در اقدامی نوآورانه برای مقابله با آلودگی هوای خفه کننده دهلی، این شهر قرار است برای اولین بار شاهد باران مصنوعی باشد. پژوهشگران موسسه فناوری هند کانپور (IIT Kanpur) یک فرمول ویژه را برای بارورسازی ابرها تهیه کرده اند و قصد دارند چندین پرواز هوایی را نیز بر فراز دهلی انجام دهند.

به گزارش ایسنا، عملیات بارورسازی ابرها با هدف پاکسازی هوای سمی، توسط منجیندر سینگ سیرسا (Manjinder Singh Sirsa) وزیر محیط زیست هند اعلام شد. سیرسا در آغاز عملیات خاطرنشان کرد که در صورت مساعد بودن شرایط آب وهوایی، آزمایش تولید باران بین چهارم تا یازدهم ژوییه انجام خواهد شد. این نشان دهنده تغییر قابل توجهی در نحوه برخورد شهر با بحران زیست محیطی خود است.

آماده سازی دهلی برای عملیات بارورسازی ابرها، منبع الهام گزارش حاضر برای پرداختن به این روش و مزایا و معایب آن شده است.

بارورسازی ابرها یک روش اصلاح آب و هواست که برای تحریک بارش مصنوعی استفاده می شود. این روش با پراکنده کردن مواد شیمیایی خاص در ابرهای مرطوب، آنها را به تشکیل قطرات سنگین آب برای ریزش به صورت باران ترغیب می کند. عوامل رایج مورد استفاده شامل یدید نقره، نمک یددار و سنگ نمک هستند که با کار کردن به عنوان هسته های میعان، به تسریع تشکیل قطرات کمک می کنند.

بارورسازی ابرها روشی به قدمت چند دهه برای اصلاح آب و هواست که طیف گسترده ای از فناوری ها را برای پژوهش و عملیات به کار می گیرد. به گفته اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا (NOAA)، یکی از رایج ترین کاربردهای بارورسازی ابرها افزایش بارندگی یا سرکوب تگرگ است که معمولاً با افزودن ذرات ریز یدید نقره انجام می شود. در حال حاضر 9 ایالت آمریکا از این روش استفاده می کنند. این در حالی است که 10 ایالت این کشور، بارورسازی ابرها یا به طور کلی اصلاح آب و هوا را ممنوع کرده اند یا در نظر دارند که آن را ممنوع کنند.

بارورسازی ابرها در صورت اجرای موفقیت آمیز می تواند مزایایی داشته باشد که برخی از آنها به شرح زیر هستند.

1. تأمین آب. بارورسازی ابرها ممکن است بارندگی را افزایش دهد و در نتیجه با کمک به پر کردن مخازن و سفره های آب زیرزمینی و سایر موارد استفاده، تأمین آب مورد نیاز را برای اهداف کشاورزی، صنعتی، تفریحی و شهری افزایش دهد. به عنوان مثال، یک شرکت آمریکایی فعال در حوزه انرژی گفت که از بارورسازی ابرها برای افزایش تولید برق از سدهای برق آبی استفاده می کند و پیست های اسکی نیز از آن با هدف افزایش برف استفاده کرده اند.

2. مزایای زیست محیطی. افزایش بارندگی می تواند به نفع گیاهان، حیات وحش و سطح رطوبت خاک باشد و میزان فرسایش خاک را کاهش دهد یا از آن جلوگیری کند. به عنوان مثال، افزایش بارندگی می تواند تهدیدات مربوط به خشکسالی را برای ماهی ها کاهش دهد و همچنین ممکن است با افزایش رطوبت خاک و کاهش پوشش گیاهی خشک، خطر آتش سوزی جنگل ها را پایین بیاورد. عربستان سعودی، برنامه هایی را برای استفاده از بارورسازی ابرها به منظور ایجاد جنگل های جدید دارد.

