دکتر محمدرضا شالبافان، در ارتباط با عوارض و اختلالات روانی ناشی از هر حادثه اظهار کرد: اصطلاح ترومای روانی در روان پزشکی و روان شناسی مطرح است و این عبارت را در زبان فارسی ضربه روانی یا سانحه ترجمه کرده اند. منظور از ترومای روانی، هرگونه استرس خارج از تجربیات رایج و معمولی انسان ها است؛ به طور قطع، تمام انسان ها با تجربه هایی مانند ترافیک، مشکلات بین فردی، مشکلات اقتصادی، آلودگی هوا و مشکلاتی از این دست به صورت روزانه طی حیات خود مواجه هستند.

به گزارش ایسنا، وی با بیان اینکه برخی استرس ها فراتر از تجربیات معمولی انسان ها است، افزود: به طور مثال، مواجهه با صحنه ای که یک فرد در آن دچار آسیب شدید جسمی می شود یا جان خود را از دست می دهد؛ فراتر از تجربه معمولی انسان ها است. همچنین اگر شرایط به نحوی باشد که هر لحظه در ارتباط با آسیب جسمی یا جانی خود احساس نگرانی کنیم، جزو استرس های فراتر از تجربیات معمولی انسان ها به حساب می آیند. چنین مواردی با تعریف ترومای روانی منطبق است.

مدیر دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در ارتباط اختلال اضطراب پس از سانحه "PTSD" توضیح داد: چند درصد افرادی که ترومای روانی را تجربه می کنند با علائمی مواجه می شوند که اگر این علائم در کانون توجه قرار گیرد، احتمال دارد که قابل درمان باشند و افراد به سمت اختلال اضطراب پس از حادثه سوق داده نمی شوند. مجموعه علائمی که یک ماه پس از سانحه ایجاد می شود، با عنوان اختلال استرس حاد "ASD" شناخته می شود.

شالبافان درباره علائم اختلال استرس حاد توضیح داد: ترس مداوم برای تکرار سانحه، احساس حضور پیوسته در صحنه سانحه، تجربه حضور مکرر در سانحه، برهم خوردن خواب و بروز کابوس های شبانه، حس تعلیق و تنش و بروز مشکل در عملکرد جزو علائم اختلال استرس حاد هستند. در چنین شرایطی، اغلب افراد تلاش می کنند از موقعیت هایی که هرگونه ارتباط با موقعیت استرس زا دارد، اجتناب کنند؛ به طور مثال، از محلی که حادثه در آن اتفاق افتاده گذر نمی کند یا اگر یک خودرو سبب موقعیت استرس زا است از حضور در خودرو یا رانندگی اجتناب می کند.

وی ادامه داد: اجتناب از موقعیت استرس زا می تواند سبب مزمن شدن اختلال استرس حاد شود و این اختلال را به اختلال اضطراب پس از سانحه تبدیل می کند. اگر افراد با علائم اختلال استرس حاد در خود مواجه شدند، می بایست به روان پزشک یا روان شناس مراجعه کنند. مداخلات غیردارویی اولیه در بسیاری از موارد کافی است و به بهبود وضعیت فرد کمک می کند، اما گاهی اوقات به مداخلات دارویی نیاز است.

مدیر دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت درباره مداخلات درمانی گفت: افراد با مراجعه به مراکز جامع سلامت می توانند خدمات مورد لزوم را دریافت کنند و در صورت نیاز به خدمات تخصصی با ارجاع مراکز جامع سلامت می توانند خدمات تخصصی را از مراکز سراج (مراکز سلامت روانی-اجتماعی) دریافت کنند.

شالبافان درباره ارائه خدمات برای پیشگیری از اختلال اضطراب پس از حادثه در جنگ 12 روزه گفت: برنامه های غربالگری و درمان اختلال اضطراب پس از سانحه در مناطق مشخصی از استان و شهر تهران آغاز شده براساس جلسات هماهنگی با دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران، برنامه غربالگری و درمان اختلال اضطراب پس از سانحه طی هفته های آینده گسترش می یابد.