فرارو روزنامه جام جم (وابسته به سازمان صداوسیما) شماره امروز خود 24 تیر 1404 را به دفاع از عملکرد خود و پاسخ به منتقدان اختصاص داد. جام جم در این شماره، از طرحی خاص به عنوان عکس یک استفاده کرد که بمباران ساختمان شیشه ای صداوسیما توسط اسراییل را کنار انتقادها از سازمان قرار می داد.

به گزارش فرارو، این شماره روزنامه صداوسیما چند مطلب شاخص در راستای همین هدف داشت. گزارش اصلی روزنامه با تیتر حمله به صدا و سیما؛ نوبت کاسبان رسانه ای است در کنار یادداشت مدیرمسئول این روزنامه و یادداشت یکی از فعالان رسانه ای نزدیک به جریان جلیلی ها از این دست بودند. جام جم امروز همچنین گفتگویی با سحر امامی مجری و هومن خلیلی کارگردان خبر داشت که اقدام شجاعانه شان در روز حمله رژیم صیهونیستی به صداوسیما، بازتابی جهانی پیدا کرد.

گزارش یک روزنامه، گفتگویی با سه کارشناس سیاست و رسانه بود اما بخش تند آن، به قلم خبرنگار جام جم اختصاص داشت. در ورودی این گزارش آمده است: در چند وقت اخیر، رسانه ملی که به طور قطع صدای ملت ایران است، آماج حملات هشتگی و رسانه ای کاسبان رسانه ای بسیاری بوده که بخش زیادی از آن، ریشه در رفتارهای جناحی برخی افراد دارد. همزمان با خبرسازی های بی بنیاد درباره عزل ونصب ها در رسانه ملی که همگی براساس خبرهای جعلی است، گفت وگو ها و گزارش هایی در روزنامه ها و سایت های خبری وابسته به جریان های سیاسی خاص و پادوهای رسانه ای آنها، صداوسیما را به سیبل حملات خود تبدیل کرده اند وبه هر مسأله ای حتی به انتخاب مهمانان برنامه های خبری و تحلیلی رسانه ملی انتقاد می کنند.

در ادامه می خوانیم: نکته مهم این است که در چنین شرایطی، بیش از هر زمان دیگری، شاهد حضور کارشناسانی با طیف های مختلف سیاسی در آنتن تلویزیون هستیم. درهمین حال، رسانه ملی تلاش کرده تاعلاوه برحفظ خط فکری درست وبجا، مقابل این حملات بایستد. پژوهشگران بسیاری معتقدند که کار سازمان صداوسیما در چنین شرایطی سخت است و نباید ساده به آن نگاه کرد.

عباس سلیمی نمین، پژوهشگر تاریخ و تحلیلگر سیاسی، در این خصوص به کثرت نظراتی اشاره می کند که سازمان صداوسیما تلاش کرده آنها را منعکس کند و در کنار آن، با نقدهای غیرمنصفانه ای روبه رو بوده است. سلیمی نمین به جام جم می گوید: تعدد نظرات در جامعه ما قابل توجه است و رسانه ملی مدیریت این فضا را در دست دارد که واقعا کار سختی است اما باید این فعالیت استمرار بخشیده شود.

دکتر روح الله احمدزاده کرمانی، استاد دانشگاه و کارشناس فرهنگی نیز در این خصوص به جام جم گفت: ممکن است نقدهایی به برخی مسائل وجود داشته باشد اما امروز رسانه ملی پیشقراول وحدت ملی است. بر همین اساس تضعیف رسانه ملی به منزله تضعیف وحدت، انسجام و همبستگی ملی محسوب می شود.

علیرضا سربخش، نویسنده و کارشناس فرهنگی و چهره پیشکسوت جبهه فرهنگی انقلاب هم در گفت وگو با جام جم تاکید کرد: برخی به دنبال این هستند که انسجام و وحدت ملی را بر هم بزنند و با همین هدف صداوسیما را نشانه گرفته اند.

مهدی جمشیدی، فعال رسانه ای نزدیک به جریان جلیلی یادداشتی در این خصوص برای جام جم نوشت. در بخشی از یادداشت آمده است: روشن است که نگاه انقلاب، نه برانحصارگرایی تمامیت خواهانه دلالت دارد ونه بر تکثرگرایی لیبرالی.ما ازشر اقتدارگرایی، سرکوب و خفقان، هرگز به اردوگاه لیبرالیسم پناه نمی بریم و تصور نمی کنیم که چون زمانه، اقتضای انتخاب رویکرد لیبرالی را دارد، باید خویشتن انقلابی مان را فراموش کنیم و در مدار لیبرالیسم شبه مذهبی قرار بگیریم.