بارورسازی ابرها می تواند دسترسی به آب را افزایش دهد و مزایای اقتصادی، زیست محیطی و سلامتی را به همراه داشته باشد. 3. سلامت. افزایش بارندگی می تواند آلودگی هوا و اثرات آن را بر سلامتی کاهش دهد. به عنوان مثال، گزارش ها حاکی از این هستند که چین از بارورسازی ابرها برای کاهش آلودگی هوا پیش از رویدادهای مهم استفاده کرده است. هند نیز عملیات بارورسازی ابرها را برای کاهش آلودگی هوا در دهلی در نظر گرفته است. علاوه بر این، اندونزی نیز از بارورسازی ابرها برای کاهش آتش سوزی جنگل ها استفاده کرده است تا آلودگی هوا را کاهش دهد.

4. اقتصادی. همه مزایای ذکرشده در بالا می توانند مزایای اقتصادی نیز داشته باشند. به عنوان مثال، افزایش بارندگی می تواند نیاز به واردات اضافی آب یا اقدامات حفاظتی شدید را کاهش دهد. همچنین، افزایش بارندگی می تواند تولید محصول و درآمد برای کشاورزی و سایر صنایع را افزایش دهد. مهار تگرگ ممکن است خسارت به محصولات کشاورزی و اموال را کاهش دهد و کاهش مه می تواند ایمنی حمل ونقل را بهبود ببخشد. در صورت امکان، مهار طوفان می تواند میلیون ها دلار خسارت و تلفات جانی را کاهش دهد. کاهش تهدیدات مربوط به خشکسالی برای گیاهان و حیات وحش و بهبود سلامت انسان نیز می تواند مزایای اقتصادی قابل توجهی را داشته باشد.

بارورسازی ابرها می تواند دسترسی به آب را افزایش دهد و مزایای اقتصادی، زیست محیطی و سلامتی را به همراه داشته باشد. در بررسی های انجام شده، تخمین بارش اضافی از صفر تا 20 درصد متغیر بوده است. با وجود این، ارزیابی اثرات بارورسازی ابرها به دلیل محدودیت های بررسی اثربخشی این روش دشوار است.

برخی از چالش های پیش روی استفاده و توسعه روش بارورسازی ابرها به شرح زیر هستند.

1. اطلاعات قابل اطمینان درباره بارورسازی ابرها به صورت بهینه و مؤثر و مزایا و اثرات آن وجود ندارد. بدون چنین اطلاعاتی، عملیات کمتر مؤثر خواهد بود و بازگشت سرمایه نامشخص است.

2. عملیات بارورسازی ابرها تنها زمانی می تواند بارندگی را افزایش دهد که نوع مناسبی از ابرها وجود داشته باشد. این امر، فرصت های موفقیت را محدود می کند.

عملیات بارورسازی ابرها تنها زمانی می تواند بارندگی را افزایش دهد که نوع مناسبی از ابرها وجود داشته باشد.3. استفاده از یدید نقره، برخی از متخصصان حوزه محیط زیست را نگران می کند. اگرچه پژوهش های موجود به تعداد انگشت شماری از پژوهش های اخیر محدود هستند اما همین پژوهش ها نیز نشان می دهند که یدید نقره در سطوح کنونی، نگرانی زیست محیطی یا بهداشتی ایجاد نمی کند. با وجود این، مشخص نیست که آیا استفاده گسترده تر از یدید نقره بر سلامت عمومی یا محیط زیست تأثیر خواهد گذاشت یا خیر.

4. الزامات مطرح شده توسط سازمان فدرال آمریکا برای گزارش دهی ممکن است شامل همه اطلاعات لازم برای نظارت کافی بر بارورسازی ابرها نباشد. در نتیجه، ممکن است فرصت های ارزیابی بهتر مزایا و اثرات بالقوه بارورسازی ابرها از دست برود.

5. عموم مردم ممکن است بارورسازی ابرها را به طور کامل درک نکنند؛ از جمله این که بارورسازی ابرها چگونه با مهندسی زمین که بر آب و هوا در مقیاس های زمانی طولانی تر تأثیر می گذارد، متفاوت است.

با وجود این محدودیت ها، پیشرفت مدل های رایانه ای و فناوری هایی مانند رادار و حسگر در طول چند دهه گذشته، ارزیابی فرآیندهای ابری را بهبود بخشیده و ممکن است به درک بهتر اثرات بارورسازی ابرها کمک کند.