش ندارند، در این شرایط دستشان به جایی هم بند نیست. در حال حاضر قرار است چند نفر قول نامه های خود را به اسم من بزنند و بعد از ایران خارج شوند. به طور کل شرایط سخت است، در همین چند روز چون نیرو ندارم به خیلی از مشتری ها گفتم نمی رسم سفارش قبول کنم. می توان گفت که الان از صددرصد کارگاه با 20 درصد آن کار می کنیم . کارگاه خوابید تکه های برنز با طرح های مختلف روی میز کار کنار هم قرار گرفته، آن طرف هم میزهای بزرگ و کوچک که بعضی رنگ شده، دیده می شود. این کارگاه رنگ کاری در بخش های مختلف کار می کند که حالا به دلیل نبود نیرو کم کار شده است. صاحب آن جوانی است که در همین چند هفته اخیر چهار کارگر خود را از دست داده و آنها به افغانستان برگشتند: در این چند ماه که بحث اخراج مهاجرها بیشتر شده کارگرهای ما ترسیدند، حتی آنهایی که مدارک قانونی هم دارند از ترس اینکه امکان دارد در خیابان دستگیر شوند به افغانستان رفتند. برای همین تعداد نیروهای ما کم شده، یک نفر مانده و ما در بحث کارگر به مشکل برخوردیم. الان خودم و نیرویی که کارت آمایش دارد با هم کار می کنیم. می توانم بگویم چرخه تولید ما خوابیده و برای خیلی از بخش ها دیگر نیرو نداریم. خودم در کارگاه فقط رنگ پاشی می کردم، الان همه کار می کنم، مثلا رنز می زنم. برای مونتاژکاری، برنزکاری، خال گیری و بتونه گیری نیرو داشتیم که همه رفتند. چهار بخش خالی شده. بقیه کارگاه ها هم شرایط شان شبیه به ما شده است. من در منطقه چند جا آگهی زدم و می دانم اصناف دیگر هم همین کار را کردند ولی کسی برای کار به ما زنگ نمی زند. در این چند روز که 15 آگهی به دیوار و بنرهای منطقه چسباندم فقط یک نفر تماس گرفت که آن هم مهاجر بود. واقعا کارگر نیست، برای من کارگر ایرانی و افغانستانی مهم نیست، اگر نیروی افغانستانی قانونی باشد، او را بیمه هم می کنم ولی شرایط این روزهای کار ما خوب نیست . غیر قابل دفاع کارشناسان و متخصص های حوزه مهاجرت باور دارند که بی برنامه گی در موضوع اخراج افغانستانی ها از ایران شوکی به جامعه و بازار کار وارد کرده است. هرچند که بسیاری از آنها به دلیل نداشتن مدارک قانونی با کمترین دستمزد کار می کردند، اما خیلی از آنها مهارت هایی داشتند که حذف یکباره آنها در این بازار خسارت هایی به بار آورده است. از طرف دیگر بسیاری هم سال ها به صورت قانونی در ایران کسب وکار داشتند که یا دستگیر شدند یا به خواست خودشان به افغانستان باز گشتند، ولی در پروسه بازگشت به نوعی با رفتارهای غیرانسانی روبه رو شدند که محمدرضا دهنوی، فعال اجتماعی آن را زیر پا گذاشتن کرامت انسانی می داند و توضیح می دهد، آنها در این سال ها شخصیتی داشتند و بسیاری شان کارفرما یا ماهر در حوزه ای شده بودند که با چنین رفتارهایی روبه رو شدند: ظاهرا هیچ طرح مدونی برای این اخراج ها وجود نداشته. صرفا تصمیم گرفته اند که مهاجران افغانستانی باید بروند؛ بدون آنکه به ملاحظات انسانی، اقتصادی، یا حتی امنیتی واقعی فکر شده باشد. نتیجه اش شده روندی غیرانسانی و از نظر ساختاری هم معیوب . او با تأکید بر اینکه حتی اگر پیش فرض هایی مثل نقش منفی مهاجران در اقتصاد یا امنیت کشور را بپذیریم، باز هم نحوه اجرای این طرح قابل دفاع نیست، می گوید: این افراد انسان هستند. گرفتن پول برای خروج و بعد رهاکردن شان در شرایط تحقیرآمیز، از بین بردن عزت نفس انسانی شان است. مهاجران به چشم می بینند که هم وطنان شان در کشور همسایه با بی حرمتی روبه رو می شوند. این