روزنامه خراسان در یادداشتی بر خروج یا عدم خروج جمهوری اسلامی ایران از معاهده عدم اشاعه هسته ای (NPT) تمرکز کرده است.

این روزنامه در این زمینه نوشت: در پی سال ها تنش بر سر برنامه هسته ای ایران و رعایت نکردن تعهدات از سوی طرف های غربی، گمانه زنی ها درباره خروج احتمالی ایران از معاهده عدم اشاعه هسته ای (NPT) قوت گرفته است. این گمانه زنی ها، به ویژه پس از حملات اخیر و تجاوزات نظامی به مراکز حساس و حیاتی ایران، از جمله تأسیسات هسته ای، توسط رژیم صهیونیستی و آمریکا، وارد مرحله جدیدی شده است.

ناکارآمدی آژانس بین المللی انرژی اتمی در حفاظت از اطلاعات و اماکن حساس هسته ای ایران، دلیل اصلی این نگرانی ها و بحث ها پیرامون خروج از NPT است. از سویی خروج از NPT می تواند ابزارهای جدیدی را در اختیار دستگاه دیپلماسی ایران قرار دهد و از منظر حقوق بین الملل نیز دارای پیامدهایی است.

افزایش قدرت چانه زنی و بازتعریف مذاکرات: خروج از NPT می تواند به ایران اهرم فشار حقوقی و دیپلماتیک بیشتری در مذاکرات آینده بدهد. این اقدام می تواند به منزله یک شوک برای نظام بین الملل باشد و کشورهای غربی را وادار به بازنگری در رویکرد خود نسبت به ایران کند، زیرا دیگر نمی توانند صرفاً بر اساس چهارچوب های NPT با ایران تعامل کنند. این امر می تواند به ایران فرصت دهد تا مذاکرات را بر اساس برابری حاکمیتی و نه از موضع ضعف دنبال کند.

حفظ استقلال و حاکمیت ملی و مقابله با نقض حقوق بین الملل: ادامه حضور در NPT با وجود نقض مکرر حریم امنیتی و اطلاعاتی ایران، می تواند به منزله نادیده گرفتن استقلال و حاکمیت ملی این کشور تلقی شود. خروج از این معاهده، پیامی قوی به جامعه جهانی مبنی بر اهمیت حفاظت از امنیت ملی ایران وعدم پذیرش هرگونه تجاوز خواهد بود. درواقع خروج از NPT به ایران کمک می کند تا کنترل کامل بر برنامه هسته ای خود را باز پس گیرد و از هرگونه نفوذ و جاسوسی خارجی که بر خلاف حقوق دیپلماتیک و کنوانسیون های مربوطه است، جلوگیری کند.

فشار بر جامعه بین المللی برای پاسخگویی به تجاوزات و اجرای عدالت: خروج ایران از NPT می تواند فشار زیادی را بر جامعه بین المللی، به ویژه آژانس بین المللی انرژی اتمی، وارد کند تا در برابر تجاوزات و حملات به تأسیسات هسته ای ایران پاسخگو باشد. این اقدام می تواند توجه جهانی را به ضعف های موجود در سازوکارهای بین المللی برای حفاظت از کشورهای عضو وعدم پاسخگویی به متجاوزان جلب کند.

افزایش توان بازدارندگی و امنیت ملی: در شرایطی که منطقه خاورمیانه با تهدیدات جدی امنیتی روبه روست، افزایش توان بازدارندگی برای ایران حیاتی است. خروج از NPT می تواند به ایران این امکان را بدهد که در صورت لزوم، بدون محدودیت های ناشی از این معاهده، به توسعه برنامه هسته ای خود بپردازد و به این ترتیب، توان بازدارندگی خود را در برابر تهدیدات خارجی افزایش دهد.

البته، خروج از NPT بدون چالش نخواهد بود. این اقدام می تواند منجر به افزایش فشارهای بین المللی، تحریم های جدید و حتی احتمال اقدام نظامی علیه ایران شود. از منظر حقوق بین الملل کیفری، همواره نگرانی هایی از سوی برخی کشورها در مورد احتمال اشاعه هسته ای وجود خواهد داشت. با این حال، ایران باید با ارزیابی دقیق این چالش ها و تدوین راهبردهای مناسب، از تبدیل شدن این فرصت ها به تهدید جلوگیری کند. دیپلماسی فعال، همکاری با کشورهای همسو، تکیه بر توانمندی های داخلی و بهره گیری از تمامی ابزارهای حقوقی بین المللی، از جمله راهبردهایی است که می تواند در این مسیر به ایران کمک کند تا ضمن تأمین منافع ملی، از بروز بحران های جدی دیپلماتیک و حقوقی جلوگیری کند.