اتحادیه اروپا برنامه ای موسوم به ابتکار پژوهش و نوآوری کوانتوم اروپا را رونمایی کرد تا شکاف خود را در مقایسه با آمریکا در حوزه فناوری های کوانتومی کاهش دهد. این طرح شامل تقویت پژوهش پایه، صنعتی سازی، کاربردهای امنیتی و تولید چیپ های کم هزینه کوانتومی است؛ هدف، تبدیل دستاوردهای پژوهشی به رهبری اقتصادی است.

به گزارش ایسنا، 2 ژوییه 2025، هِنا ویرکونِن، معاون اجرایی کمیسیون اروپا در حوزه فناوری و خودکفایی، طرح راهبردی جدید اتحادیه اروپا برای فناوری کوانتومی را ارائه کرد. هدف اصلی این طرح، پیوند میان کشورهای عضو جهت ایجاد دیدگاهی مشترک در زمینه پژوهش و نوآوری کوانتومی است تا موقعیت علمی اروپا به رهبری اقتصادی بدل شود.

وی تأکید کرد: فناوری های کوانتومی ساختار اقتصاد ما را دگرگون خواهند کرد؛ این فناوری با حل معضلات پیچیده، تولید داروهای نوین و حفاظت از زیرساخت های حیاتی امکان پذیر می شود. همچنین در حوزه دفاع و امنیت، حوزه هایی مانند ارتباطات امن و احساس گر تجهیزات میدانی پیش بینی شده است.

با استفاده از قوانین مکانیک کوانتومی، این فناوری ها می توانند مسائلی فراتر از توان محاسبات کلاسیک را حل کنند، حسگری دقیق تر ارائه دهند و لایه ای اضافه از امنیت برای داده های حساس فراهم آورند. لازم به ذکر است که کامپیوترهای کوانتومی همچنین تهدیدی برای بسیاری از سیستم های امنیتی فعلی هستند و تفاوت میان آن ها و فناوری رمزنگاری متداول به روشنی قابل لمس است.

بر اساس اعلام کمیسیون، اروپا در حوزه مقالات علمی کوانتوم عملکردی پیشتاز دارد و زیست بوم استارت آپی پهناوری شکل گرفته، اما در ثبت پتنت و استفاده واقعی از ظرفیت بازار کمی عقب است. طی پنج سال گذشته، اتحادیه اروپا نزدیک به 2 میلیارد یورو در این فناوری سرمایه گذاری کرده و 9 میلیارد یورو از دولت های عضو جذب شده، اما این اکوسیستم هنوز شکننده است. یکی از دلایل این وضعیت، عدم هماهنگی در حمایت میان کشورهای عضو و کمبود سرمایه گذاری خصوصی است.

در حال حاضر تنها 5 درصد سرمایه گذاری خصوصی جهانی در حوزه کوانتومی در اروپا انجام می شود، در حالی که بیش از 50 درصد به آمریکا اختصاص دارد. این مساله باعث ایجاد چالش در مسیر تبدیل پژوهش به صنعت می شود و استارت آپ ها در مراحل توسعه با دشواری زیادی مواجهند.

بخش فناوری اروپا این طرح را مثبت ارزیابی کرده اما هشدار داده است که اجرای جدی ضروری است . یوها وارتیااینن (Juha Vartiainen)، مدیر امور جهانی شرکت IQM Quantum Computers فنلاند، گفت: این طرح نشانه ای از تفکر بلندمدت و بلندپروازی جدی است. اگر با فوریت وارد عمل شویم، روی مقیاس بندی تمرکز کنیم و اکوسیستمی یکپارچه در اروپا ایجاد کنیم، نه تنها می توانیم عقب نمانیم، بلکه در عصر هوش مصنوعی قدرتمند کوانتومی رهبری هم خواهیم کرد.

چچلیا بونه فلد-دال (Cecilia Bonefeld‑Dahl)، دبیرکل انجمن صنعتی DigitalEurope، نیز گفت: کوانتوم، شانس اروپا برای رهبری جهانی فناوری است، اما فقط اگر سریع عمل کنیم. وی تأکید کرد که اتحادیه اروپا باید تمرکز خود را بر حمایت از سرمایه گذاری، خریدهای فرابَرِ مرزی و جذب استعداد قرار دهد و نه مقررات گذاری سخت گیرانه پیش از بلوغ بازار.