تجربه، هم برای کسانی که اخراج می شوند و هم برای کسانی که هنوز در ایران زندگی می کنند، یک زخم عمیق انسانی است . به گفته دهنوی، یکی از خطرناک ترین تبعات این طرح، شکل گیری نوعی دشمنی عمیق است: ما با این رفتار، داریم دشمن برای خودمان تولید می کنیم. وقتی کسی را تحقیر می کنی، وقتی با او نه به عنوان انسان، که به عنوان تهدید برخورد می کنی، او اگر هم امروز برود، در آینده علیه تو موضع خواهد گرفت. چه بخواهد به کشور خودش خدمت کند، چه بخواهد برایت کار کند؛ دیگر همراهی نخواهد کرد . دهنوی از مواجهه شخصی اش با جوانی 20، 25 ساله می گوید؛ جوانی افغانستانی که سابقه منفی نداشته، اما اکنون به دلیل شرایط جدید مورد توهین و بی احترامی قرار گرفته است: آدمی که شأن و شخصیتش زیر سؤال رفته، ممکن است به سادگی به سمت آسیب های اجتماعی برود؛ از اعتیاد گرفته تا بزهکاری. کانتکست فعلی این افراد را به خلاف سوق می دهد، بدون اینکه خودشان بخواهند. ما قبلا حضور افغانستانی ها را به عنوان مسئله اجتماعی نمی شناختیم، ولی الان با این رفتارها داریم تضاد میان ایرانی و افغانستانی را تبدیل به مسئله ای اجتماعی می کنیم . بخش مهمی از حرف های دهنوی به حوزه کار و تولید مربوط می شود. او از افغانستانی هایی می گوید که سال ها در مشاغل تولیدی فعالیت داشتند و حتی در برخی رشته ها تبدیل به نیروی کار ماهر شده بودند: خیلی از این افراد برای مهارتشان سال ها تلاش کردند، کارگاه زدند، یا در ساخت وساز، کشاورزی و دامداری نقش داشتند. حالا آنها را دستگیر می کنند، حتی اگر مدرک داشته باشند، با آنها رفتار تحقیرآمیز می شود. حتی کسانی که داوطلبانه رفتند، در شرایط فجیعی نگهداری شدند. چهار روز زیر آفتاب، بدون آب و غذا، بدون سرویس بهداشتی. خانواده هایی با کودک، نوزاد، یا سالمند که نگران کننده است . به گفته دهنوی، اخراج افغانستانی ها فقط مسئله مهاجران نیست. کارفرماهایی که حالا نیروی کاری ندارند، دچار فروپاشی روانی شده اند: وقتی با صاحبان کارگاه صحبت می کنیم، می بینیم ناامیدی شدیدی دارند. خیلی ها کارگاه ها را جمع کردند، بعضی ها هم در آستانه تعطیلی هستند. صنایع کوچک در ایران ستون فقرات اقتصادند، ولی همین حالا، صرفا با اخراج مهاجران، ستون ها دارند یکی یکی فرو می ریزند . دهنوی بر اهمیت بررسی عوارض جانبی طرح های اجتماعی تأکید می کند. به گفته او، در این مورد خاص، عوارض بسیار سنگین تر از هدف اعلامی است: در تمام طرح های اجتماعی باید به پیامدها توجه کرد. اینجا پیامدها به شدت پررنگ تر از فایده ها هستند. فکر می کردیم مشکلی را حل می کنیم، ولی ناخواسته ده ها بحران اجتماعی، اقتصادی و روانی به وجود آوردیم . محمدرضا دهنوی تأکید می کند که مواجهه ایران با مهاجران افغانستانی، فقط مسئله ای مهاجرتی نیست: ما از افغانستانی ها گروهی فرودست ساختیم و این تمرینی خواهد شد برای فرودست ساختن دیگر گروه ها، بنابراین دیر یا زود این تمرین بر روی بقیه هم اجرا خواهد شد . او تنها راه برون رفت را در سیاستی انسانی و فراگیر می بیند: ما راهی جز ادغام نداریم. این مرز ساختگی بین ایرانی و مهاجر باید برداشته شود. اگر همزیستی انسانی شکل نگیرد، بحران ها بزرگ تر خواهند شد. جنگ الزامی ندارد حتما با اسلحه باشد؛ رنج و تحقیر روزمره هم نوعی جنگ خواهد بود . | 
تراکتور دومین بازی تدارکاتی را هم در ترکیه برد
ستاره سابق استقلال همکار مجیدی در تیم اماراتی
دونالد ترامپ ایران را به حمله دوباره آمریکا تهدید کرد