بازار مسکن رمقی ندارد؛ اما در بازار اجاره به جز حاشیه سازی برخی موجران که در حال بالا بردن قیمت ها هستند، شرایط نسبتا مساعد است؛ به ویژه با خروج اتباع افغانستانی از کشور، اجاره ساختمان های کلنگی در مناطق میزبان این اتباع با تخفیف قابل توجه روبه رو شده است.

به گزارش همشهری، از آغاز جنگ تحمیلی اسراییل علیه ایران و هدف قرار گرفتن تهران، بازار مسکن و اجاره پایتخت وارد کما شد، اما بعد از برقراری آتش بس، برخلاف بازار اجاره که به شرایط عادی برگشت، بازار مسکن رکود سنگین تری را تجربه کرد.

بررسی های میدانی حاکی از این است که معاملات خریدوفروش مسکن تقریبا متوقف شده و کمتر خریداری در شرایط فعلی حاضر به ورود به معاملات مسکن می شود.

بازار مسکن به شدت از ریسک جنگ و بی ثباتی گریزان است و ریالی بودن سرمایه گذاری در این بازار و همچنین خطر آسیب فیزیکی و نابودی این سرمایه گذاری در شرایط جنگی، باعث شده خریداران برای ورود به بازار احتیاط کنند و منتظر عادی شدن شرایط بمانند.

بررسی های میدانی از بنگاه های مشاور املاک تهران حاکی از این است که باوجود کاهش حدود 10 درصدی قیمت پیشنهادی فروشندگان املاک، تقریبا هیچ کسی سراغ خرید مسکن نمی رود و به جز مستأجران، هیچ کسی به بنگاه های املاک سر نمی زند.

حامد قیصری، فعال بازار مسکن تهران می گوید: نااطمینانی در بازار مسکن به شدت زیاد است و در این وضعیت، فروشندگانی که به هر دلیلی پول لازم هستند و باید ملک خود را بفروشند حتی با تخفیف هم نمی توانند مشتری نقد برای ملک خود پیدا کنند.

در کنار رکود جنگی بازار مسکن، خروج اتباع غیرمجاز از کشور نیز باعث شده بخش دیگری از بازار مسکن با کاهش قیمت مواجه شود.

از آنجایی که بخش قابل توجهی از اتباع غیرمجاز، به صورت جمعی در خانه های قدیمی و کلنگی مناطق جنوبی شهر سکونت داشتند، خروج انبوه آن ها از کشور باعث افزایش شدید عرضه خانه های قدیمی به بازار اجاره شده است.

قیصری، فعال بازار مسکن منطقه 17 تهران می گوید: اجاره بهای خانه های ویلایی قدیمی که پیش از این عمدتا به اتباع افغانستانی اجاره داده می شد، تا بیش از 30 درصد نسبت به میانگین قیمت های بازار کاهش پیدا کرده است.

به گفته او، قرارداد اجاره آن دسته از این خانه های ویلایی که همچنان در اختیار اتباع افغانستانی مجاز قرار دارد، با همان قیمت سال قبل در حال تمدید است.

یکی از نکات عجیب بازار اجاره در یک ماه اخیر این است که بعد از آتش بس جنگ تحمیلی، قیمت پیشنهادی موجران در برخی از آگهی های اینترنتی نسبت به قبل از وقوع جنگ افزایش یافته است.

منتشرکنندگان برخی از این آگهی ها، رشد نسبی قیمت ارز را دلیل افزایش قیمت پیشنهادی خود عنوان کردند؛ درحالی که ازنظر فعالان بازار اجاره، در دوره آتش بس، هیچ توجیهی برای اثرگذاری چنددرصدی افزایش قیمت دلار بر قیمت اجاره وجود ندارد و اقدام این دسته از صاحب خانه ها، ناشی از توهم آن هاست.

وحید خدادادی، فعال بازار مسکن و اجاره منطقه 7 تهران می گوید: قیمت ثبت شده در اغلب آگهی های اینترنتی بازار اجاره، حدود 20 درصد بالاتر از قیمت واقعی بازار است و به همین واسطه، بسیاری از این آگهی ها حتی تا چند هفته پس از ثبت، هیچ مشتری بالفعلی پیدا نمی کنند.

خدادادی با تأکید بر لزوم قاعده مند و رقابتی کردن بازار اجاره، می افزاید: تا زمانی که دولت در 2 حوزه نظارت کارآمد بر بازار اجاره و تسهیل عرضه واحدهای استیجاری اقدام مؤثری انجام ندهد، اوضاع بازار سنتی اجاره چندان به نفع مستأجران نخواهد بود، اما در همین بازار هم، مستأجران باید به جای تسلیم شدن در مقابل پیشنهاد اولیه موجران و مطابقت دادن خود با این پیشنهادها، وارد چانه زنی مؤثر شوند و فضای کلی را به سمت تعامل و توجه به شرایط هر دو طرف سوق دهند.

او نبود قانون جامع و شفاف و نظارت سیستماتیک برای بازار اجاره را اصلی ترین عامل در تضعیف مستأجران و ابتر ماندن قوانین و مصوبات مرتبط با این بازار عنوان کرد و گفت: اگر قرار است قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره اجرا شود و مثلاً سقف افزایش اجاره 25 درصد باشد، باید این کار به صورت سیستمی و بدون انداختن توپ در زمین مستأجر یا مشاور املاک انجام شود.