روزنامه هم میهن در گزارشی پرونده های کشته شدگان بندر شهیدرجایی را بررسی کرده است.

در ادامه بخشی از این گزارش را می خوانید: چندروز دیگر که برسد، سه ماه از انفجار مهیب بندر شهید رجایی گذشته؛ حادثه ای که جان 58 نفر را گرفت، صدها نفر را زخمی کرد و ده ها خانواده را داغدار. اما هنوز هیچ کس پاسخ روشنی نداده و هیچ مقام مسئولی عذرخواهی نکرده است.

گرچه بخش زیادی از دیه ها پرداخت شده، اما بسیاری از زخمی ها هزینه جراحی ها را از جیب داده اند، مستمری ها بر مبنای روزهای کارکرد محاسبه شده اند و تنها فردی که عنوان شهید گرفته، یک فرمانده نظامی بوده. بسیاری از خانواده های بازمانده حتی فرصت شکایت هم نیافته اند.

بعضی از آن ها می گویند شرکت پیمانکار، با تهدیدهای مستقیم و غیرمستقیم، آن ها را از پیگیری حقوقی منصرف کرده و درحال حاضر تنها 8 خانواده، از میان 58 خانواده بازمانده، شکایت رسمی ثبت کرده اند. دادگاه ها هم هنوز بی نتیجه اند، پرونده ها مُهر محرمانه خورده اند و هیچ کس پاسخ نداده که دقیقاً چه چیزی در آن محموله مرگبار بوده و چه کسی مسئول است.

امید رییسی همسر افسانه تیما، شاپور پدر سحر خاور، مصطفی نوریزاده همسر حکیمه بختو که عزیزانشان را از دست دادند و سمیرا خواهر حسن دهقانی پور که یک چشم برادرش به شدت آسیب دیده و موج انفجار او را هنوز رها نکرده و بسیاری دیگر، همچنان یک پرسش را تکرار می کنند: چه کسی مسئول مرگ و آسیب به عزیزان مان است و چرا هنوز سکوت ادامه دارد؟

در میان موج خبرهای حادثه انفجار در بندر شهید رجایی بندرعباس در اردیبهشت ماه امسال، یکی از رانندگان تریلی که دچار آسیب جدی شد، حسن دهقانی پور بود؛ راننده 39ساله اهل حاجی آباد بندرعباس که از سال 1386 در بندر شهید رجایی بار می آورده و می برده. حالا آن انفجار مهیب، یک چشم اش را زخمی کرده، موج اش او را گرفته و هنوز ول نکرده؛ مثل چند راننده تریلی دیگر که همکار حسن بودند و حالا مدام استرس دارند، صدای انفجار را هنوز می شنوند، سردرد دارند و بعضی وقت ها کارهایی می کنند که دست خودشان نیست.

چشم حسن، سه بار جراحی شده و شش جراحی دیگر هم پیش رو دارد. با گذشت چندماه از حادثه اما هنوز هیچ حمایتی از سوی مسئولان برای جبران خسارت ها و درمان آسیب های جسمی و روانی او انجام نشده است. این ها را سمیرا دهقانی پور ، خواهر حسن می گوید؛ خواهر حالا راوی قصه برادر شده: وقتی انفجار شد، موج انفجار حسن را گرفت. تریلی اش هم خراب شد. هنوز بعد از این مدت نه پول خسارتی به او داده اند، نه حمایت مالی کرده اند. فقط هزینه بیمارستان همان اول کار که زخمی شده بود، پرداخت شد. حسن با کمک برادر دیگرمان که او هم راننده است، ماشین را تا حدی تعمیر کردند اما خودش دیگر نمی تواند پشت ماشین بنشیند.

درحالی که سمیرا می گوید خسارتی به برادرش داده نشده، سخنگوی قوه قضاییه هفته پیش اعلام کرد که خسارت بیش از 1500 خودرو و 3200 کانتینر آسیب دیده، ارزیابی و مراحل پرداخت آن به طور کامل انجام شده است. او از تلاش برای جبران خسارت بیمه نامه های منقضی و همکاری گسترده شرکت های بیمه و نهادهای مرتبط خبر داده است.

به گفته سمیرا دهقانی پور، برادرش حسن دچار مشکلات روانی ناشی از موج انفجار شده است؛ آن اوایل، تا چندین روز بعد از انفجار بندر شهید رجایی، او مدام گیج بوده، هنوز هم وقتی صدای بلندی می آید دچار اضطراب و ترس می شود، پرخاشگر شده و مدام می گوید: انگار مخم تکان خورده. سمیرا می گوید، از او سی تی اسکن مغز هم گرفته اند: گفته اند در مغزش انگار چیزهایی جابه جا شده .

