یک متخصص قلب و عروق می گوید: گرما و به دنبال آن کم آبی و اختلال در املاح بدن می تواند باعث آریتمی و ایست قلبی در افراد دارای بیماری های قلبی شود.

به گزارش همشهری، با بالا رفتن دمای هوا در ماه های گرم سال، آمار مراجعه بیماران قلبی و مبتلایان به بیماری های تنفسی به مراکز درمانی افزایش چشمگیری پیدا می کند. این اتفاق در شهرهای گرم تر بیشتر اتفاق می افتد. دو روز پیش بود که رسانه ها اعلام کردند گرما و البته شدت آلودگی هوا در خوزستان باعث شد که حدود 1400 نفر با علائم قلبی و تنفسی غیرعفونی به بیمارستان ها مراجعه کنند. پزشکان هشدار می دهند که گرمای شدید می تواند روند بیماری های غیرعفونی مثل نارسایی قلبی، آریتمی، تنگی نفس مزمن و آسم را تشدید کند و در مواردی جان بیمار را به خطر بیندازد.

چرا بیماری افراد مبتلا به بیماری های قلبی در گرما تشدید می شود؟ دکتر محسن پاینده، متخصص قلب و عروق در این باره توضیح می دهد: بدن انسان در گرمای بالا تلاش می کند دمای خود را از طریق تعریق و گشاد شدن عروق سطحی کاهش دهد. این فرایند باعث افت فشار خون و افزایش ضربان قلب می شود. در افراد سالم، این تغییرات معمولاً مشکلی ایجاد نمی کند، اما برای بیماران قلبی - مخصوصا کسانی که دچار نارسایی قلبی یا گرفتگی عروق کرونر هستند -، این تلاش برای حفظ تعادل دمایی، یک بار اضافی به قلب وارد می کند.

این متخصص قلب و عروق ادامه می دهد: از طرف دیگر، از دست دادن آب و املاح از طریق تعریق زیاد ممکن است منجر به اختلالات الکترولیتی شود. مثلا کاهش پتاسیم و سدیم در خون می تواند آریتمی قلبی یا حتی ایست قلبی ایجاد کند. همچنین بعضی داروهای قلبی مانند که ادرارآور هستند هم می توانند بدن را نسبت به این کم آبی حساس تر کنند.

پاینده درباره عوارض و آسیب های گرما برای بیماران قلبی می گوید: کم آبی و اختلال در املاح بدن که می تواند آریتمی و ایست قلبی ایجاد کند، افت فشار خون و کاهش خون رسانی به اعضا، افزایش بار کاری قلب که باعث تشدید نارسایی و تنگی نفس می شود، تأثیر منفی بر عملکرد داروها و نیاز به تنظیم دوز و بالا رفتن خطر تشکیل لخته خون به دلیل غلظت خون از مهم ترین عوارض گرما برای این افراد است. همچنین اگر بدن نتواند به طور موثر دمای خود را تنظیم کند، گرمازدگی یا گرمازدگی شدید رخ می دهد. این شرایط خطرناک هستند و در افراد دارای زمینه بیماری های قلبی می توانند منجر به عوارض جدی از جمله سکته مغزی و حمله قلبی شوند.

پزشکان به بیماران تنفسی هم هشدار می دهند که در هوای گرم بیشتر مراقب خود باشند. چراکه گرما با کاهش کیفیت هوا و بالا رفتن غلظت آلاینده هایی مانند ازن سطح زمین و ذرات معلق همراه است و این مواد می توانند راه های هوایی را تحریک کنند و باعث تشدید علائم آسم یا بیماری مزمن انسدادی ریه شوند. بسیاری از بیماران تنفسی در تابستان دچار حملات تنگی نفس، خس خس سینه و سرفه های مکرر می شوند. همچنین رطوبت بالای هوا در برخی مناطق می تواند تهویه طبیعی ریه ها را مختل کند و احساس تنگی نفس را در بیماران افزایش دهد.

برای بیماران قلبی و تنفسی، فصل تابستان صرفاً زمان سفر و تعطیلات نیست، بلکه دوره ای پرخطر است. بنابراین باید با آگاهی کامل به استقبال آن بروند و رفتارهای پرخطر از خود نشان ندهند. در زیر چند توصیه کلیدی مطرح می شود که برای ارتقای آگاهی این افراد و با هدف خودمراقبتی بیشتر در گرما مفید هستند.

ماندن در خانه: در روزهایی که دمای هوا بالا است، به خصوص بین ساعات 10 صبح تا 4 بعدازظهر، بیماران قلبی و تنفسی باید از خروج غیرضروری از منزل خودداری کنند. این افراد حتی اگر در ساعات غیر اوج گرما هم از خانه بیرو نرفتند، باید سعی کنند خود را خنک نگه دارند. مثلا آب کافی بخورند، تا حد ممکن در سایه حرکت کنند و اگر با خودرو جایی می روند حتما کولر خودرو را روشن کنند.

مصرف کافی آب: نوشیدن آب به صورت منظم (حتی در صورت نداشتن احساس تشنگی) برای جلوگیری از کم آبی بدن ضروری است. البته بیماران قلبی باید در این زمینه با پزشک خود مشورت کنند.

پوشیدن لباس های سبک و گشاد: لباس هایی که اجازه تهویه هوا را می دهند، به خنک شدن بدن کمک می کنند.

پرهیز از فعالیت سنگین: ورزش یا فعالیت های شدید جسمی باید به ساعات خنک تر روز منتقل شوند.

پایش علائم هشدار: اگر فردی دچار تپش قلب، سبکی سر، تنگی نفس، ضعف ناگهانی یا بی حالی شدید شد، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند.

رعایت نسخه دارویی: بیماران نباید داروهای خود را خودسرانه قطع یا کم و زیاد کنند. برخی داروها ممکن است نیاز به تنظیم دوز در هوای گرم داشته باشند که تنها با نظر پزشک باید انجام شود.

گرما در نگاه اول ممکن است تنها یک عامل آزاردهنده فصلی به نظر برسد، اما درواقع برای بیماران مزمن قلبی و تنفسی یک تهدید جدی است. شناخت درست اثرات گرمای هوا بر بدن و رعایت توصیه های ساده می تواند از بسیاری از موارد مراجعه به اورژانس و عوارض جدی جلوگیری کند. رسانه ها هم باید مدام در این زمینه اطلاع رسانی داشته باشند تا این گروه از بیماران با آگاهی بیشتری برای حفظ سلامت خود اقدام کنند.