در گفتمان انقلابی، حتی خود دینداری نیز مراتب و درجات مختلفی دارد و همگان یکنواخت و یک شکل نیستند و نخواهند شد. انقلابیگری نیز چنین حکمی دارد. نهایت ساده اندیشی است که گمان کنیم می توان خصوصیت موزاییکی و چندپاره جامعه را فراموش کرد و یکدستی شیء انگارانه را به عنوان امر مطلوب، برگزید. ولی سخن در این است که در جامعه پساانقلاب، همچنان امر دینی و امر انقلابی، می تواند مدار و محور بوده و باید نیز باشد. انقلاب اسلامی، قله و سرآمد درخشش تاریخی ما ست و می تواند تمامیت و کلیت هویت تاریخی ما را نمایندگی کند. هیچ امری، اینچنین جامع و فراگیر نیست. در این انقلاب، امر سیاسی و امر دینی، آمیخته شد و یک هندسه ساختاری جدید شکل گرفت. حال چنانچه نیروهای لیبرال بخواهند از این چارچوب تاریخی و هویتی عبور کنند و اعتبار و منزلت آن را نادیده بگیرند و ساختارشکنی خود را نیز به جامعه نسبت بدهند، باید در برابرشان ایستاد. مسأله، زدودن این تاریخ و هویت معنوی نوپدید است که رسانه باید به خدمت آن گماشته شود. همه توفیق و کامیابی رسانه ملی، وابسته به این است که بتواند آن حقایق عالی اسلامی و انقلابی را در متن جامعه، بازتولید و تثبیت کند. باید این حلقه وصل را که ریشه تاریخی و باطنی دارد، نگسست و تکثر بی ضابطه لیبرالی را جایگزین آن نکرد.

انتقادها به سازمان صداوسیما یکی از قدیمی ترین حوزه های تحلیلی در ایران است. منتقدان همواره این سازمان را به عنوان یک دستگاه سیاسی می شناسند و این سیاسی بودن دستگاه رسانه ای اصلی کشور را امری ریشه دار می دانند. آن ها برای این انتقادات خود، از نظر تاریخی رفتار صداوسیما در دوران مذاکرات هسته ای، رفتار این سازمان نسبت به دولت های یازدهم و دوازدهم، مناظرات انتخاباتی، ارائه تحلیل های جهت دار سیاسی یا هزینه سازی برای کشور در برخی برنامه ها در برخی شبکه ها مانند 3، تصفیه نیروهای رسانه ای باسابقه و غلبه جریان سیاسی تندرو بر سازمان را به عنوان شاهد مثال خود برای نقد عملکرد سازمان مورد توجه قرار می دهند.

در موضوع جنگ 12 روزه نیز برخی اظهارنظرها مانند حمله به دولت و شخص مسعود پزشکیان، آغل خواندن وطن از سوی قائم مقام سازمان، ارائه تحلیل و اخبار غلط که یکی از نمونه های آن اعلام هدف گرفتن هواپیمای اف 35 اسراییل در بخش خبری و کتمان آن چند روز بعد از آتش بس بود.

فرارو چند روز قبل در یادداشتی راجع به این مسئله ریشه دار و طرح موضوع دعوت از کارشناسان مختلف از سوی صداوسیما نوشت: شاید گفته شود حضور افراد با تفکرات متفاوت در تلویزیون حداقل از سال 1401 به این سو بیشتر شده است. این مورد دو پاسخ دارد. نخست این که بسیاری از چهره های دگراندیش، برای محاکمه به تلویزیون می روند و تلاش می کنند در این فرصت حرف خود را هم بزنند. برای مثال مجری برنامه ای مانند گفتگوی ویژه خبری همواره یار کمکی مهمان هم موضع تلویزیون است، نه گرداننده بحث؛ بخشی از مباحثه است. ضمن این که وزن حضور چهره های متفاوت حتی اگر افزایش آن پس از اعتراضات 1401 را بپذیریم، با وزن تندروهای سیاسی قابل قیاس نیست. آن ها در درجه اول مدیران تلویزیون هستند. در درجه بعدی، تریبوندارانی ثابت هستند که حضور فردی مانند محمد قوچانی، محمد عطریانفر یا دیگر اصلاح طلبان، شاید در فضای شبکه های اجتماعی بازتاب پیدا کند اما چالشی برای آن ها نیست. چون مقطعی و نابرابر است. امروز هم که در دوران پس از آتش بس جنگ 12 روزه به سر می بریم، فضا همین است. اصلاح طلبان در تلویزیون هستند تا فضا آرام شود و آن ها هم کمرنگ یا محو شوند تا در نهایت بحران بعدی آغاز شود. تندروها همواره صاحب و دیگران مهمان آنتن هستند.

اصلاح طلبان را مثال زدم چون مصداق عینی این موضوع هستند. در صورتی که موضوع، فراتر از دوگانه قدیمی اصلاح طلب و اصولگراست. این مرزبندی حداقل از حدود یک دهه قبل با حوادثی که در کشور پیش آمد، دیگر به معنای قدیم وجود ندارد. مسئله این است که رسانه عمومی کشور باید یک صدای ملی و در جهت منافع ملی داشته باشد که صداوسیما چنین رویکردی نداشته و ندارد. خواه اصلاح طلبان را به آن شبکه ها ببرند یا نبرند. رویکردشان همان رویکرد سابق است.