دانشمندان می گویند اضطراب، عصبانیت یا غم و غصه ای که صبح های شنبه به عنوان اولین روز کاری وجودتان را فرا می گیرد، واقعی است و اکنون ما اثبات بیولوژیکی برای آن داریم.

به گزارش ایسنا به نقل از نیو اطلس، اگر شنبه ها را دوست ندارید، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای مشکلات سلامتی مرتبط با استرس و اضطراب، از جمله بیماری های قلبی-عروقی باشید، چرا که تحقیقات جدید نشان می دهد که شنبه ها نشانه مشخصی از واکنش استرس را در بدن ما به جا می گذارند.

دانشمندان برای اولین بار، منبع بیولوژیکی مشخصی از غصه شنبه را یافته اند که مستقل از وضعیت کاری است و در هیچ روز دیگری از هفته دیده نمی شود. علاوه بر این، برای برخی افراد، استرس طولانی مدت که در شنبه ها ایجاد می شود، قلب آن ها را در معرض خطر جدی قرار می دهد.

محققان دانشگاه هنگ کنگ (HKU) دریافتند که شنبه ها که برای بسیاری از افراد، آغاز هفته کاری است، تأثیر منحصر به فردی بر پاسخ استرس بدن دارد و می تواند موجب مشکلات مزمنی شود که می توان با سطح کورتیزول در مو اندازه گیری کرد.

پروفسور تارانی چاندولا (Tarani Chandola) از گروه جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی HKU گفت: شنبه ها به عنوان یک تقویت کننده استرس فرهنگی عمل می کنند. برای برخی از افراد مسن، گذار هفته باعث ایجاد یک آبشار بیولوژیکی می شود که ماه ها ادامه می یابد. این موضوع مربوط به کار نیست، بلکه مربوط به این است که شنبه ها، حتی پس از پایان شغل ما چقدر عمیق در فیزیولوژی استرس ما ریشه دارند.

این مطالعه به بررسی داده های 3511 بزرگسال 50 سال به بالا پرداخت. همه این شرکت کنندگان سطح استرس خود را برای یک دوشنبه (اولین روز کاری در اغلب کشورها) در طول جلسات پرسشنامه ثبت کرده بودند. آن ها همچنین نمونه های موی خود را برای ارزیابی قرار گرفتن در معرض هورمون استرس طولانی مدت، به ویژه کورتیزول و کورتیزون (متابولیت کورتیزول) ارائه دادند. از آنجا که نمونه ها حدود 2 سانتی متر طول داشتند و از پوست سر گرفته شده بودند، محققان توانستند محتوای هورمون استرس را در طول دو تا سه ماه اندازه گیری کنند.

داده های مربوط به سن، جنس، BMI، سیگار کشیدن، دارو و وضعیت اجتماعی-اقتصادی نیز در نتایج لحاظ شده است.

آنچه آن ها دریافتند، این بود که بزرگسالان مسن تری که سطح اضطراب خود را در روز اول کاری هفته به عنوان بالاترین سطح ارزیابی کردند، سطح هورمون های بسیار بیشتری در نمونه های موی خود داشتند که نشان دهنده وضعیت استرس پایدار و مزمن است. این موضوع هم در بین افرادی که شاغل بودند و هم افرادی که بازنشسته شده بودند، مشاهده شد و نشان می دهد که صرف نظر از وضعیت شغلی، شروع هفته راهی برای تحریک این پاسخ استرس پایدار است.

یک مطالعه قبلی ارتباطی بین شنبه ها و افزایش شیوع حمله قلبی شدید پیدا کرده بود. در حالی که این دو مطالعه به طور مستقیم با هم مرتبط نیستند، افزایش استرس بیولوژیکی مرتبط با این روز از هفته و مکانیسم ایجاد شده، سرنخ هایی از فرآیند بیولوژیکی ارائه می دهد که زمینه را برای بیماری قلبی-عروقی فراهم می کند.

محققان دریافتند که این مکانیسم، اختلالی در محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA)، یکی از سیستم های اصلی پاسخ به استرس بدن است. این سیستم یک حلقه بازخورد بین هیپوتالاموس و غده هیپوفیز در مغز و غدد فوق کلیوی که کورتیزول آزاد می کنند، تشکیل می دهد. تنظیم طبیعی باعث می شود که سطح کورتیزول زمانی که بدن تهدیدی را درک می کند، افزایش یابد و پس از آن به حالت اولیه بازگردد.

اگر محور HPA دچار اختلال تنظیم مداوم باشد، همانطور که در استرس مزمن و سایر شرایط مانند اختلال اضطراب پس از سانحه (PTSD) مشاهده می شود، سطح پایدار کورتیزول می تواند منجر به بیماری های قلبی-عروقی، چاقی، اضطراب بالینی و سایر اختلالات شناختی شود.

افرادی که گفتند به طور خاص در روز شنبه و نه در روزهای دیگر احساس اضطراب می کنند، به طور متوسط ​​23 درصد سطح کورتیزول بالاتری در موهای خود در مقایسه با افرادی که گفتند در هر روز دیگری احساس اضطراب می کنند، داشتند.

در حالی که هر کسی که اضطراب را گزارش کرده بود، سطحی از کورتیزول در بدنش تشخیص داده شده بود، محققان دریافتند که افراد پراسترس (10 درصد از پاسخ دهندگان با سطح کورتیزول بالا) با فرا رسیدن روز شنبه، اضطراب بیشتری را تجربه می کنند.

بنابراین در حالی که بسیاری از افراد ممکن است در روزهای شنبه احساس اضطراب کنند، به نظر می رسد فقط کسانی که از قبل استرس فیزیولوژیکی بالایی دارند، این اضطراب را به شکل کورتیزول طولانی مدت بالا، به زیست شناسی خود منتقل می کنند.

محققان خاطرنشان کردند: مطالعات قبلی شواهدی مبنی بر سطح بالاتر کورتیزول در روزهای هفته نسبت به آخر هفته ها نشان داده اند، اگرچه هیچ کدام اثر خاص غصه شنبه را شناسایی نکرده اند.

آن ها افزودند: از آنجایی که کورتیزول مو یک معیار یکپارچه از فعالیت محور HPA در چند ماه گذشته است، این مطالعه نتوانست تشخیص دهد که آیا سطح کورتیزول در روزهای شنبه بالاتر است یا خیر. در عوض، این مطالعه ارتباطی بین احساس اضطراب گزارش شده در روزهای شنبه و سطح بیش از حد تولید گلوکوکورتیکویید را نشان داد.

تحقیقات بیشتری برای شناسایی افزایش ناگهانی کورتیزول در روزهای شنبه مورد نیاز است. با این حال، این مطالعه پاسخ بیولوژیکی واضحی به غصه شنبه ارائه می دهد که توسط افراد مسن صرف نظر از وضعیت کاری احساس می شود. همچنین مسیری را برای هدف قرار دادن اضطراب ها، به ویژه برای افرادی که در معرض خطر بالای استرس مزمن و نشانگرهای کورتیزول بالا هستند، فراهم می کند که ممکن است در نتیجه آن از مشکلات جدی سلامتی رنج ببرند.

این مطالعه در مجله Affective Disorders منتشر شده است.