فرارو تصویب یک آیین نامه در شورای عالی فضای مجازی که بویی از اینترنت طبقاتی با خود داشت کافی بود که تندترین واکنش ها نسبت به این آیین نامه و دولت پزشکیان نشان داده شود.

به گزارش فرارو، رفع محدودیت های اینترنتی مردم یا رفع فیلترینگ یکی از معدود وعده هایی که مسعود پزشکیان در انتخابات زودهنگام 1403 قول پیگیری آن را داد. اگر چه در یکسال گذشته واتساپ و گوگل پلی با مصوبه شورایعالی فضای مجازی رفع فیلتر شدند اما انتظارهای مردم از دولت چهاردهم هنوز برآورده نشده است.

در چنین شرایطی، انتشار آیین نامه تسهیل فعالیت کسب وکارهای اقتصاد رقومی (دیجیتال) در کنار بعضی اظهارنظرهای پیشین، باعث شد که موضوع اینترنت طبقاتی بار دیگر داغ شود. اینترنت طبقاتی لقبی ست که برای طرح های اعمال محدودیت های متفاوت برای اینترنت اقشار مختلف جامعه هر چند وقت یک بار به عنوان راه حل وضعیت فیلترینگ ارائه می شود.

این آیین نامه با واکنش های تند و یکپارچه ای روبرو شد. تا جایی که مرکز ملی فضای مجازی توضیحی تکمیلی درباره آن و هدفی که پشت طرح و تصویب این آیین نامه وجود داشته است، منتشر کرد. شورای اطلاع رسانی دولت هم در بیانیه ای اعلام کرد: کمیته تسهیل کسب وکار های دیجیتال هیچ ارتباطی با موضوع اینترنت طبقاتی ندارد. دولت صراحتا با اینترنت طبقاتی مخالف است. این شورا هدف از تشکیل کمیته تسهیل را جلوگیری از مداخله های بی مبنا و غیرقانونی نهاد های بالادستی در امور کسب وکار های دیجیتال عنوان کرد. طبق ماده یک این مصوبه، هدف از تشکیل این کمیته، جلوگیری از دخالت های غیرقانونی، حمایت از حقوق فعالان دیجیتال و ایجاد ثبات اقتصادی برای کسب وکار ها عنوان شده است.

فاطمه مهاجرانی نیز در توییتر (ایکس) نوشت: دولت بر اینترنت آزاد، فراگیر و باکیفیت برای همه مردم تأکید دارد. مصوبه روز گذشته شورای عالی فضای مجازی هیچ ارتباطی با محدودسازی اینترنت ندارد. این مصوبه با هدف تسهیل فعالیت کسب وکارهای اقتصاد دیجیتال در حوزه های پولی ـ مالی، بانک، بیمه، حمل ونقل و…و به نفع کارآفرینی و خدمات بهتر برای مردم تدوین شده است. اینترنت طبقاتی نه مبنای قانونی دارد و نه هیچ وقت در دستور کار دولت قرار خواهد داشت.

او سپس در اظهاراتی دیگر گفت: مواجهه با موضوع اینترنت و فضای مجازی حتما با ملاحظاتی از جنس ملاحظات تربیتی که در همه دنیا وجود دارد و این را نمی توانیم کتمان کنیم باید باشد و نباید هم جز این محدودیتی ایجاد شود. با این حال در شرایطی که بنا به ملاحظات امنیتی لازم است اینترنت خودمان را محدود کنیم، اقشاری هستند که کارشان، کار کلیدی است؛ مثل خبرنگاران. همان طور که یک عده انسان شجاع داریم که پشت پدافند می نشینند، یک عده آدم داریم که باید تصویر مظلومیت و شجاعت ایران را منتقل کنند آن ها حتما باید اینترنتی داشته باشند که آزاد باشد و بتوانند این تصویر را به دنیا مخابره کنند. تاکید می کنم دولت نگاهش بر اینترنت آزاد است اما در شرایط بحران باید به کسانی که نیاز ویژه دارند، امکانات ویژه داد. تاکید می کنم بحث اینترنت طبقاتی نبوده و نخواهد بود.

پیش از این هم محمدرضا عارف روز 25 تیرماه درباره لزوم تکمیل هر چه سریعتر شبکه ملی اطلاعات صحبت کرده بود. مجموع این صحبت ها و فضایی که از پیش وجود داشت، باعث شد که هیچ کدام از این توضیحات با اقبال روبرو نشود.

در فهرست های جهانی آزادی اینترنت، تنها کشور چین اینترنتی محدودتر از ایران دارد. فیلترینگ در ایران همواره ادامه داشته و میزان افزایش این محدودیت ها بالاتر از گشایش هایی مقطعی ست. بخش های زیادی از جامعه هیچ وقت درباره علت اعمال این محدودیت ها قانع نشدند. طیف سایت ها و اپلیکیشن هایی که در ایران فیلتر هستند، در کنار سایت هایی که اجازه دسترسی آی پی های ایران را نمی دهند، بسیار زیاد است.

وضعیت اینترنت کشور بعد از جنگ 12 روزه، به همان حالت پیشین هم برنگشت و شکایت ها از کیفیت اینترنت بالاست. در چنین شرایطی، تکلیف وعده های دولت در خصوص پیگیری رفع این محدودیت ها نیز مشخص نیست. البته این موضوع مختص به اظهارنظرهای دولتی نیست. در ایام ابتدایی پس از آتش بس، اظهاراتی از سوی برخی فعالان حوزه دیجیتال مطرح شده بود که رنگ وبویی از اینترنت طبقاتی داشت.

سازمان نصر (نظام صنفی رایانه ای) تهران اعلام کرده بود که برای استمرار ارائه خدمات حیاتی، در پی حفظ دسترسی برخی شرکت های ارائه دهنده این خدمات به اینترنت بین الملل است. در بخش های بعدی این بیانیه نیز بر حق دسترسی مردم به اینترنت تاکید شده بود. منطق این درخواست را هم ارائه دادند. چرا که با قطع اینترنت بین المللی در شرایط بحران، این خدمات را مختل می کند. اما واکنش ها به این فعالان بخش خصوصی هم تند و همراه با خشم بود. تا جایی که مدیر نصر اعلام کرد که این صنف به دنبال اینترنت طبقاتی نیست. در واقع این اخبار که از تبعیض حکایت دارند، با واکنش های تندی روبرو می شود. دولت پزشکیان با توجه به وعده رفع فیلترینگ، بار دیگر زیر تیغ این انتقادات است.