حسن حالا داروی اعصاب و روان مصرف می کند و به گفته خواهرش، حتی برای درمان های بعدی او مثل شش جراحی چشم اش که هنوز باقی مانده، هیچ کمکی نشده. سمیرا می گوید، قیمت تریلی حسن، 7-6 میلیارد تومان است و آنطور که خودش برآورد کرده، 200 میلیون تومان به این ماشین خسارت وارد شده، درحالی که 80 میلیون تومان، پول بار شیشه ای بوده که آن روز در تریلی بوده و حالا پودر شده: اصلاً به هیچ کدام از راننده ها خسارت درستی نداده اند، بیمه هم که هیچ. حتی کانتینر یکی از همکارهایش که تهرانی بود هم هنوز خسارت نگرفته.

اسماعیل حاجی زاده، دبیر اجرایی خانه کارگر هرمزگان اما نظر دیگری دارد؛ او می گوید، رسیدگی مالی به خانواده ها و آسیب دیدگان خوب انجام شده است: هم دیه ها پرداخت شد، هم به مجروحان رسیدگی شد و هم مستمری برای بازماندگان برقرار شده. حتی وزیر کار دستور داد برای کسانی که آسیب روحی دیدند، روانشناس بفرستند. مدیرعامل تأمین اجتماعی هم گفته که اگر کسی توانایی کار کردن ندارد، بیمه بیکاری برایش فعال شود. این ها همه کارهای مثبتی بود که واقعاً انجام شد.

به گفته او اما هنوز بسیاری از خانواده ها از لحاظ روانی درگیر و بعضی از بازماندگان، هنوز درگیر درمانند.

سمیرا دهقانی پور می گوید، در روستای خودشان و اطراف آن در حاجی آباد، آمار مصدومان این انفجار بالا بوده: فقط در اینجا، 18 نفر مصدوم و چهار نفر فوتی داشتیم. دو نفر از حاجی آبادی هایی که آن روز در بندر شهید رجایی بودند، هنوز مفقودند: هنوز هیچی از شوهر یکی از دوستانم که اهل حاجی آباد است، پیدا نشده. یعنی بعد از انفجار کاملاً ناپدید شد.

پیگیری ها تا اینجا نتیجه ای نداشته: برادرم چندبار رفت استانداری، گفتند اولویت با خانواده های فوت شده و مفقودین است. گفتند، پرونده ها به ترتیب بررسی می شوند، ولی فعلاً خبری نیست. هیچ امیدی هم به این کمیته ویژه نداریم.

حسن دهقانی پور برای جراحی های چشم اش بارها راهی شیراز شده و تمام هزینه ها را از جیب خودش داده: برادر دیگرمان که او هم بعد از این انفجار بیکار شده، همراه خودش می برد. این انصاف است؟ خواهر حسن دهقانی پور می گوید، او وخانواده اش مثل دیگر زخمی های انفجار بندر شهید رجایی می خواهند دیده شوند: فقط آن هایی که جان شان را از دست دادند مهم نیستند؛ آن ها که زنده ماندند ولی زندگی شان ازهم پاشیده چی؟ هزینه درمان، تعمیر ماشین، ناتوانی در کار، ترس از صدا و… این چیزها را چرا کسی نمی بیند؟

سه ماه از انفجار مرگبار در بندر شهید رجایی بندرعباس می گذرد. حکیمه بختو 42 ساله، یکی از قربانیان آن روز از زنانی بود که در روز حادثه، در یک کانکس موقت و ناایمن مشغول به کار بود، کانکسی که با قدرت انفجار متلاشی شد و تمام افراد حاضر در آن جان خود را از دست دادند؛ 8 نفر: افسانه تیما، سحر خاور، سمیه رییسی، فاطمه حاتمی نژاد، فرزاد امیریان، آرمان نوذرزاده و علی سمیعی. آن ها حالا 8 خانواده از میان خانواده های 58 کشته انفجار شهید رجایی اند.

مصطفی نوریزاده، همسر حکیمه بختو، خود یکی از کارکنان باسابقه همین بندر است. او از ماه ها بی پاسخی، پیگیری های ناکام و تلاش برای روشن شدن ابعاد پنهان ماجرا می گوید: مدیران شرکت سینا حتی گفته اند: مگر 8 تا خانواده بیشترند؟ بروند شکایت کنند، ببینیم چه کار می توانند بکنند؟! ببینیم زور آن ها بیشتر است یا ما؟ اصلاً حق ندارند شکایت کنند. ما باید این کنایه های آزاردهنده را هم بشنویم به جای اینکه بیایند دلداری مان بدهند. ما خودمان مشکل مان کم است، در این گرمای بندرعباس باید برویم دم دادسرا و دادگاه و التماس کنیم که برویم داخل.

مصطفی حالا با نریمان، پسر 13 ساله اش تنها زندگی می کند و می گوید کودک هنوز نتوانسته مرگ مادرش را بپذیرد. برای حفظ سلامت روان اش، مصطفی ناچار است تمام پیگیری ها را دور از چشم او انجام دهد. او نمی تواند وقتی پسرش کنارش است درباره مادرش صحبت کند؛ نمی خواهد روحیه اش به هم بریزد: ما هر روز این درد را زندگی می کنیم. بارها شده که بعدازظهر، وقتی از سر کار برمی گردم و پسرم را می گذارم خانه مادربزرگش، خودم هم مستقیم می روم پیش مادر و خواهرم. مادربزرگ و خاله اش هم تا شب کنار پسرم هستند چون دیگر شب ها هم به خانه نمی آید.

این اتفاق، مدتی است که هر شب تکرار می شود. بچه ام دیگر در خانه نمی ماند. وقتی درباره مادرش حرف می زنم، می بینم اوضاعش بدتر می شود. با مشاور صحبت کردم، گفت تحت هیچ شرایطی نباید جلوی بچه درباره مادرش، روند شکایت، دادگاه یا جزییات حادثه صحبت کنم. حتی نباید احساس کند که ما در دل مان هم در حال صحبت درباره اوییم.

آن طور که او روایت می کند، ماجرا از مدت ها قبل شروع شده بود؛ از هشت ماه قبل از انفجار، مدیران، حکیمه و همکارانش را مجبور کردند از ساختمان اداری بروند در یک کانکس. می گفتند جا نداریم. مصطفی و دیگر همکارانش، بارها به این موضوع اعتراض کرده و گفته بودند که آن کانکس ایمن نیست، ولی کسی گوش نداده بود: تمام کارمندانی که در ساختمان اصلی مانده بودند، زنده ماندند اما آن 8 نفر که تهدید شدند و به کانکس های ناایمن فرستاده شدند، قربانی شدند. آن ها کارمندان اداری بودند، ولی چون ساختمان جا نداشت، به زور فرستاده شدند به کانکس. این تصمیم از چندماه قبل گرفته شده بود.

هنوز هیچ نهاد رسمی ای، جزییاتی از محموله، مقصران یا گزارش نهایی فنی حادثه را منتشر نکرده است. به گفته خانواده ها، نه تنها هیچ مدیر یا مسئولی برکنار نشده، بلکه حتی یک عذرخواهی رسمی هم صورت نگرفته است. تنها واکنش رسمی تا امروز، برگزاری چند جلسه در بندرعباس بوده؛ جلساتی که وکلای خانواده ها در آن ها اجازه دسترسی کامل به پرونده را نداشته اند. مصطفی نوریزاده می گوید: گفتند پرونده محرمانه است. چطور؟ ما که عزیزان مان کشته شده اند، نامحرمیم؟

به گفته مصطفی، درحال حاضر فقط 8 خانواده از میان 58 خانواده آسیب دیده، شکایت رسمی ثبت کرده اند. فشارهای اجتماعی، ترس از قطع همکاری های شغلی، همچنین نفوذ نسبی بعضی شرکت های درگیر در منطقه، باعث شده بسیاری از خانواده ها سکوت کنند: 10 روز بعد از حادثه، دادگستری استان هرمزگان جلسه ای تشکیل داد تا خانواده ها را گرد هم بیاورد و توضیح دهد که قرار است چه پیگیری هایی انجام شود. همان جا بود که من خانواده ها را دیدم و تصمیم گرفتم یک گروه تشکیل بدهم؛ گروهی از بازماندگان برای انسجام، هم افزایی و مشخص کردن اهداف و مسیر پیگیری.

آنطور که نوریزاده می گوید بعضی خانواده ها به دلیل وابستگی مالی یا ترس از تحت فشار قرار گرفتن، جرأت نکردند شکایت کنند: پسرعموی سحر خاور که همراه حکیمه روز حادثه در کانکس بوده، در شرکت سینا کار می کند و بعد از شکایت پدر سحر، حالا او را تحت فشار گذاشته اند. همین مسائل باعث شد تا بسیاری از خانواده ها نتوانند صدایشان را بلند کنند.

بالاخره با پیگیری فراوان، دادگاه اجازه داد چند خانواده شکایت شان را ثبت کنند: ما الان هشت خانواده ایم که شکایت کردیم. وکلایی شریف، بدون دریافت هزینه، پیگیری پرونده را برعهده گرفتند. بارها و بارها به دادگاه رفتیم و برگشتیم. اما هنوز هیچ پاسخی نگرفته ایم. نه مدیری بازخواست شد، نه کسی استعفا داد، نه حتی کسی عذرخواهی کرد. هیچ مسئولی توضیح نداد. حتی بعضی مدیران بودجه های ویژه ای گرفتند و حالا با پیمانکاران، پروژه های جدید راه انداخته اند؛ انگار نه انگار که این پروژه ها روی خون عزیزان ما ساخته شده است.